Różnorodność systemów surround

Wśród firm opracowujących najróżniejsze systemy dźwięku przestrzennego głównymi graczami są Dolby Laboratories i DTS Inc., a opatentowane przez nie rozwiązania na dobre zadomowiły się w sprzęcie do kina domowego.

Podstawowym systemem opracowanym przez firmę Dolby Laboratories jest Dolby Digital. Jego następcą jest system Dolby Digital Plus, który wykorzystuje kodowanie w formacie E-AC-3 (Enhanced Audio Compression-3). Charakteryzuje się większą od AC-3 przepływnością bitową, co wpływa na poprawę jakości dźwięku i umożliwia przesyłanie większej liczby kanałów audio (w tym obsługę systemu 7.1-kanałowego). Rozwinięciem systemu Dolby Digital jest też system Dolby Digital EX, który obsługuje dodatkowy, trzeci kanał surround, dla którego sygnał audio wytwarzany jest przez porównanie i ewentualne sumowanie lub różnicowanie rozkodowanych sygnałów przeznaczonych dla dwóch kanałów tylnych. Możliwe jest w tym wypadku przetwarzanie 6.1- lub 7.1-kanałowe (z dwoma dodatkowymi tylnymi kanałami surround odtwarzającymi ten sam sygnał audio).

Odmianą podstawowego systemu firmy Dolby Laboratories jest Dolby ProLogic IIz, który do standardowego układu kolumn 5.1 i 7.1 dodaje dwie dodatkowe kolumny, które umieszcza się wysoko nad kolumnami frontowymi. Mogą one zostać zamocowane nawet tuż pod sufitem. Ich zastosowanie ma zwiększyć wrażenie przestrzenności dźwięku w płaszczyźnie pionowej. Dobrej jakości wielokanałowy sygnał audio zapewnia system Dolby TrueHD. Pozwala on na obsługę formatu 7.1-kanałowego przy częstotliwości próbkowania 96 kHz i rozdzielczości 24 bity. W wypadku ścieżki dźwiękowej w formacie 5.1 możliwa jest transmisja z jakością nawet do 192 kHz/24 bit.

Pierwszym i najpopularniejszym rozwiązaniem konkurencyjnej firmy DTS Inc. jest system DTS Digital Surround. Charakteryzuje się on mniejszym niż Dolby Digital stopniem kompresji. Dlatego uważa się często, że DTS Digital Surround oferuje lepszą jakość dźwięku, a jego charakterystyczną cechą jest podbicie wysokich częstotliwości. Rozszerzeniem tego systemu jest DTS-ES, umożliwiający odtwarzanie dźwięku maksymalnie w formacie 6.1-kanałowym. Możemy wyróżnić dwie odmiany systemu DTS- -ES: Matrix oraz Discrete. Pierwsza z nich bazuje na dekodowaniu matrycowym, a dodatkowy (trzeci) kanał surround jest generowany podobnie jak w systemie Dolby Digital EX, a więc może być to wygenerowany sygnał różnicowy z dwóch standardowych kanałów tylnych (surround). Z kolei DTS-ES Discrete daje możliwość uzyskania pełnego, a nie sztucznie wytworzonego sygnału 6.1-kanałowego. Daje to też lepszą separację między poszczególnymi kanałami. Dodatkowy, trzeci sygnał surround jest w tym wypadku zapisany jako odrębny kanał. Zapis w formacie DTS-ES jest w pełni kompatybilny z DTS 5.1. Możemy ponadto wyróżnić system DTS 96/24, w którym, jak sama nazwa wskazuje, dźwięk zapisywany jest z częstotliwością próbkowania 96 kHz i rozdzielczością 24 bity, co jest możliwie najlepszą do uzyskania jakością dźwięku w wypadku płyt DVD. System DTS 96/24 obsługuje kodowanie 5.1-kanałowe i jest w pełni kompatybilny z podstawowym systemem DTS Inc., a wiec DTS Digital Surround.

Na potrzeby standardu Blu-ray został opracowany standard DTS HD. Występuje on w dwóch odmianach: DTS-HD Master Audio oraz DTS-HD High Resolution Audio. DTS- -HD Master Audio jest to odpowiednik sytemu Dolby TrueHD. Umożliwia zapis do 8 kanałów (niekoniecznie w standardzie 7.1) z częstotliwością próbkowania 96 kHz i rozdzielczością 24 bity. Maksymalna przepływność w wypadku dysków Blu-ray dla DTS-HD Master Audio wynosi 24,5 Mbit/s. Kolejny z formatów – DTS-HD High Resolution Audio – podobnie jak DTS-HD Master Audio umożliwia zapis do 8 kanałów dźwiękowych z taką samą częstotliwością próbkowania i rozdzielczością. Maksymalna przepływność dla dysków Blu-ray jest w tym wypadku mniejsza i wynosi 6 Mbit/s.