Wyjątkowo przydatnym rozwiązaniem w pilarkach łańcuchowych jest automatyczny system smarowania łańcucha, który nie tylko oszczędza czas na konserwację narzędzia, lecz również zwiększa bezpieczeństwo pracy. (Fot. Kärcher)

Budowa, napęd i parametry pracy

Budowa pilarki łańcuchowej oparta jest na kilku podstawowych elementach. W ich konstrukcji zewnętrznej wyróżnia się dwa podstawowe elementy: część roboczą, składająca się z łańcucha tnącego poruszającego się wzdłuż prowadnicy, oraz jednostki napędowej, którą stanowi silnik spalinowy lub elektryczny. W skrócie przedstawiamy trzy podstawowe zespoły składające się na konstrukcję pilarki łańcuchowej:

• silnik – w pilarkach stosuje się silniki spalinowe lub elektryczne. Wybór modelu z konkretnym typem zasilania zależy od kilku czynników, m.in. rodzaju i intensywności wykonywanej pracy, możliwości operatora, warunków środowiskowych itp.;
• zespół tnący – składa się ze sprzęgła i jego pokrywy, kółka napędowego, prowadnicy, piły łańcuchowej, ostrogi, chwytacza piły, osłony przed wiórami oraz układów smarowania i hamowania piły. Elementem roboczym zespołu tnącego jest piła łańcuchowa. Elementami odpowiadającymi za przeniesienie napędu z silnika na piłę są sprzęgło, reduktor, kółko napędowe (pierścieniowe lub gwiazdkowe) i wysięgnik. Niezbędnym elementem zespołu tnącego pilarki jest układ smarowania piły. Istotnym elementem zabezpieczającym pił łańcuchowych jest hamulec łańcucha (hamulec zwrotny);
• zespół sterujący – służy do nadawania pilarce właściwego położenia oraz siły posuwu, steruje też prędkością obrotową silnika. Składa się z podstawy piły wraz z amortyzatorami, uchwytów przedniego i tylnego, elementów sterowania gaźnikiem (w wypadku pilarek o napędzie spalinowym) i hamulcem. Do wymagań ogólnych stawianych pilarkom zaliczyć można minimalną masę w stanie roboczym, zwartą budowę, uniwersalność zespołów i części wymiennych, spełnianie wymagań estetycznych oraz atrakcyjną ofertę cenową.

TROTEC PCHS 10-20V

Podstawowe parametry

Charakterystycznym atrybutem pilarek łańcuchowych jest bardzo duża wydajność przy jednoczesnej znacznej długości cięcia. Taki zespół cech umożliwia szybkie cięcie grubych elementów i stosowanie ich do cięcia drewna opałowego, przycinania grubych belek, ścinania drzew i gałęzi. Wybierając pilarkę, należy więc zwrócić uwagę na:

• pojemność silnika – podaje się w centymetrach sześciennych (cm3). To parametr dotyczący tylko pilarek łańcuchowych z napędem spalinowym. Im większa pojemność silnika, tym większa moc, masa i możliwość zamontowania dłuższej prowadnicy. Najmniejsze piły mają pojemność silnika 25 – 30 cm3. Większe, bardziej uniwersalne – do prac w lesie i wokół domu – ok. 50 cm3. Najmocniejsze, profesjonalne pilarki do cięcia drzew o dużej średnicy pnia mają pojemność 100 – 125 cm3. Warto pamiętać, że im większa pojemność, tym więcej paliwa zużywa pilarka podczas pracy;
• moc – w odniesieniu do pilarek z napędem spalinowym parametr ten podawany jest w kilowatach (kW) lub koniach mechanicznych (KM). Jeden kilowat to ok. 1,4 KM. Moc narzędzi z napędem elektrycznym mierzona jest w watach (W). Do prac wokół domu – przycinania niewielkich drzew i cięcia gałęzi – wystarczą pilarki spalinowe o mocy 1,5 KM lub elektryczne o mocy 1200 W. Do trudniejszych i intensywniejszych zadań, np. przygotowania sporej ilości drewna opalowego, lepiej wybrać pilarkę spalinową o mocy 2,5 KM lub elektryczną o mocy 2000 W. Dla porównania: profesjonalne pilarki spalinowe stosowane do prac leśnych, w rolnictwie i ogrodnictwie, a także przez strażaków i ratowników podczas usuwania skutków katastrof naturalnych dysponują mocą od 3,5 do prawie 9 K M;
• długość prowadnicy – jest ściśle związana z mocą pilarki: im większa moc maszyny, tym dłuższą prowadnicę można w niej zastosować. Na rynku dostępne są prowadnice o długości od 30 do ponad 100 cm. Do użytku amatorskiego, prac wokół domu i w ogrodzie wystarczy piła z prowadnicą o długości ok. 30 – 35 cm. Jeśli piła ma służyć również do pracy w lesie, należy wybrać taką o długości prowadnicy 35 – 40 cm. Najmocniejsze piły, używane przez drwali, mają prowadnice o długości ponad 100 cm.

TRYTON TOR201P; NAC CST61-50AOW

Jak bezpiecznie użytkować pilarkę?

Przede wszystkim pilarkę zawsze należy trzymać oburącz – prawa ręka powinna spoczywać na tylnym uchwycie, a lewa na przednim. Użytkując pilarkę, należy zawsze stać na stałej i równej powierzchni, nie należy np. stawać na drabinie. W trakcie cięcia nie można stać bezpośrednio w przedłużeniu linii pracy narzędzia, a nieco z boku. Dzięki temu ograniczymy możliwość wystąpienia niebezpiecznych sytuacji. Pilarkę należy przenosić z wyłączonym silnikiem i włączonym hamulcem oraz nałożoną na prowadnicę osłoną, trzymając ją za uchwyt przedni prowadnicą skierowaną do tyłu. Rękojeści zawsze powinny być czyste i suche. Szczególnie groźne są zabrudzenia olejem lub smarem, które mogą spowodować utratę panowania nad narzędziem. Aby nie powstawał odrzut, należy ciąć tylko środkową częścią prowadnicy. Nie należy również sięgać pilarką zbyt daleko i ciąć powyżej wysokości ramion. Pod żadnym pozorem nie można uruchamiać pilarki z założoną osłoną łańcucha. Długość prowadnicy powinna być dopasowana do zastosowań. Zawsze należy stosować możliwie najkrótszą prowadnicę, ponieważ łatwiej zapanować wtedy nad pilarką. Oprócz tego łańcuch pilarki zawsze powinien być naostrzony. Praca z tępym łańcuchem wymaga użycia większej siły. Łańcuch tępi się wskutek np. zetknięcia z ziemią podczas cięcia drewna. Jeśli użytkownikowi brakuje umiejętności, łańcuch najlepiej naostrzyć w specjalistycznym serwisie.