Łatwy pomiar temperatury

W czasie choroby podstawową metodą kontroli stanu organizmu jest pomiar temperatury ciała. Do tego celu służą termometry. Choć sporą popularnością cieszą się wciąż modele rtęciowe, to coraz częściej ustępują one swoim elektronicznym odpowiednikom.

Ich zaletą jest fakt, że pozwalają szybko ustalić wysokość temperatury organizmu, która jeśli jest podwyższona, świadczyć może o stanie zapalnym lub infekcji. Termometr jest niezbędny w każdym domu i w razie choroby trudno się bez niego obejść. Najbardziej zaawansowanym rodzajem termometru jest model elektroniczny bezdotykowy, który do mierzenia wykorzystuje podczerwień. Aby uzyskać wynik, wystarczy zbliżyć termometr do czoła lub innej części ciała na odległość od kilku do kilkunastu centymetrów.

Typy termometrów elektronicznych

Podstawowym kryterium podziału termometrów elektronicznych jest sposób pomiaru temperatury. Najprostsze i dostępne w zasadzie za kilka złotych są termometry elektroniczne dotykowe. Pod względem obsługi korzysta się z nich podobnie jak z modeli rtęciowych. Metaliczna końcówka jest umieszczana przy ciele, np. pod pachą lub w ustach, a po dziesięciu sekundach wynik pomiaru jest sygnalizowany dźwiękiem oraz prezentowany na ekranie wyświetlacza z dokładnością do 0,1 stopnia. Łatwa obsługa to oczywista zaleta takiego termometru. Jednak w praktyce dokonywanie pomiaru może być kłopotliwe, zwłaszcza jeśli mowa o dzieciach. Do tego nie mają one żadnych dodatkowych funkcji, np. pamięci pomiaru. Zaletą są z pewnością niewielkie rozmiary.

Drugim typem termometrów elektronicznych są modele bezdotykowe. Oferta urządzeń dostępnych na rynku jest bardzo zróżnicowana. Większość kształtem przypomina pistolet i podobnie korzysta się z urządzenia. Wystarczy zbliżyć je do powierzchni ciała, np. czoła, oraz nacisnąć spust. Termometr nie musi dotykać obszaru, na którym dokonuje pomiaru. Wynik na ekranie pojawi się niemal natychmiast. Oprócz tego mają wiele przydatnych, dodatkowych funkcji. Atutem jest również higieniczny sposób użycia. Termometr bezdotykowy nie ma kontaktu z ciałem, więc nie trzeba go czyścic po każdym pomiarze. Sygnał dźwiękowy można wyłączyć, więc urządzenia można używać nawet, gdy badana osoba śpi. Jak działa takie urządzenie? Termometr bezdotykowy przy pomocy czujników optycznych wykrywa fale promieniowania podczerwonego. Należy go skierować na daną powierzchnię, w wypadku wzrostu temperatury ilość promieniowania podczerwonego zwiększa się. Szacując ją, termometr bezdotykowy ustala temperaturę obiektu.

Popularnym wyborem są także termometry douszne. Oferują dużą dokładność i zazwyczaj pracują w zakresie od 34 do 42,5 °C. Ze względów higienicznych to dobry wybór do zastosowań domowych. Badanie jest błyskawiczne, co wynika z zastosowania podczerwieni. Zaletami pomiaru dokonywanego przez ucho są duża dokładność i powtarzalność, ponieważ odzwierciedla on wewnętrzną temperaturę ciała. Jest to bardzo popularny wybór przy kontrolowaniu temperatury ciała małych dzieci. Dla zapewnienia higieny w zestawie z termometrem znajdują się jednorazowe kapturki, które należy wymieniać po dokonaniu pomiaru.

Ze względu na skuteczność dużą popularnością cieszą się termometry douszne. (Fot. Beurer)

Parametry termometrów

Termometry elektroniczne nie są skomplikowanymi urządzeniami, warto jednak, wybierając sprzęt, zwrócić uwagę na kilka parametrów i cech. Znaczenie ma rozmiar ekranu – powinien on być czytelny, tak aby informacje były podawane w przystępny sposób. Termometry elektroniczne mierzące temperaturę metodą tradycyjną zazwyczaj nie mają podświetlenia, więc odczyt wartości w przyciemnionym pokoju może być trudny. W modelach bezdotykowych i dousznych podświetlenie jest powszechne. Bardzo często jego kolor dostosowuje się do temperatury pomiaru, np. przy odpowiedniej wartości będzie zielone, a gdy temperatura ciała jest podwyższona, wskaźnik będzie czerwony.

Dla komfortu użytkowania znaczenie ma czas pomiaru. W modelach tradycyjnych jest to ok. 10 sekund. Pomiar bezdotykowy jest zaś błyskawiczny i nie trwa dłużej niż sekundę. Ważna jest też dokładność pomiaru, w zależności od modelu wynosi ona zazwyczaj od 0,1 do 0,2 ºC. Termometry elektroniczne pozwalają więc na precyzyjne określanie temperatury ciała. Warto także zwrócić uwagę na zakres temperatur, w jakich pracuje termometr, zwłaszcza jeśli będzie służył także do badania temperatury przedmiotów. Termometry bezdotykowe są relatywnie lekkie i niewielkie, masa urządzenia w zależności od modelu powinna wynosić do 200 g.

Najczęściej zaleca się dokonanie pomiaru w okolicy czoła. (Fot. Beurer)

Rozwiązania w termometrach

Kilka funkcjonalnych rozwiązań sprawia, że termometry elektroniczne są bardzo praktycznymi sprzętami, które warto mieć w domowej apteczce. Ważną funkcją jest z pewnością historia pamięci pomiarów. Urządzenie zapisuje nawet ponad 30 ostatnich pomiarów temperatury ciała. Dzięki temu możemy na bieżąco śledzić jak się ona zmieniała, i sprawdzić na przykład, czy gorączka ustępuje, zamiast notować wyniki na kartce. Większość urządzeń ma, oczywiście, możliwość zmiany jednostki pomiaru ze stopni Celsjusza na Fahrenheita, co pozwala użytkować je na całym świecie bez konieczności żmudnego przeliczania. Termometry elektroniczne są zasilane najczęściej bateriami. W modelach bezdotykowych są to zazwyczaj 2 baterie AAA, a w tradycyjnych jedna CR2032. Wyświetlacz może mieć wskaźnik, który pokazuje stan naładowania baterii. Oczywiście, zalecamy wybór dobrej jakości baterii alkalicznych lub wydajnych akumulatorków.

Ciekawym rozwiązaniem jest termometr z funkcją hologramu. Oprócz wyświetlania wyniku na ekranie, emitowana jest wiązka światła, która prezentuje uzyskaną wartość na sprawdzanej powierzchni. To bardzo wygodne rozwiązanie. Większość termometrów bezdotykowych dysponuje dwoma trybami pracy. Pierwszy z nich służy, oczywiście, do pomiaru temperatury ciała. Drugi jest przeznaczony do badania przedmiotów. To bardzo przydatna na co dzień funkcja, np. gdy przygotowujemy mleko dla niemowląt i chcemy sprawdzić jego temperaturę. W zestawie z termometrem często jest dołączone etui, które przydaje się w podróży.

Wyniki pomiarów są prezentowane na podświetlanym ekranie. (Fot. Medivon)

Jak używać termometru bezdotykowego?

Użytkowanie termometru bezdotykowego nie jest trudne, jednak warto pamiętać o kilku zasadach mających zapewnić wiarygodność pomiaru. Oczywiście, w tym celu należy zapoznać się z instrukcją obsługi urządzenia. Jednak jest także kilka ogólnych zasad, których warto przestrzegać. Przed przystąpieniem do badania powinniśmy upewnić się, że urządzenie od ok. 30 min znajduje się w tym samym miejscu, w którym dokonywany jest pomiar. W pomieszczeniu powinna panować tzw. temperatura pokojowa. Zalecanym miejscem pomiaru temperatury są zazwyczaj czoło lub tętnica skroniowa. W wypadku gorączki warto je jednak przetrzeć, np. chusteczką, ponieważ pot może obniżać temperaturę oraz zafałszować wynik. Oprócz tego pomiar mogą przekłamywać np. kremy czy makijaż. Urządzenie powinno znajdować się w odległości kilku centymetrów od badanego obiektu, zazwyczaj ok. 3-5. Pomiarów nie powinniśmy wykonywać po intensywnym wysiłku fizycznym, ponieważ wyniki mogą być zaburzone.

Termometr bezdotykowy pozwala wygodnie wykonać pomiar nawet w nocy. (Fot. Withings)

Termometr w wersji smart

Aplikacje oraz łączność bezprzewodowa dotarły także do termometrów. Rozwiązanie takie oferuje np. firma Withings w modelu Thermo. Oprócz tego, że temperatura jest tradycyjnie wyświetlana na ekranie, urządzenie wyniki przesyła także do aplikacji na telefonie. Możemy tworzyć profile użytkowników i przyporządkowywać do nich poszczególne pomiary. To pozwala tworzyć czytelną historię badania. Atutem jest również funkcja notatek. Dzięki niej możemy dodawać informacje, np. o przyjętych lekach, aby później sprawdzić, jak wpłynęły na użytkownika.  

OROMED Oro-Baby Color; Withings Thermo; MERIDEN TM-19; Braun ThermoScan 6

Medivon Timi Gun; Medivon Timi Coral; MesMed MM380 Ewwel; Beurer FT 95 Bluetooth