Rozłupywanie i rozdrabnianie drewna

Podczas przydomowych prac, zwłaszcza jesienną porą, przydatne mogą okazać się takie maszyny jak łuparka czy rozdrabniarka. Ta pierwsza wyręczy nas w rąbaniu drewna, które może na zimę przydać się na opał czy też do kominka. Druga ułatwi pracę zwłaszcza podczas pielęgnacji ogrodowej przestrzeni. Pozwoli szybko i bez większego wysiłku pozbyć się nadmiaru gałęzi, zdrewniałych łodyg czy korzeni.

Wybierając odpowiednią łuparkę czy rozdrabniarkę, należy zwrócić uwagę na rozmaite cechy tych maszyn, począwszy od ich gabarytów i solidności wykonania, przez rodzaj wykorzystywanego napędu, a na parametrach technicznych kończąc. Wszystko po to, żeby sprzęt nie służył nam jeden sezon, a wspomagał nas skutecznie przez lata. Nie bez znaczenia jest również bezpieczeństwo pracy z tego typu narzędziami.

Rozłupywarki drewna

Urządzenia do łupania i rozszczypywania drewna, zwane rozłupywarkami lub łuparkami, pozwalają znacznie zaoszczędzić czas, który trzeba by poświęcić na ręczne rąbanie drewna. Obsługa łuparki jest znacznie wygodniejsza niż rąbanie drewna siekierą, co w dodatku wymaga niezłej tężyzny fizycznej i niemałego wysiłku. Przy użyciu łuparki możemy uzyskać w miarę równe kawałki drewna, które później będzie łatwiej przechowywać. Im solidniejsza konstrukcja łuparki, tym twardsze drewno będziemy mogli obrabiać z jej wykorzystaniem.

LIDER. WRV6T-O

MTD. LS 550

FAWORYT. WRH5T-OS

MAKITA. UD2500

Klin w rozłupywarce

W łuparkach stosuje się tzw. klin. Powinien być on solidnie wykonany. Tego typu „dodatek” zapewnia wydajną i bezpieczną pracę operatora. Pozwala uniknąć kruszenia się drewna i powstawania licznych odłamków. Dzięki odpowiedniemu klinowi przygotowywanie drewna na opał będzie znacznie bardziej komfortowe. Klin zapobiega obracaniu się kloca drewnianego podczas rozłupywania. Jest to bardzo ważne, ponieważ w wypadku obrócenia kloca poszczególne elementy łuparki mogą nawet ulec uszkodzeniu. Rozpoczynając pracę, należy zatem upewnić się, że klin został dobrze zamontowany, a łuparka jest wyposażona w osłony do wszystkich części ruchomych. Dopiero wtedy powinno się uruchomić zasilanie maszyny.

Poziomo lub pionowo

Wśród łuparek możemy wyróżnić modele poziome i pionowe. Konstrukcje poziome to z reguły łuparki lżejsze i bardziej kompaktowe. Nadają się do rozłupywania krótszych kawałków drewna. Mogą być wyposażone w kółka transportowe, co znacznie ułatwia ich przesuwanie. Łuparki pionowe to masywniejsze urządzenia, które z powodzeniem mogą rozłupywać także dłuższe kawałki drewna, co również przekłada się na większą długość uzyskiwanych odcinków. Dostępne są modele wyposażone w silnik (elektryczny lub spalinowy), ale na rynku znajdziemy także łuparki napędzane ciągnikiem rolniczym z wałem odbioru mocy (WOM).

HANDY. JR 5049

Świdrowa, hydrauliczna czy kinetyczna?

Zależnie od przeznaczenia łuparki oraz jej sposobu pracy wyróżnia się kilka rodzajów tych maszyn. Mamy tu na myśli konstrukcje świdrowe, hydrauliczne i kinetyczne. Różnią się one przede wszystkim typem napędu i zasadą działania, co przekłada się również na ich moc. Zasada działania łuparek kinetycznych i hydraulicznych jest podobna. W obydwu przypadkach drewniany kloc jest dociskany do klina, którego zadaniem jest rozłupanie obrabianego drewna na części. Popularną konstrukcją są zwłaszcza łuparki świdrowe, których podstawowym elementem jest ów świder. Różna jest jednak średnica świdra, co determinuje gabaryty drewnianego kloca, z jakim jest w stanie poradzić sobie urządzenie. Ważnym elementem łuparki świdrowej są ponadto łożysko z wałkiem oraz stół roboczy, stanowiący podstawę urządzenia. Łuparki świdrowe funkcjonują nieco inaczej niż kinetyczne i hydrauliczne. Tutaj operator musi dociskać kloc do świdra, który następnie wciąga i rozłupuje drewno na części. Łuparki kinetyczne, jak nie trudno się domyślić, wykorzystują w swoim działaniu energię kinetyczną i system kół zamachowych. Tego typu urządzenia wyróżniają się cichą i bezpieczną pracą, ponieważ mechanizm dociskający kloc do klina cofa się automatycznie po rozłupaniu drewna. Różna siła nacisku w tego typu łuparkach sprawia, że są one chętnie stosowane zarówno w warunkach domowych, jak i przez profesjonalistów, do łupania naprawdę solidnych drewnianych kloców. Ostatni wspomniany typ łuparek, czyli modele hydrauliczne, charakteryzuje się bardziej zaawansowaną konstrukcją. Zwykle stosowane są one w dużych zakładach przemysłowych, gdzie mniejsze znaczenie ma szybkość obróbki, a liczą się gabaryty obrabianego drewna. Są to więc także droższe urządzenia. Co więcej, ich ewentualna samodzielna naprawa raczej nie wchodzi w grę ze względu na dość skomplikowaną mechanicznie konstrukcję. Łuparki hydrauliczne swoją nazwę zawdzięczają wykorzystaniu pompy hydraulicznej oraz siłownika z tłokiem. Silnik może być spalinowy lub elektryczny.

Wsteczny bieg w rozdrabniarce ułatwia odblokowanie gałęzi zakleszczonej w mechanizmie miażdżącym.

Rozdrobnione gałęzie można przeznaczyć na kompost. Zręby doskonale sprawdzą się też przy ściółkowaniu rabat (zamiast kory).

Budowa rozdrabniarki elektrycznej na przykładzie modelu GTR 2800 marki Faworyt

Parametry łuparek

Przy wyborze łuparki warto zwrócić uwagę na sposób jej zasilania. W wypadku modeli elektrycznych spójrzmy również na długość przewodu zasilającego, a w konstrukcjach spalinowych na pojemność zbiornika na paliwo. W łuparkach elektrycznych ważne jest samo napięcie zasilające. Niektóre modele wykorzystują bowiem trójfazowy silnik, dzięki któremu możliwe jest osiągnięcie większej mocy. Nie zawsze jednak mamy dostęp do odpowiedniego gniazda i konieczny będzie wybór urządzenia zasilanego jedną fazą (napięciem 230 V). Modele elektryczne są najczęściej delikatniejsze od swoich spalinowych odpowiedników – łatwiej jest uszkodzić silnik, przeciążając maszynę. Łuparki elektryczne to jednak zwykle modele cichsze niż spalinowe, a do tego wymagające rzadszych przeglądów. Łuparki z silnikiem spalinowym, mimo wady w postaci wytwarzania większego hałasu podczas pracy, uchodzą za trwalsze i odporniejsze nawet na twardsze drewno. Potrzebują jednak częstszych przeglądów. Ważnym parametrem łuparek są ponadto wymiary przestrzeni roboczej, które determinują maksymalne wymiary kłód, które będzie można łupać. Liczy się również siła nacisku. Im większa, tym twardsze drzewo można łamać z jej wykorzystaniem. Zwracając uwagę na tego typu parametry, unikniemy dodatkowej pracy z siekierą czy piłą. Znaczenie mają również jakość wykonania i konstrukcja klina, a także możliwość jego późniejszej wymiany. W wypadku modeli świdrowych, aby zapewnić skuteczne i szybkie rozłupywanie drewna, również świder powinien być odpowiedniej jakości. Wybierając łuparkę, mniej należy sugerować się poziomem wytwarzanego przez nią hałasu czy prędkością obrotową. Poziom hałasu będzie zależny nie tylko od rodzaju łuparki, ale też wykorzystywanego napędu, zwłaszcza jeśli będzie to ciągnik rolniczy. Łuparki s ame w sobie nie należą jednak do najcichszych urządzeń. Nawet w konstrukcjach elektrycznych normą jest hałas na poziomie ok. 80 dB. Dłuższe użytkowanie tego typu sprzętu wiąże się zatem z koniecznością zastosowania dodatkowo ochronników słuchu, np. w postaci nauszników. Z kolei prędkość obrotowa często podawana jest dla pracy bez obciążenia, a zatem z praktycznego punktu widzenia nie ma ona punktu odniesienia. Warunki pracy łuparki mogą być różne, tak samo jak typ obrabianego drewna.

Lekkie i praktyczne konstrukcje

Rozdrabniarka do gałęzi nie musi być duża i ciężka, a przez to niewygodna w transporcie. Udowadnia to model GTR 2545 marki Handy, który waży zaledwie 11 kg. Dodatkowo ma on kółka transportowe, które ułatwiają przenoszenie urządzenia. Model GTR 2545 jest zasilany sieciowo. Został wyposażony w wydajny silnik o mocy 2500 W, który ma zabezpieczenie przed przeciążeniem. Gałęzie rozdrabniane są przez mechanizm wykorzystujący tarczę tnącą. Po rozdrobnieniu trafiają one do worka, który mocuje się do spodniej części urządzenia. Maksymalna średnica gałęzi, które można rozdrabniać z wykorzystaniem modelu GTR 2545, wynosi 4,5 cm. W zestawie znajdują się popychacz ułatwiający pracę operatora oraz worek na ścinki.

Pamiętajmy o masie

Nie należy również zapominać o masie urządzenia. Ta również będzie zależała od rodzaju łuparki i sposobu jej zasilania. Modele spalinowe są zwykle cięższe od tych zasilanych prądem. Większa masa ma znaczenie dla komfortu i stabilności pracy z maszyną. Jednak zbyt ciężką łuparkę trudniej będzie przenieść w inne miejsce. Na szczęście łuparki mogą być wyposażone w kółka transportowe, dzięki którym przesunięcie maszyny, nawet takiej o masie do kilkudziesięciu kilogramów, będzie znacznie łatwiejsze.

Rozdrabniarki do gałęzi

Dla tych, którzy regularnie dbają o wygląd przydomowego ogrodu, przycinanie gałęzi jest jedną z podstawowych czynności. Tu z pomocą przychodzą różnego rodzaju rozdrabniarki, dzięki którym znacznie łatwiej pozbędziemy się zbędnych konarów. Tego typu sprzęt jest prosty w obsłudze i pozwala na efektywne wykorzystanie drobno pociętego drewna. Z rozdrobnionych gałęzi oraz liści możemy przygotować naturalny kompost lub ściółkę do naszego ogrodu. Rozdrobnione gałęzie mogą również posłużyć jako element dekoracyjny lub po prostu na opał.

STIGA. Bio Master 2200

FAWORYT. JR 950BH

WOLF GARTEN. SDL 2800 EVO

Modele spalinowe i elektryczne

Wśród rozmaitych modeli rozdrabniarek do gałęzi dostępnych na rynku, podobnie jak w wypadku łuparek, możemy wyróżnić modele spalinowe oraz elektryczne. Rozdrabniarki spalinowe sprawdzą się zwłaszcza w dużych ogrodach, a także tam, gdzie nie ma możliwości podłączenia sprzętu do zasilania sieciowego. Są zwykle dość masywne, ale też radzą sobie z dość dużymi gałęziami. Do zalet modeli elektrycznych możemy z kolei zaliczyć przede wszystkim cichszą pracę w porównaniu z tymi spalinowymi. Urządzenia te są ponadto stosunkowo lekkie, a dzięki odpowiedniej konstrukcji z kółkami jezdnymi można nimi łatwo manewrować. Na rynku dostępne są również ciągnikowe rozdrabniarki do gałęzi, które do napędzenia wykorzystują pasek klinowy. Tego typu maszyny są stosunkowo lekkie. Mogą być wyposażone w dłuższy tunel wyrzutowy, z którego rozdrobnione gałęzie mogą być od razu wyrzucane np. na przyczepę.

Rozdrabniarki do gałęzi mogą mieć w wyposażeniu popychacz, który gwarantuje bezpieczną i wygodną pracę z urządzeniem.

Parametry rozdrabniarek

Rozdrabniarki do gałęzi różnią się nie tylko sposobem zasilania i poziomem hałasu wytwarzanego podczas pracy. Mają one różne silniki, różną moc, pojemność kosza na rozdrobnione gałęzie, a do tego wykorzystują różne systemy cięcia. Najprostsze konstrukcyjnie rozdrabniarki wykorzystują noże. Obecnie są jednak rzadko używane, chociażby ze względu na bezpieczeństwo i komfort użytkowania. Znacznie bardziej popularne są maszyny z nożami ślimakowymi. Wyróżniają się one dużą siłą cięcia i umożliwiają rozdrabnianie nawet stosunkowo grubych konarów. Mają jednak mniejszą wydajność, chociażby od modeli z walcem zębatym – kolejną odmianą elementu tnącego stosowanego w rozdrabniarkach. Modele zębatkowe charakteryzują się jednak dość dużym poborem mocy, ale też dużą wytrzymałością i skomplikowaną konstrukcją. Na rynku dostępne są również modele wykorzystujące turbinę. Wyróżniają się one dużą wydajnością, jednak wymagają dużej mocy.

LIDER. GTR 2801

FAWORYT. FRS 135

STIGA. Bio Silent 2500

Rozwiązania w rozdrabniarkach

Skuteczne i komfortowe rozdrabnianie umożliwiają rozmaite rozwiązania techniczne i akcesoria dołączane do tych maszyn. Ważną funkcją jest automatyczne wciąganie gałęzi. Szczególne znaczenie ma ona w wypadku dużych rozdrabniarek. Lej wrzutowy może być też wyposażony w mechanizm rolkowy, który pozwala wygodnie i bez wysiłku umieszczać gałęzie w c zęści roboczej maszyny. Rozdrabniarki są również wyposażone we wsteczny bieg. Praca w tym trybie pozwala na usunięcie napoczętych gałęzi z wnętrza urządzenia. Rozwiązanie to przydaje się również wtedy, gdy konieczna jest naprawa lub usunięcie zaciętych konarów z wnętrza rozdrabniarki. Uruchomienie wstecznego biegu ułatwia ponadto czyszczenie maszyny. Podobnie jak niektóre elektronarzędzia, również rozdrabniarki mogą być wyposażone w zabezpieczenie przed przypadkowym uruchomieniem. Tutaj funkcja ta może być realizowana z wykorzystaniem pojemnika na rozdrobnione gałęzie. Niewłaściwe podłączenie lub odłączenie kosza może spowodować, że uruchomienie rozdrabniarki będzie niemożliwe (podobnie z powodu niewłaściwego ułożenia noży). Nie należy również zapominać o dodatkowym wyposażeniu rozdrabniarki. Jeśli nie wymaga ona pojemnika na zręby, wówczas może mieć w zestawie specjalny worek. Rozdrabniarki do gałęzi mogą mieć też w wyposażeniu popychacz. Zapewnia on bezpieczną pracę z urządzeniem i ułatwia szybie rozdrobnienie obrabianego drewna.