Funkcjonalne strefy dźwięku i obrazu

Nagłośnienie wielu pomieszczeń w systemie multiroom jest bardzo wygodnym, praktycznym, choć niekoniecznie tanim w realizacji rozwiązaniem, chociażby z uwagi na liczbę komponentów koniecznych do wykorzystania. Jednak zwłaszcza w połączeniu z multiroomem wideo wydatki na tego typu rozwiązanie mogą szybko się „odwdzięczyć” nie tylko świetnym dźwiękiem i obrazem, ale przede wszystkim komfortem użytkowania i różnorodną funkcjonalnością.

Systemy multiroom mogą wykorzystywać połączenie przewodowe lub bezprzewodowe pomiędzy podzespołami zastosowanymi w poszczególnych strefach nagłośnienia. Jeżeli już zastanawiamy się nad tym, czy wybrać przewodowy czy bezprzewodowy system multiroom, warto rozważyć wady i zalety tego typu rozwiązań. Oczywiście, każdy system czy też urządzenie w nim wykorzystywane można by rozpatrywać osobno. Każdy z nich ma bowiem swoje „plusy” i „minusy”. Stosując odpowiedni sprzęt, można też łączyć rozwiązania przewodowe i bezprzewodowe.

Przewodowo lub bezprzewodowo

Niezależnie od tego, na jaki rodzaj systemu zdecyduje się użytkownik, konfiguracja i instalacja multiroomu powinna być dobrze przemyślana, a następnie umiejętnie zrealizowana. Wiele zależy tutaj od planu mieszkania, jak również preferencji domowników. Na początku należy dokonać podziału funkcjonalnego przestrzeni, która ma zostać nagłośniona, co pozwoli wyznaczyć, ile niezależnych stref i podstref będzie wykorzystywanych w systemie multiroom. Podstrefa jest strefą zależną od innej strefy. Pozwala to np. na odtwarzanie tego samego źródła dźwięku zarówno w strefie, jak i jej podstrefie, ale z różnym poziomem głośności.

Multiroom przewodowy

Przewodowa instalacja systemu multiroom wymaga odpowiedniego projektu. Najczęściej są to tzw. systemy scentralizowane, w których większość podzespołów zainstalowana jest w jednym, odpowiednio klimatyzowanym pomieszczeniu lub szafie typu rack. Głównym elementem jest tutaj specjalny kontroler – jednostka centralna, z wykorzystaniem której dźwięk dystrybuowany jest do poszczególnych pomieszczeń z wykorzystaniem wzmacniaczy i odtwarzany za pośrednictwem głośników przyporządkowanych do każdej ze stref.

Przykład 4-strefowego multiroomu z dużą strefą kina domowego i trzema mniejszymi strefami stereofonicznymi. Wszystkie urządzenia mogą pracować w trybie Party, odtwarzając ten sam materiał audio jednocześnie na wszystkich głośnikach systemu.

Głośniki do zabudowy w multiroomie

W wypadku systemów przewodowych klienci chętnie korzystają z głośników do zabudowy w ścianie lub suficie. Są one wykorzystywane nie tylko w systemach kina domowego (np. jako głośniki efektowe w systemie Dolby Atmos), ale także do nagłośnienia kuchni, łazienek i innych domowych pomieszczeń. Modele wiszące na ścianie czy też w niej zabudowane nie zajmują dodatkowej, często tak potrzebnej przestrzeni w mieszkaniu. Oczywiście, w ścianę czy sufit nie zabudowuje się klasycznych podłogowych czy podstawkowych konstrukcji, ale specjalnie do tego przeznaczone modele, które charakteryzują się płaską budową, o niewielkiej głębokości montażowej, a jednocześnie dużej – jak na ich gabaryty – wydajności i efektywności. Maskownice w modelach do zabudowy są zwykle odporniejsze na uszkodzenia niż te stosowane w klasycznych podłogowych czy podstawkowych konstrukcjach. Mogą być np. wykonane z metalu, a nawet pozwalać na pomalowanie ich na dowolny kolor, zgodny z aranżacją wnętrza. Dzięki takim konstrukcjom domowe nagłośnienie wielostrefowe może pozostać niemal niewidoczne i nie zaburzać aranżacji wnętrza.

W systemie multiroom dzięki odpowiednim urządzeniom możemy wykorzystywać również sprzęt, który nie był opracowywany z myślą o pracy w instalacji wielostrefowej i nie jest do niej przystosowany.

Systemy bezprzewodowe

Znacznie łatwiejsze w instalacji, konfiguracji i późniejszej rozbudowie są systemy bezprzewodowe, które można określić mianem zdecentralizowanych, ponieważ nie mają jednego głównego miejsca będącego „sercem” całego systemu. Poszczególne elementy wzmacniające sygnał audio i odtwarzające go są przyporządkowane do każdej z wykorzystywanych stref. Do zalet takich systemów multiroom należą z pewnością ich duża skalowalność i łatwość konfiguracji. Można w prosty sposób rozbudować taki system o kolejną strefę, a także kolejny moduł czy dodatkowe urządzenie w danej podstrefie. Wystarczy tylko zakupić odpowiedni model i poprawnie go skonfigurować. W tradycyjnym, przewodowym systemie multiroom rozbudowa o kolejną strefę może się wiązać ze znacznie większymi problemami, np. z poprowadzeniem dodatkowego okablowania, które najlepiej, aby było niewidoczne, co przekłada się niejednokrotnie na solidny remont mieszkania. Ze skalowalnością wiąże się też swoboda doboru poszczególnych urządzeń do systemu bezprzewodowego. Nie zawsze trzeba w danym pomieszczeniu wykorzystywać dużej mocy nagłośnienie. Dlatego w ofercie producentów sprzętu do bezprzewodowych systemów multiroom często mamy do wyboru kilka modeli, np. głośników bezprzewodowych, które różnią się wielkością i mocą wbudowanych wzmacniaczy audio. W bezprzewodowych systemach multiroom nie trzeba posiadać (choć również może być taka opcja) klawiatur sterujących, znanych z klasycznych scentralizowanych systemów multiroom. W tym wypadku do obsługi można wykorzystać praktycznie dowolny tablet z systemem iOS lub Android z zainstalowaną odpowiednią aplikacją mobilną, dostępną np. w Google Play czy App Store. Aplikacje są stale usprawniane i aktualizowane po to, żeby mogły współpracować z wprowadzanymi na rynek nowymi urządzeniami i obsługiwać najpopularniejsze wśród użytkowników serwisy streamingowe. Rozwiązanie to jest nie tylko prostsze w instalacji, ale przede wszystkim tańsze. Nie ma bowiem konieczności zakupu dodatkowej klawiatury sterującej, a smartfon lub tablet, który może być kontrolerem w bezprzewodowym multiroomie, jest dziś w niemal każdym domu. Urządzenie mobilne może nawet służyć do sterowania wielostrefowym systemem audio wówczas, kiedy jesteśmy poza domem i mamy połączenie z Internetem. Wadą z punktu widzenia statystycznego „Kowalskiego” jest często cena takiego bezprzewodowego systemu multiroom, choć i tak najprawdopodobniej będzie to tańsza opcja niż w wypadku klasycznej, scentralizowanej i przewodowej instalacji multiroom (oczywiście, przy założeniu tej samej liczby stref odtwarzania).

W niewielkich domach czy mieszkaniach do stworzenia prostego systemu multiroom sprawdzić się mogą kompaktowe głośniki bezprzewodowe, które są kompatybilne z serwisami streamingowymi (np. Spotify) i obsługują radio internetowe.

Problemem kompatybilność

W bezprzewodowych systemach multiroom problemem może być kompatybilność podzespołów poszczególnych producentów, ponieważ urządzenia mogą nie wykorzystywać do sterowania tych samych rozwiązań systemowych. Wiąże się to również z koniecznością korzystania z innych aplikacji sterujących dla urządzeń różnych producentów, np. system multiroom złożony z urządzeń marek Definitive Technology i Polk Audio obsłużymy za pomocą tej samej aplikacji mobilnej, ale np. sprzętu Sonosa już nie. Owszem, możemy zainstalować system jednego producenta w jednym pomieszczeniu domu, a niekompatybilny system innego producenta w kolejnym, ale nie będzie to specjalnie wygodne w obsłudze rozwiązanie, a do tego wszystkiego nie będzie można korzystać z tzw. trybu Party, czyli jednoczesnego odtwarzania dźwięku we wszystkich strefach systemu multiroom. Problem ten po części rozwiązuje DTS Play-Fi – otwarty standard, który obsługuje coraz większa liczba urządzeń rozmaitych producentów. Wśród firm, które mają w ofercie sprzęt obsługujący rozwiązanie firmy DTS Inc., możemy wymienić m.in. takich producentów jak Anthem, Definitive Technology, Polk Audio, Martin Logan, Paradigm, Pioneer oraz Sonus faber. Standard DTS Play-Fi pozwala na bezprzewodowe, a co najważniejsze – bezstratne odtwarzanie muzyki (z rozdzielczością nawet do 24 bit i częstotliwością próbkowania 192 kHz) i tworzenie wielostrefowych systemów audio z wykorzystaniem domowej sieci internetowej. Do obsługi urządzeń różnych marek zgodnych z tym standardem wykorzystywana jest jedna aplikacja mobilna, którą można bezpłatnie pobrać za pośrednictwem Google Play lub App Store. Aplikacja dostępna jest również w wersji dla systemów Windows. Więcej informacji na temat tego rozwiązania i kompatybilnych z nim urządzeń można znaleźć na stronie internetowej play-fi.com (anglojęzycznej) oraz play-fi.pl (polskojęzycznej).

Asystenci głosowi coraz popularniejsi

Coraz popularniejsze, również w domowych systemach multiroom audio, staje się wykorzystanie asystentów głosowych. Może być to np. Amazon Alexa – system, który zyskuje coraz większa popularność i wykorzystywany jest nie tylko w sprzęcie audio, ale też do sterowania oświetleniem, sprzętem wideo czy AGD. Wśród urządzeń audio Alexę obsługują m.in. urządzenia marki Sonos, która nie ma opracowanego własnego, autorskiego asystenta głosowego, a także niektóre modele Yamahy, funkcjonujące w systemie multiroom MusicCast tego producenta. Sprzęt kompatybilny z jednym systemem sterowania (np. Amazon Alexa) może być kompatybilny także z innymi asystentami głosowymi (np. z Siri – asystentem głosowym opracowanym przez firmę Apple). Tym samym użytkownik systemu multiroom ma możliwość wyboru, z jakiego asystenta głosowego chce skorzystać. Oprogramowanie Siri zadebiutowało na rynku w 2011 r. Od tego czasu jest nieustannie rozwijane i usprawniane. Rozpoznaje mowę użytkownika, odpowiada na jego pytania i wykonuje powierzone zadania. Asystent głosowy z czasem analizuje osobiste preferencje użytkownika w celu zapewnienia bardziej dopasowanych wyników i rekomendacji. Obsługa AirPlay 2, a także asystenta głosowego Siri możliwa jest m.in. na urządzeniach marki Sonos, takich jak Sonos One, Play:5 i Playbase, a także na nowo wprowadzanych na rynek modelach firmy Sonos, w tym soundbarze Sonos Beam. Problemem dla wielu potencjalnych użytkowników pozostaje jednak obsługa w języku polskim. Niestety, wiele asystentów głosowych wykorzystywanych na rynku nie jest kompatybilnych z językiem polskim.

Telewizja w wielu pokojach

Jeśli jesteśmy abonentami platform cyfrowych, można skorzystać z usługi multiroom, która umożliwi odbiór telewizji w kilku pokojach. Platformy cyfrowe kablowe lub satelitarne oferują dodatkowe dekodery do tworzenia usługi multiroom na dwóch do sześciu telewizorach w ramach jednego abonamentu za dodatkową opłatą.

W zaawansowanych instalacjach multiroom wykorzystuje się głośniki do zabudowy, a także modele do zastosowań na zewnątrz pomieszczeń (np. do stworzenia strefy multiroom na tarasie lub w przydomowym ogrodzie).

Multiroom Standard HD nc+

Usługa Multiroom Standard HD platformy nc+ to zestaw od 2 do 6 odbiorników DVB-S. Zestaw powinien zawierać jeden dekoder podstawowy z cyfrową nagrywarką (polecane są 4K UltraBOX+ lub wifi Premiumbox+) i do 5 odbiorników bez nagrywarki (wifi box+, Sagemcom BOX+ ITI-2849ST/2850ST/2851S lub BOX+ Sagemcom DSI-87/83). Do jednej anteny można dołączyć kilka dekoderów, ale antena satelitarna musi być wyposażona w konwerter o odpowiedniej liczbie wyjść lub współpracować z multiswitchem (specjalny przełącznik z kilkoma wyjściami). W celu autoryzacji dekodery muszą być podłączone do domowego routera przewodowo lub przez Wi-Fi. Podłączenie do Internetu umożliwia korzystanie usługi nc+ Go TV z bogatą biblioteką filmów, programów i seriali na każdym dekoderze niezależnie. Nagrane materiały wideo na twardym dysku dekodera podstawowego są odtwarzane tylko na telewizorze dołączonym do niego.

Wybrane dekodery wykorzystywane w usłudze Multiroom Standard HD platformy nc+: podstawowe 4K Ultra Box+ wifi Premiumbox+ oraz dodatkowe BOX+ ITI-2849ST/2850ST/2851S, BOX+ Sagemcom DSI-87/83 i wifibox+.

Cyfrowy Polsat Multiroom HD

Multiroom HDCyfrowy Polsat oferuje dwie usługi multiroom HD, różniące się modelami dekoderów i sposobem autoryzacji usługi: korzystając z karty dekodera podstawowego lub wykorzystując sieć Wi-Fi. Usługa multiroom Cyfrowego Polsatu może działać na dekoderze podstawowym i maksymalnie na trzech dekoderach dodatkowych. Każdy z dekoderów musi być dołączony do anteny satelitarnej. Dekodery używane jako podstawowe to: MINI HD 2000, HD 3000, HD 5000, HD 5500s, HD 6000, PVR HD 7000, a dodatkowe: MINI HD 2000, HD 3000, HD 5500s, HD 6000. Wymienione dekodery dodatkowe wymagają okresowej aktywacji za pomocą karty abonenckiej z dekodera podstawowego. Aby dokonać aktywacji, należy przełożyć kartę z dekodera podstawowego do dekodera dodatkowego, poczekać, aż dekoder dodatkowy potwierdzi odblokowanie sygnału, i z powrotem włożyć odpowiednią kartę do dekodera dodatkowego oraz do dekodera podstawowego. Każdy dekoder dodatkowy wymaga indywidualnej aktywacji. Użytkownik za pomocą komunikatu na ekranie telewizora jest informowany o terminie kolejnej aktywacji dekodera dodatkowego. W razie niedokonania aktywacji dostęp do programów na dekoderach dodatkowych zostanie zablokowany. Czas następnej aktywacji dekoderów dodatkowych jest zmienny i zarządzany automatycznie przez system Cyfrowego Polsatu. Rodzina najnowszych dekoderów z serii Evobox może także pracować w domowej sieci. Dekoderami podstawowymi mogą być Evobox PVR lub Evobox HD, które współpracują z dekoderami Evobox Lite (maksymalnie trzema). Do weryfikacji w domowej sieci jest konieczne dołączenie dekoderów do domowego routera łączem Wi-Fi lub przewodowym. Nie musimy się martwić o termin autoryzacji usługi, ponieważ dokonuje się ona automatycznie. We wszystkich dekoderach jest możliwe korzystanie z serwisów VoD CP Go i HBO Go. W serwisie HBO Go oglądanie filmu na dekoderze np. Evobox HD można kontynuować na Evobox Lite i odwrotnie. Więcej na temat usługi multiroom z dekoderami Evobox HD i Lite piszemy w teście w tym numerze „InfoMarketu”.

Dekodery Evobox PVR, Evobox HD i Evobox Lite wykorzystywane w usłudze Multiroom HD Cyfrowego Polsatu z automatyczną autoryzacją.

Multiroom UPC

Usługa multiroom UPC umożliwia jednoczesne oglądanie różnych programów TV na trzech telewizorach z wykorzystaniem dodatkowych dekoderów kablowych lub modułów MediaModuł CI+. Jeżeli telewizor jest zgodny z UPC Media- Modułem i standardem CI+, umieszcza się go w złączu CI+ telewizora. Karta klucz w module dekoduje płatne kanały UPC zawarte w sygnale kablowym TV doprowadzonym do gniazda antenowego telewizora. Zaletą takiego rozwiązania jest brak konieczności dołączenia kolejnego dekodera, który pobiera energię i wymaga pilota.

Telewizja IPTV multiroom Orange

Do usługi multiroom firma Orange poleca dwa zestawy:

• modem Orange – Funbox 2.0 i dekodery Sagemcom UHD 88 (IPTV, DTH. DVB-T) lub Sagemcom WHD (IPTV, DTH, Wi-Fi);
• modem Orange – Funbox 3.0 oraz i odbiorniki Samsung ICU 100 (4K/Ultra HD, IPTV, Wi-Fi) lub Sagemcom UHD 88. Zestaw umożliwia oglądanie telewizji na dwóch telewizorach, potrzebne są wtedy jeden modem i dwa dekodery.

Multiroom także na małym ekranie

Dodatkowo operatorzy umożliwiają oglądanie telewizji za pomocą laptopa, tabletu czy smartfona po zainstalowaniu stosownej aplikacji w zasięgu działania sieci Wi-Fi lub Internetu. Każdy z głównych graczy na platformach cyfrowych oferuje abonentom usługi VoD dostępne za pomocą aplikacji, np. nc+ usługę nc+Go, a Cyfrowy Polsat CP Go i HBO Go.

Niezbędne akcesoria do multiroomu

Dekodery multiroomu wymagają zbudowania instalacji telewizyjno-internetowej. Składa się ona z modemu, routera, anteny satelitarnej z konwerterem DVB-S, multiswitcha, rozgałęźników i kabli koncentrycznych. Warto przewidzieć, z ilu dodatkowych dekoderów planuje się korzystać, ponieważ od tego zależeć będzie, jak rozbudowana będzie instalacja. Od liczby dekoderów zależeć będzie rodzaj i typ konwertera oraz multiswitcha.

W zależności od liczby dekoderów i wejść DVB- -S stosuje się następujące rodzaje konwerterów:

• twin – dekoder podstawowy (bez twardego dysku) i jeden dodatkowy,
• quad – dekoder podstawowy (z twardym dyskiem, dwa wejścia DVB-S) i jeden dodatkowy lub cztery z jednym wejściem DVB-S,
• octo – dekoder podstawowy (z twardym dyskiem, dwa wejścia DVB-S) i 5 dodatkowych.

W wypadku korzystania z dekoderów Evobox PVR Cyfrowego Polsatu i UltraBox+ nc+ zalecane są konwertery unicable, które umożliwią jednoczesne nagrywanie trzech programów i oglądanie czwartego. Mają także jeden lub dwa zwykłe wyjścia DVB-S do dołączenia dekoderów dodatkowych. W wypadku korzystania z łącza Wi-Fi ważne jest umieszczenie routera tak, aby nadajnik miał porównywalne odległości od anten odbiorników Wi-Fi dekoderów. Należy się spodziewać, że ściany będą tłumić sygnał – w zależności od ich grubości i materiału, z jakiego są wykonane. Problemu z zanikiem sygnału nie będzie, gdy wykonamy połączenia przewodowe ethernetowe (zalecane), co wiąże się jednak z kosztami kabla i prowadzeniem go po pokojach.

Z aplikacji nc+ Go TV można korzystać na małym i dużym ekranie.

Multiroom z multiswitchem z sygnałami DVB-S i DVB-T

Instalacje z multiswitchem (odmiana rozgałęźnika ze wzmacniaczem) to najefektywniejsza metoda odbioru programów nadawanych drogą satelitarną na kilku odbiornikach DVB-S współpracujących z telewizorem. W multiswitchu sygnał telewizji naziemnej DVB-T jest sumowany z sygnałem DVB-S, a następnie wzmacniany i rozprowadzany w sieci wieloprzewodowej. Wybór multiswitcha zależy od liczby dekoderów TV, satelitów, pasm, zastosowanych konwerterów. W zależności od jego konstrukcji poziom wyjściowy każdego sygnału można regulować, aby dopasować go do instalacji i korygować tłumienie kabli. Przy instalacji z jedną anteną odbierającą programy z jednego satelity i jedną anteną naziemną multiswitch ma pięć wejść (cztery satelitarne i jedno telewizji naziemnej) i różną liczbę wyjść. Najmniejsza liczba wyjść to 4, co umożliwia dołączenie 4 odbiorników. Najczęściej stosowane konfiguracje to: 5/4, 5/8, 5/12, 5/16, 5/24, 5/32. Są też multiswitche, które mają wejścia dla dwóch anten satelitarnych, np. ustawionych na satelity Hot Bird i Astra. Z multiswitchem współpracuje konwerter quattro, który ma cztery wyjścia, oznaczane: „V Lo”, „H Lo”, „V High” i „H High”.

Instalacja jednokablowa

Długość kabli z konwertera można skrócić, stosując instalację jednokablową (Unicable SCR-Sat Channel Router), łączącą odbiorniki DVB-S szeregowo. W instalacji unicable za pomocą jednego kabla i rozgałęźników (spliterów) można doprowadzić sygnał DVB-S do czterech niezależnych tunerów. Specjalny konwerter unicable zawiera w jednej obudowie konwerter quatro, multiswitch i cztery układy routera SatCR. Konwerter ma dwa wyjścia: Legacy z pasmem takim jak konwerter single i drugie SCR do instalacji jednokablowej. Wyjście Legacy może być jedno, ale może być ich również kilka. Mają one dostarczać sygnał satelitarny do jednego odbiornika satelitarnego, natomiast wyjście SCR do 4 odbiorników. Do transmisji sygnału do 4 odbiorników wykorzystuje się 4 częstotliwości nośne: 1210 MHz, 1420 MHz, 1680 MHz, 2040 MHz. Taki konwerter może pracować tylko z odbiornikami z funkcją SCR. Zaletami tego rozwiązania są możliwość całkowicie elastycznego prowadzenia kabli w mieszkaniu, a także korzystanie tylko z jednego kabla łączącego konwerter SCR z pierwszym dekoderem zamiast czterech kabli, jeśli korzystaliśmy z konwertera quad (cztery wyjścia). Oszczędzamy wtedy na kosztach kabli, jeśli antena satelitarna jest na dachu budynku kilkupiętrowego i mieszkamy np. na pierwszym piętrze. W niektórych odbiornikach jest wyjście satelitarne oznaczane jako „Loop” lub „Loop through”, na którym jest dostępny sygnał z wejścia. Zmniejsza to liczbę koniecznych rozgałęźników sygnału.

UWAGA! Odbiorniki PVR wymagają zarezerwowania dwóch częstotliwości z konwertera unicable, czyli do jednego konwertera można dołączyć dwa odbiorniki PVR lub jeden umożliwiający jednoczesne nagrywanie trzech programów i oglądanie czwartego.

Odmianą instalacji jednokablowej jest rozwiązanie opracowane przez firmę TechniSat, wykorzystujące urządzenie nazywane TechniRouterem, które umożliwia wykonanie instalacji jednoprzewodowej, zapewniającej niezależny dostęp do sygnału satelitarnego i telewizji naziemnej przez wielu użytkowników w konfiguracji multiroom do 8 urządzeń.

Aplikacja Cyfrowego Polsatu CP Go jest dostępna na wielu urządzeniach.