Klimatyzatory ścienne i przenośne

Urządzenia klimatyzacyjne nie tylko utrzymują zadaną temperaturę, aby chłodzić pomieszczenie, ale mogą powietrze oczyszczać, ogrzewać, osuszać oraz utrzymywać optymalną wilgotność i czystość za pomocą różnych fi ltrów.

W warunkach domowych i biurowych najlepiej sprawdzają się klimatyzatory naścienne typu split, przenośne kompaktowe i klimatyzery.

Klimatyzatory typu split

To najpopularniejsze urządzenia klimatyzacyjne, stosowane w systemach mono split w małych mieszkaniach lub systemach multi split, jeżeli w domu jednorodzinnym trzeba klimatyzować kilka pokoi. Charakteryzują się dużą wydajnością chłodzenia i cichą pracą. Niewielkie wymiary i zdalne sterowanie to dodatkowe zalety. Oprócz funkcji chłodzenia mogą mieć funkcję grzania – w starszych montowana była grzałka elektryczna, w najnowszych jest pompa ciepła. W zależności od konstrukcji różnią się poziomem głośności, możliwością kierowania strugi powietrznej, liczbą trybów pracy i rodzajami filtrów. Ważna jest także estetyka wykonania.

Klimatyzatory kompaktowe

Nazywane są także monoblokami. W najlepszych rozwiązaniach chłodzą powietrze, osuszają i wentylują pomieszczenie, mogą pracować w różnych trybach, np. chłodzenia, grzania, a nawet osuszania. Klimatyzatory przenośne w jednej obudowie mają parownik i skraplacz, a obudowa ma kółka do przemieszczania, wobec czego są dużo wygodniejsze w użytkowaniu, przy masie kilkunastu kilogramów. Warunkiem koniecznym do ich stosowania jest okno w pomieszczeniu, przez które wyprowadza się rurę harmonijkową dołączoną do klimatyzatora odprowadzającą gorące powietrze z pokoju na zewnątrz. Wystarczy doprowadzić zasilanie, aby zaczęły chłodzić. Zaletą klimatyzatorów mobilnych jest prosta instalacja, wadą głośność pracującego wentylatora i sprężarki.

Klimatyzator Adler AD7909 o mocy chłodniczej 7000 BTU z funkcją osuszania do pomieszczeń 20 m2 (po lewej) i klimatyzator Ravanson KY-14000, 3 w 1: grzanie, chłodzenie, osuszanie, o mocy chłodniczej 3,5 kW.

Klimatyzery i klimaktory - do małych i dużych pomieszczeń

Trzecim źródłem schłodzonego powietrza może być klimator, klimatyzer, klimatyzator ewaporacyjny/ wodny, które są sprzedawane pod różnymi nazwami, lecz ich wspólną cechą, jest chłodzenie powietrza w wyniku parowania wody. Zjawisko to występuje na przykład na ludzkiej skórze w trakcie parowania potu, które powoduje schłodzenie skóry. Innym przykładem jest zachowanie zimnego powietrza w pobliżu wodospadów, rzek i jezior. Proces parowania powietrza wymaga dostarczenia energii, pobieranej w formie ciepła z otaczającego powietrza. Odbieranie energii cieplnej z powietrza oznacza obniżanie jego temperatury. W procesie chłodzenia nie są wykorzystywane żadne związki chemiczne groźne dla środowiska. Takie rozwiązanie jest stosowane w domowych urządzeniach o niewielkiej wydajności i dużych instalacjach przemysłowych. Budowa klimatyzera ewaporacyjnego (evaporare – zmieniać w parę) nie jest skomplikowana. W obudowie ze szczelinami znajdują się: zbiornik na wodę, wkłady filtrujące i wentylator promieniowy lub osiowy. Klimatyzery ewaporacyjne wykorzystują wkłady nasączane wodą pobieraną ze zbiornika. System dystrybucji wody oraz pompa utrzymują stałą wilgotność filtra. Wentylator zasysa gorące powietrze z zewnątrz poprzez wilgotny filtr. W wyniku procesu parowania temperatura przepływającego powietrza zostaje obniżona, a samo powietrze jest bardziej nawilżone.

Klimator a klimatyzator kompaktowy – główne różnice

Urządzenia wyglądają podobnie, ale inna zasada działania powoduje, że mają różne cechy:

• czynnikiem chłodniczym klimatyzatora jest np. R32, a klimatora woda, którą trzeba uzupełniać,
• klimatyzator pozwala na ustawienie pożądanej temperatury w zakresie np. 16 -30 °C, a w klimatorze tej możliwości nie ma powietrze schładza się o kilka stopni,
• wraz ze wzrostem temperatury moc chłodnicza klimatora rośnie, a klimatyzatora spada,
• klimatyzator wysusza powietrze, klimator je nawilża, przy czym nadmierny wzrost wilgotności może powodować dyskomfort,
• klimator najlepiej sprawdza się w pomieszczeniach otwartych, a klimatyzator kompaktowy w zamkniętych i trzeba stosować rurę odprowadzającą gorące powietrze na zewnątrz oraz usuwać ze zbiornika wodę ze skroplin.

Klimatyzator Columbia Vac KLC9000 z zakresem temperatur 17-30 °C do pomieszczeń 15 m2 (po lewej) i przenośny klimatyzator Noxa Family NXM-5APO1-A z pompą ciepła.

Jonizator Plasmacluster w przenośnym klimatyzatorze

Klimatyzator Sharp Plasmacluster CV-P10PR jest przeznaczony do małych i średnich pomieszczeń 25–30 m2. Dzięki unikalnym rozwiązaniom firmy Sharp powstał produkt użyteczny przez cały rok, oferujący takie funkcje jak klimatyzacja, oczyszczanie powietrza (z alergenów, wirusów, pleśni i bakterii), wietrzenie czy osuszanie. System Plasmacluster Ion usuwa przykre zapachy, alergeny, bakterie, 99 proc. wirusów, a nawet roztocza unoszące się w powietrzu w całym pomieszczeniu. Klimatyzator Sharp CV-P10PR ma certyfikat PZH, który potwierdza bezpieczeństwo higieniczne oraz zdrowotne urządzenia oraz certyfikat brytyjskiej funnadcji BAF, który potwierdza wysoką skuteczność w walce z alergenami pochodzenia zwierzęcego oraz roślinnego. Podstawowe parametry urządzenia są następujące: zakres temperatury chłodzenia wynosi 18–40 °C, moc chłodnicza 2,5 kW, przepływ powietrza 348 m3/h. Do wyboru są trzy szybkości wentylatora. W trybie swing żaluzje poruszają się, zwiększając obszar nadmuchu. Poziom hałasu wynosi 52/50/48 dB w trybach high/mid/low. W trybie osuszania usuwany jest z pomieszczenia 1 l wody/h. Timer umożliwia wyłączenie klimatyzatora po zaprogramowanym czasie od 0,5 do 12 h.

Klimatyzatory typu split - budowa

Klimatyzator typu split składa się z dwóch urządzeń jednostki wewnętrznej (naściennej) i zewnętrznej. W klimatyzatorach typu split skraplacz, sprężarka i zawór rozprężny oraz wentylator są umieszczone w jednostce zewnętrznej. Sprężarka i wentylator są źródłem największego hałasu. Z tego względu i na duże wymiary są umieszczane na zewnątrz klimatyzowanego pomieszczenia. W pomieszczeniu pozostaje jedynie jednostka wewnętrzna (wieszana na ścianie), zawierająca parownik i dmuchawę (wentylator), która wymusza przepływ schłodzonego powietrza. Obie jednostki wymagają do swojej pracy zasilania energią elektryczną. Skutkiem ubocznym cyklu pracy jednostki zewnętrznej jest skraplanie się pary wodnej na parowniku. Powietrze przepływające przez skraplacz ulega schłodzeniu, w wyniku czego część pary wodnej w nim zawartej ulega kondensacji, czyli skropleniu. Woda jest odprowadzana na zewnątrz za pomocą rurki. Bardziej rozbudowanym systemem klimatyzacji split jest tzw. multi-split, gdzie do jednej jednostki zewnętrznej podłączonych jest kilka urządzeń wewnętrznych. W zależności od liczby dołączanych jednostek wewnętrznych można ich dołączać 2, 3, 4, 5 itd. Im jest ich więcej tym jednostka wewnętrzna musi mieć większą wydajność chłodniczą. Jednostki wewnętrzne mogą być takiego samego rodzaju lub różne naścienne, kanałowe, ścienno sufitowe, kasetonowe. W jednostkach wewnętrznych istotne znaczenie mają żaluzje kierujące zimne powietrze. Mogą to być żaluzje pionowe, które kierują powietrze w płaszczyźnie poziomej lub poziome, które kierują powietrze w płaszczyźnie góra – dół. Można nimi sterować pilotem. Im więcej ustawień żaluzji, tym bardziej precyzyjne kierowanie nadmuchem powietrza.

Klimatyzatory bez przeciągów (Wind-Free Samsung)

Firma Samsung rozwija linię klimatyzatorów Wind-Free. Wind-Free Cooling to nowatorska i opatentowana technika firmy Samsung, która pozwala utrzymać komfortową temperaturę w pomieszczeniach bez dyskomfortu powodowanego bezpośrednim nadmuchem zimnego powietrza przy zachowaniu małych kosztów zużycia energii elektrycznej.

Powietrze rozpraszane jest przez 21 tys. mikrootworów w obudowie. W ten sposób wyeliminowano efekt przeciągu. W trybie Wind-Free prędkość powietrza nie przekracza 0,15 m/s. Amerykańskie Stowarzyszenie Inżynierów Ogrzewnictwa, Chłodnictwa i Klimatyzacji (ASHRAE) definiuje „wolno płynący strumień powietrza” jako strumień powietrza o prędkości poniżej właśnie 0,15 m/s, dzięki czemu eliminuje się uczucie przeciągu. W okresie letnim klimatyzator Wind-Free umożliwia szybkie obniżenie temperatury w trybie Fast Cooling (szybkiego chłodzenia), a po osiągnięciu właściwej temperatury automatycznie przełącza się w tryb chłodzenia Wind-Free Cooling.

Dzięki użyciu nowej, 8-biegunowej sprężarki opracowanej przez Samsunga, wykorzystującej system POWERboost, silnik klimatyzatora narażony jest na mniejsze wahania momentu obrotowego, co także ogranicza zużycie energii i skraca czas potrzebny do uzyskania maksymalnej prędkości obrotowej przez kompresor. Unikalny trójkątny kształt zwiększa szerokość wlotu, dzięki czemu do jednostki wewnętrznej może dostać się więcej powietrza. Optymalna szerokość i kąt wylotu, dodatkowe lamele w kształcie litery V oraz wentylator o zwiększonej średnicy – o 22 proc. większy niż w poprzednich modelach – przyczyniają się do szybszego chłodzenia i dystrybucji powietrza oraz zwiększają i rozszerzają zasięg strugi powietrza. Dzięki takiej budowie schłodzone powietrze dociera do każdego miejsca w pomieszczeniu.

Wind-Free współpracuje również z siecią Wi-Fi, dzięki czemu można sterować nim z dowolnej lokalizacji przy pomocy aplikacji Samsung Smart Things. Użytkownik może zdalnie regulować temperaturę, zmieniać ustawienia, otrzymywać w czasie rzeczywistym aktualne informacje o efektywności i dziennym zużyciu energii, jak również o rozwiązaniach umożliwiających naprawienie ewentualnej usterki. Klimatyzatory mają także funkcję suszenia (Dry) i grzania (Heat).

Klimatyzatory Wind-Free są produkowane w trzech seriach: Ultra, Optimum i Standard. We wszystkich modelach WindFree zastosowano ekologiczny czynnik chłodniczy R-32, który w mniejszym stopniu przyczynia się do efektu cieplarnianego w razie uwolnienia gazu do atmosfery.

Serię Ultra wyróżniają filtr PM2.5 i jonizator, które oczyszczają powietrze z pyłów, będących najgroźniejszymi składnikiem smogu, a jonizator usuwa baterie, wirusy, alergeny. Dzięki temu nie trzeba kupować oczyszcza powietrza. Seria Optimum nie ma filtra PM2.5, a seria Standard pozbawiona jest obu tych funkcji. Najcichsza jest seria Ultra – jednostka wewnętrzna ma minimalny poziom głośności 16 dB(A), a w serii Optimum i Standard 19 dB(A). Wszystkie mają sterowanie przez Wi-Fi.

Sterowanie inwerterowe i oszczędność energii

Klimatyzatory On/Off są wypierane przez urządzenia ze sterowaniem inwerterowym, zmieniającym prędkość obrotową silnika prądu stałego sprężarki, regulowaną przetwornicą częstotliwości (falownikiem). Sprężarka pracuje wtedy ze zmienną mocą. Sterowanie inwerterowe umożliwia szybkie schłodzenie pomieszczenia i utrzymanie temperatury z dokładnością ±0,5 °C.

UWAGA! Istotnym efektem ekonomicznym sterowania inwerterowego jest zmniejszenie zużycia energii o ok. 30 – 40 proc. w stosunku do standardowych klimatyzatorów On/Off.

Proces rozruchu sprężarki odbywa się przez stopniowe zwiększanie prędkości obrotowej silnika prądu stałego, co zmniejsza duży prąd rozruchowy. Tak zwany miękki start powoduje mniejsze obciążenie elementów mechanicznych i zwiększa trwałość klimatyzatora. Także przy mniejszych różnicach temperatur w pomieszczeniu następuje dostosowanie obrotów sprężarki (rzadziej jest włączania i wyłączania), co wpływa na kolejne oszczędności energii. Inwerter steruje częstotliwością prądu zmiennego zasilającego silnik sprężarki, a częstotliwość ta ma wpływ na wartość jego prędkości obrotowej. W urządzeniach bez inwertera silnik pracuje zawsze z tą samą prędkością obrotową (wynikającą z częstotliwości 50 Hz). Sterowanie inwerterowe reguluje częstotliwość prądu w zakresie od 20 Hz do 50 Hz. Silnik pracuje wówczas na mniejszych lub większych obrotach w zależności od wymaganej mocy chłodniczej lub grzewczej, co ma wpływ na zużycie energii. Inwerter wydłuża również trwałość sprężarki chłodniczej, Sprężarki ze sterowaniem inwerterowym są cichsze od zwykłych klimatyzatorów. Praktycznie wszystkie klimatyzatory inwerterowe mogą również ogrzewać pomieszczenia (na zasadzie pompy ciepła) nawet przy temperaturze zewnętrznej -20 ÷ -15 °C. W klimatyzatorach jest wtedy konieczność instalowania zaworu czterodrogowego, który umożliwia odwrócenie przepływu czynnika przez sprężarkę. W rezultacie skraplacz staje się parownikiem, a parownik skraplaczem. Ciepło jest pobierane wtedy z powietrza zewnętrznego i oddawane w pomieszczeniu. Sprawność pompy ciepła jest znacznie większa niż zwykłego grzejnika elektrycznego czy instalacji na gaz lub olej. Inwestycja w zakup urządzenia klimatyzacyjnego ze sterowaniem inwerterowym daje wymierne korzyści, ale niestety jest ono droższe.

Praktyczne porady instalacyjne

W klimatyzatorach typu split ważna jest odległość między jednostkami wewnętrzną a zewnętrzną, określona długością przewodów je łączących. Każde urządzenie klimatyzacyjne typu split ma określoną dopuszczalną długość instalacji chłodniczej (od kilku do kilkudziesięciu metrów), zależną od konstrukcji sprężarki oraz elementu dławiącego i średnicy przewodów, której przekroczenie powoduje znaczne zmniejszenie wydajności chłodniczej, zmniejsza ekonomię pracy i może spowodować uszkodzenie sprężarki. Określona jest także dopuszczalna różnica wysokości między jednostką wewnętrzną a zewnętrzną, która zależy od konstrukcji sprężarki i oporów hydraulicznych w przewodach cieczowych. Informacje na temat odległości i różnicy wysokości są podawane w danych technicznych klimatyzatora.

Camry CR 7318 klimator Easy Air Cooler zasilany z portu USB z kolorowym podświetleniem LED.

Czynnik chłodniczy R32 zastąpi R410A

Zgodnie z nowymi unijnymi wytycznymi, po 1 stycznia 2025 roku, obowiązywać będzie zakaz stosowania czynników chłodniczych o GWP większym lub równym 750 w urządzeniach zawierających czynnik o masie do 3 kg. Czynnik chłodniczy R410A jest zastępowany R32 ze względów ekologicznych. Stosowanie czystego R32 ma wiele zalet. Czynnik chłodniczy R32, w mniejszym stopniu oddziałuje na efekt cieplarniany w momencie uwolnienia gazu do atmosfery. Wskaźnik GWP jest liczbą wyrażającą potencjalny wpływ, jaki konkretny czynnik chłodniczy mógłby mieć na globalne ocieplenie, gdyby został uwolniony do atmosfery. Jest to wartość względna porównująca oddziaływanie 1 kg czynnika chłodniczego z oddziaływaniem 1 kg CO2 w okresie 100 lat. R-32 ma wskaźnik GWP 675 ponad 3 razy mniejszy niż dla R410A (2088). Dodatkowo objętość czynnika chłodniczego jest o ok. 30 proc. mniejsza w porównaniu z R410A. Dzięki temu ładunek czynnika jest mniejszy, co pozwala ograniczyć rozmiar wymiennika ciepła i innych elementów. Jednocześnie R32 wykazuje lepszą sprawność przy bardzo niskich temperaturach zewnętrznych, a jego efektywność energetyczna jest o ok. 10 proc. większa.

Funkcje klimatyzatorów

Klimatyzator jest wieszany na ścianie na wysokości uniemożliwiającej jego ręczną obsługę. Najczęściej używa się pilota na podczerwień lub przewodowego. Popularność zdobywają sterowniki wieszane na ścianie obsługujące kilka urządzeń i aplikacje na smartfony i tablety.

Funkcje podstawowe

Pilot umożliwia wykonywanie funkcji, a przy pomocy prostego wyświetlacza na pilocie lub obudowie łatwo jest zmieniać wartości temperatury a także analizować komunikaty związane z diagnostyką i pracą klimatyzatora.

• Timer – dzięki tej funkcji jest możliwe zaprogramowanie klimatyzatora tak, aby wyłączał się po wyjściu użytkownika do pracy, a włączał się o określonej godzinie, przed jego powrotem do domu.
• Szybkie ochładzanie – funkcja schładzania obniży szybko temperaturę w pomieszczeniu o kilka stopni, a następnie klimatyzator przechodzi w automatyczny stan pracy. Taką funkcję mają klimatyzatory inwerterowe.
• Funkcja 2 Step Cooling – w trybie Fast cooling w klimatyzatorach marki Samsung dzięki pracy sprężarki na maksymalnych obrotach przez 30 minut i aktywnej pracy kierownicy powietrza uzyskuje się szybkie schłodzenie pomieszczenia do żądanej temperatury. Następnie klimatyzator przechodzi w tryb Comfort Cool, następuje zmniejszenie obrotów sprężarki, zmienia się kąt kierownicy, która jest podnoszona, dzięki czemu zmniejsza się narażenie na zimno dzięki wolniejszemu opadaniu schłodzonego powietrza.
• Funkcja Follow Me – czujnik temperatury jest wbudowany w pilot bezprzewodowy urządzenia, dzięki temu pomiar temperatury może być dokonany bliżej użytkownika, zaś jednostka dokładniej dopasuje optymalną temperaturę otoczenia.
• Praca wentylatora i żaluzji – zmieniać można prędkość obrotową wentylatora, która decyduje o poziomie głośności i szybkości wymiany powietrza. Do wyboru jest od dwóch do pięciu prędkości wentylatora, w zależności od konstrukcji klimatyzatora. Kierunek nawiewu można zmieniać przy pomocy kierownicy żaluzji. W zawansowanych konstrukcjach kierownic jest możliwe tzw. wachlowanie nawiewem (swing) góra – dół lub prawo – lewo, co zwiększa odczuwanie powiewu. Sterowanie żaluzjami może być automatyczne – otwierają się w chwili włączenia, a zamykają się w chwili wyłączenia klimatyzacji, co chroni przed wnikaniem kurzu do wnętrza klimatyzatora. Pamięć ustawień zapewnia, że po uruchomieniu urządzenia, żaluzje ustawią się w ostatnio zadanej pozycji.
• Tryb nocny – w trybie nocnym zostaje zmniejszony poziom głośności wentylatora. Jest też możliwe np. automatyczne zwiększanie temperatury o 1 °C na godzinę w wypadku opcji chłodzenia lub obniżanie o 2 °C na godzinę przy opcji grzania. Ustawiona temperatura nie zmieni się przez 2 godziny od momentu włączenia trybu nocnego.
• Funkcja 8/10 °C - w sezonie jesienno–zimowym, gdy domowników nie ma przez dłuższy czas w domu jednorodzinnym, funkcja ta utrzymuje temperaturę 8–10 °C w pomieszczeniach, co umożliwia przetrwanie większości roślin, a instalacje wodne w łazience czy w kuchni nie ulegną zamarznięciu.

Przenośny klimatyzator Gorenje KAM26PDAHG 2,5 kW z funkcją osuszania i automatycznym chłodzeniem lub grzaniem w zależności od temperatury w pokoju.

Niezawodność i konserwacja

Klimatyzatory z wyższej półki mają funkcje, które umożliwiają nadzorowanie niezawodnej pracy klimatyzatora i diagnozowanie usterek.

• Autorestart – dzięki tej funkcji w razie przerwy w dopływie energii elektrycznej klimatyzator po przywróceniu zasilania rozpocznie pracę według zaprogramowanych wcześniej parametrów.
• Autodiagnoza i autoochrona systemu klimatyzacyjnego – w wyższej klasie klimatyzatorów wszystkie błędy w pracy klimatyzatora będą wyświetlane na wyświetlaczu, a funkcja autoochrony zabezpieczy klimatyzator przed uszkodzeniem.
• Auto Clean – funkcja samooczyszczania polega na uruchomieniu wentylatora jednostki wewnętrznej przez 10 minut po włączeniu klimatyzatora, gdy urządzenie pracowało w trybie chłodzenia lub osuszania, i osuszeniu wewnętrznych części parownika z wilgoci. Funkcja ta blokuje rozwój pleśni w wilgotnym środowisku oraz zapobiega tworzeniu nieprzyjemnych zapachów.
• Automatyczne przełączanie – w klimatyzatorach z pompą cieplną urządzenie automatycznie wybiera opcję grzania lub chłodzenia w zależności od żądanej temperatury w pokoju.

Klimatyzatory smart home

Internet rzeczy to kolejna rewolucja techniczna, która tworzy nową przestrzeń komunikacji pomiędzy ludźmi a przedmiotami wyposażonymi w aplikacje które Obsługiwać urządzenia przy pomocy głosu Voice Assistant poprzez jedną uniwersalną aplikację współpracującą z Amazon Alexa Echo Google Assistant Android Czy iOS. Podstawowym wyposażeniem klimatyzatorów smart jest łącze Wi-Fi do komunikacji z routerem, komputerem, tabletem czy smartfonem w domu albo poza nim. Po zainstalowaniu aplikacji na smartfonie albo tablecie użytkownik może sterować pracą urządzenia: włączaniem, wyłączaniem, nastawianiem temperatury, programatorem czasowym. W zależności od aplikacji danego producenta jest możliwe sterowanie pojedynczymi wewnętrznymi jednostkami lub ich grupami (do 16 jednostek). Klimatyzacja może stanowić element zautomatyzowanego domu. W tym celu powinno być możliwe sterowanie także z głównego panelu domowego. Najszybciej funkcje smart są dostępne z poziomu sterownika do klimatyzatora. Czujnik temperatury zintegrowany z bezprzewodowym pilotem zdalnego sterowania klimatyzatorem umożliwia przesłanie wyniku odczytu faktycznej temperatury w pomieszczeniu do jednostki wewnętrznej. Na tej podstawie następuje modyfikacja pracy urządzenia i korekta temperatury, dostosowująca ją do warunków, w których przebywa użytkownik. Takie automatyczne korygowanie temperatury zapewnia precyzyjną pracę jednostki oraz oszczędność energii.

Klimatyzatory Samsung ECO mają poziom głośności 21 dB(A) i klasę energetyczną A++/A (na górze) i atrakcyjnie wyglądający klimatyzator Bosch 8032 RAC z funkcją grzania ma szereg filtrów: katalityczny, Multi, HD oraz ultra jonizator.

Parametry techniczne klimatyzatorów

Przy wyborze klimatyzatora najważniejsze są ich parametry techniczne, na ich podstawie których dobiera się urządzenie do danego zastosowania. Kupujący podstawowe informacje uzyskają z etykiety energetycznej, a szczegółowe z katalogu lub strony www producenta. Tak jak każde urządzenie AGD i RTV, również klimatyzatory oznaczane są etykietą energetyczną. Zgodnie z dyrektywą unijną producent urządzeń ma obowiązek zamieścić poniższe informacje o produkcie:

• nazwę producenta,
• SEER (wskaźnik sezonowej efektywności energetycznej w trybie chłodzenia),
• SCOP (wskaźnik sezonowej efektywności energetycznej w trybie ogrzewania),
• klasę energetyczną (A-G) wg tabeli,
• roczne zużycie energii na potrzeby chłodzenia i ogrzewania (sezon umiarkowany), poziom mocy akustycznej jednostki wewnętrznej i zewnętrznej.

Wskaźniki sezonowej efektywności energetycznej

Efektywność sezonowa stanowi nową platformę porównawczą rzeczywistej efektywności urządzeń w procesach chłodzenia i ogrzewania. SEER i SCOP to wskaźniki, wprowadzone zgodnie z przepisami obowiązującymi w UE. Klimatyzatory nigdy nie pracują przy swojej 100-procentowej wydajności (zastosowanie inwertera, uwzględnienie rzeczywistych warunków), dlatego opracowano nowe metody obliczania sprawności energetycznej i oznakowania tych urządzeń – by podawane informacje były przybliżone do warunków rzeczywistych. Dyrektywą ErP wprowadzono dwie skale efektywności energetycznej dla funkcji chłodzenia i funkcji grzania.

System oznaczania efektywności sezonowych urządzeń opiera się m.in. na definicjach wskaźników:

• SEER – oznacza całościowy wskaźnik efektywności energetycznej urządzenia reprezentatywny dla całego sezonu chłodniczego, obliczany jako stosunek referencyjnego rocznego zapotrzebowania na chłód do rocznego zużycia energii elektrycznej na potrzeby chłodzenia.
• SCOP – oznacza całościowy wskaźnik efektywności urządzenia reprezentatywny dla całego wyznaczonego sezonu ogrzewczego (wartość wskaźnika SCOP odnosi się do wyznaczonego sezonu ogrzewczego), obliczany jako stosunek referencyjnego rocznego zapotrzebowania na ciepło do rocznego zużycia energii elektrycznej na potrzeby ogrzewania.

Klimatyzator przenośny z pilotem MPM-12-KPO-10 (z lewej) i klimator Ravanson KR-7010 z funkcją nawilżania powietrza 0,5 l/h, wkładami chłodniczymi i poborem mocy 60 W.

Klasy efektywności energetycznej klimatyzatorów

Dla łatwości analizy stosuje się skalę literową oraz dodatkowe oznaczenia graficzne z wykorzystaniem kolorów. I tak najbardziej ekonomiczna jest klasa A oznaczona zielonym kolorem, a najwięcej prądu zużywają urządzenia o klasie energetycznej G, które znakowane są na czerwono. Dodatkowo w klasie A stosuje się jeszcze podział na A+, A++, A+++ (wymagania dla klasy A zostały ustalone w 2002 roku, a od tego czasu znaczna część produkowanych klimatyzatorów ma znacznie lepszą efektywność, stąd dodatkowe oznaczenia), co jest efektem ciągłego zwiększania energooszczędności. Dla lepszej czytelności oznakowania kolorystyczne zostały ułożone w piramidę, która w podstawie ma klasę G, a u wierzchołka A, co również obrazuje poziom zużycia energii. Poniżej na zdjęciu etykieta energetyczna Gorenje KAM26PDAHG

Szacunkowe roczne zużycie energii

Kolejnym ważnym pojęciem jest szacunkowe roczne zużycie energii, podawane w kWh (kilowatogodzina), które wskazuje przybliżoną ilość energii zużywanej przez urządzenie w ciągu roku dla funkcji grzania i chłodzenia, wyliczoną w oparciu o standardowy model gospodarstwa domowego.

Poziom głośności

Dla użytkownika bardzo ważnym parametrem jest poziom głośności wytwarzany przez klimatyzację, które decyduje o komforcie użytkowania. Na etykiecie energetycznej wielkościami określającymi głośność jest poziom mocy akustycznej (ang. sound power level) w jednostce dB(A). Podawane są wartości dla jednostki wewnętrznej i zewnętrznej. Przy pomiarze wykorzystuje się częstotliwościową charakterystykę korekcyjną (A), która optymalizuje pomiar ze względu na charakterystykę słuchu człowieka. Głośność jest wytwarzany przede wszystkim przez wentylatory jednostek wewnętrznych i zewnętrznych, a dodatkowo w zewnętrznych przez sprężarkę. Wartości mogą się zmieniać w zależności od szybkości obrotów wentylatora. Najmniejsze są gdy klimatyzator pracuje w trybie snu. Jedną z wad klimatyzacji jest głośność jednostki wewnętrznej spowodowany obrotami wirnika i pracą silnika jego napędu. Dla przykładu poziom głośność u na ulicy wynosi 70 dB(A), w bibliotece 40 dB(A), szept 20 dB(A). Poziom głośności na poziomie 30 dB(A) nie zakłóca snu. Zwiększa się w zależności od szybkości obrotów wirnika. Producenci podają wartości dla danych biegów. Np. 38/44/29/24/16 dB(A). Za najcichsze są uważane klimatyzatory, których poziom głośności wynosi 16–19 dB(A). Jest on zależny od konstrukcji łopatek wirnika, kanału powietrznego strugi i ułożyskowania wirnika. Stosując bezszczotkowe silniki prądu stałego BLDC (brushless DC) z magnesami neodymowymi do napędu wirnika wentylatora, zapewnia się większą oszczędność energii, nawet do 40 proc. przy małych obrotach oraz ok. 20 proc. przy dużych obrotach w porównaniu z silnikami zasilanymi prądem zmiennym. Także głośność powodowana pracą silnika jest mniejsza.

Moc chłodnicza a moc cieplna

Jednym z najważniejszych parametrów klimatyzatora jest moc chłodnicza, zdefiniowana jako wydajność chłodnicza urządzenia (w kW), pracującego w trybie chłodzenia przy pełnym obciążeniu. Producenci klimatyzatorów coraz częściej podają moc chłodniczą w kW (etykieta energetyczna) lub w dwóch jednostkach: Btu/h lub kW w danych technicznych w katalogach. Przeliczniki jednostek przedstawiają się następująco: 1 Btu/h = 0,293 W, 1 kW = 3413 Btu/h. Z mocą związany jest pobór energii, czyli moc pobierana z sieci energetycznej konieczna do wytworzenia mocy chłodniczej przez klimatyzator.

Klimatyzatory serii Samsung New Triangle mają silnik 8-polowy, Wi-Fi i moc chłodniczą 2,75 lub 3,5 kW.

Trzy proste przeliczniki mocy chłodniczej

Najlepiej, jeśli obliczy to projektant, ale można określić ją samemu w sposób przybliżony. Ułatwią to specjalne formularze opracowane przez firmy sprzedające klimatyzatory. Moc chłodniczą, jaką powinien mieć klimatyzator, zależy m.in. od wielkości pomieszczenia lub pomieszczeń, które będą chłodzone, stopnia ich nasłonecznienia, liczby okien i drzwi, rodzaju i grubości izolacji ścian oraz dachu. Istotna jest również liczba osób mieszkająca na stałe w domu.

• W sposób bardzo przybliżony można obliczyć moc chłodniczą, stosując wskaźnik 30 W/m3 kubatury pomieszczenia.
• Uwzględniając tylko powierzchnię pomieszczenia, przyjmuje się, że moc chłodnicza 1 kW wystarcza na schłodzenie lub ogrzanie około 10 m², lub powierzchnię mieszkania mnoży się razy 100 (dla standardowej wysokości 2,5-2,8 m). Przykładowo pokój o powierzchni 20 m2 będzie wymagał ok 2 kW mocy chłodniczej.
• Inny sposób orientacyjnego policzenia zapotrzebowania na moc chłodniczą to przyjęcie założenia, że na 1 m2 potrzebna jest moc chłodnicza 80–150 W, a więc najmniejsze klimatyzatory o mocy 2–2,5 kW (typu split) powinny ochłodzić pomieszczenie o powierzchni 15–30 m2.

Czynnikami które wpływają na wyżej podany przelicznik będzie na pewno usytuowanie i wielkość okien, jeśli są to okna od strony południowej lub zachodniej powinniśmy zwiększyć moc klimatyzatora o 15-20 proc., jeśli izolacja ścian jest słaba to również warto wybrać mocniejszy klimatyzator. Również dla pomieszczeń mieszczących się bezpośrednio pod dachem, w szczególności do poddaszy, adaptowanych na pomieszczenia mieszkalne strychów, przyjmuje się, że należy zwiększyć moc klimatyzatora o około 30 proc.

Instalacja klimatyzatorów

Warto pamiętać o podstawowych zasadach montażu klimatyzatorów. Może być wykonywany tylko przez instalatora. Samodzielny montaż jest zalecany tylko w wypadku urządzeń przenośnych. Ze względna na precyzyjny mechanizm klimatyzatora typu split i zachodzące w nim skomplikowane zjawiska fizyczne montaż powinna wykonywać wyspecjalizowana firma. W przypadku montażu jednostki zewnętrznej w bloku jest ona montowana na ścianie lub balkonie. Pierwszym krokiem jest uzyskanie zgody na instalację jednostki zewnętrznej na elewacji budynku (przy instalacji na balkonie nie jest wymagana). Przy bliskości balkonu sąsiada należy się liczyć się z tym, że jej głośność może przeszkadzać innym lokatorom, warto o tym poinformować sąsiada. Dopuszczalna normą głośność wynosi 45 dB(A) na granicy okien sąsiadów. Wybierając miejsce lokalizacji jednostki wewnętrznej, należy zapewnić równomierne rozprowadzanie powietrza w pomieszczeniu i unikanie przeciągów w strefie stałego przebywania ludzi, czyli unikanie kierowania schłodzonego powietrzna bezpośrednio na osoby w pomieszczeniu w celu uniknięcia problemów zdrowotnych. Dlatego ważne jest rozmieszczenie mebli w pokoju, sypialni czy miejscu pracy, aby unikać bezpośredniego nadmuchu schłodzonego powietrza.