Nowe prawa konsumentów

Od 25 grudnia 2014 r. obowiązuje nowa ustawa o prawach konsumenta. Konsumenci zyskali nowe prawa, a sprzedawcy nowe obowiązki. Nowe prawo będzie miało zastosowanie do wszystkich transakcji zawartych po 24 grudnia 2014 r. Oznacza to, że do transakcji zawartych przed tą datą należy stosować dotychczas obowiązująca ustawę o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej.

Rękojmia zamiast niezgodności towaru z umową
    Konsument zamiast uprawnień wynikających z tytułu niezgodności towaru z umową będzie korzystał z rękojmi uregulowanej w kodeksie cywilnym. Nadal będzie można złożyć reklamację w ciągu 2 lat od daty zakupu. Z tytułu przysługującej rękojmi konsument może skorzystać z następujących możliwości:

• obniżenia ceny lub
• odstąpienia od umowy i zwrotu kosztów.

Nie musi więc, jak dotychczas w pierwszej kolejności żądać naprawy wadliwej rzeczy lub jej wymiany na nową. Sprzedawca może odmówić konsumentowi zwrotu gotówki, jeżeli niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ważne jest to, że sprzedawca naprawy może dokonać tylko raz, potem ma obowiązek zwrócić konsumentowi gotówkę. Ponadto nowa ustawa wydłuża okres domniemania, że wada występowała podczas wydania towaru z 6 miesięcy do 12 miesięcy. Oznacza to, że po zgłoszeniu reklamacji przed upływem tego terminu przyjmuje się, że rzecz była wadliwa w chwili jej sprzedaży.

Gwarancja
    Przepisy dotyczące gwarancji konsumenckiej umieszczone są w kodeksie cywilnym. Jeżeli przedsiębiorca w dokumencie gwarancyjnym nie określi wszystkich praw i obowiązków (np. terminu obowiązywania gwarancji) wówczas stosujemy przepisy zawarte w kodeksie cywilnym. Nowa ustawa konsumencka wydłużyła okres gwarancji do 2 lat. Termin ten ma zastosowanie w przypadku, gdy gwarant nie określi tego terminu inaczej w dokumencie gwarancyjnym. Obowiązki gwaranta mogą polegać na:

• zwrocie zapłaconej ceny,
• wymianie rzeczy,
• naprawie rzeczy,
• zapewnieniem innych usług.

Nadal obowiązuje zasada, że konsument decyduje z którego uprawnienia skorzysta z gwarancji, czy też z rękojmi. Przedsiębiorca nie może tu narzucać swojej woli.

Obowiązki informacyjne przedsiębiorcy
    Nowa ustawa znacznie rozszerzyła obowiązki informacyjne przedsiębiorców. Dotyczą one zarówno umów zawieranych w lokalu, jak i poza lokalem. Przedsiębiorcy muszą jasno i zrozumiale poinformować konsumentów m.in. o szczegółowych danych przedsiębiorcy, wszystkich kosztach, które konsument będzie musiał ponieść, procedurach reklamacyjnych, danych o produkcie. Przy zakupach przez Internet w momencie zamawiania produktu konsument musi potwierdzić, że wiedział o obowiązku zapłaty.  Jeżeli sprzedawca nie dopełni tego obowiązku umowa nie zostanie zawarta.
    W przypadku umów zawieranych na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, przedsiębiorca będzie musiał udzielić konsumentowi informacji na papierze lub za zgodą konsumenta na innym trwałym nośniku np. e-mail.     Istotne jest to, że niewywiązanie się z ww. obowiązku pociąga za sobą karę grzywny dla przedsiębiorcy.

Odstąpienie od umowy
    Zgodnie z ustawą konsument ma prawo odstąpić od umowy zawartej na odległość (np. przez Internet) lub poza lokalem przedsiębiorstwa ( np. na prezentacji) w terminie 14 dni. Termin ten liczy się od daty zakupu lub od otrzymania produktu ( przy zakupach przez Internet). Sprzedawca ma obowiązek poinformowania konsumenta o tym prawie. Jeżeli tego nie zrobi konsument będzie miał, aż 12 miesięcy na odstąpienie od umowy. Odstępując od umowy konsumenci mogą skorzystać ze wzoru formularza zawartego w ustawie.

Zwrot kosztów przesyłki
    Przedsiębiorca ma obowiązek zwrócić koszty przesyłki, jeżeli jest to najtańszy, zwykły sposób dostarczenia zakupionego produktu. Jeżeli konsument wybierze droższy sposób dostarczenia np. kurierem, wówczas zwrotu nie otrzyma. Ponadto kupujący ponosi tylko bezpośrednie koszty zwrotu towaru ( tj. koszty zapakowania przesyłki, jaj nadania, czy zabezpieczenia przed uszkodzeniem) chyba, że przedsiębiorca zgodził się je ponieść lub nie poinformował o konieczności poniesienia tych kosztów.

Rekompensata dla sprzedawcy
    Konsument ponosi odpowiedzialność za zmniejszenie wartości rzeczy będące wynikiem korzystania z niej w sposób wykraczający poza konieczny do stwierdzenia charakteru, cech i funkcjonowania rzeczy. Jeżeli więc konsument będzie korzystał z zakupionego przez Internet produktu w sposób nieograniczony, a następnie go odeśle, wówczas sprzedawca może go obciążyć dodatkowymi kosztami za zmniejszenie wartości rzeczy.

Obowiązki przedsiębiorcy do zwrotu płatności
    Sprzedawca ma obowiązek niezwłocznie- nie później niż w terminie 1 dni od dnia otrzymania oświadczenia – zwrócić konsumentowi wszystkie dokonane przez niego płatności, w tym koszty dostarczenia towaru. Pieniądze powinny być zwrócone w taki sam sposób, jakiego wcześniej użyl kupujący, chyba, że wyraził on zgodę na inną formę zwrotu wpłaconych środków. Sprzedawca ma prawo wstrzymać się ze zwrotem pieniędzy do czasu otrzymania zwracanej rzeczy bądź otrzymania od konsumenta potwierdzenia jej odesłania.

Anna Golas