Sport na dużym ekranie telewizora

Imprezy sportowe są bardzo emocjonujące, gdy oglądamy je na dużym ekranie telewizora, nawet powyżej 65 cali. Do wyboru mamy ekrany LCD LED, QLED, mini-LED i OLED. W artykule wyjaśniamy, na co zwracać uwagę przy wyborze telewizora do oglądania sportu. (Fot. TCL)

Wybierając telewizor do sportu, powinniśmy zwrócić uwagę na jego rozmiar. Powinien być dopasowany do indywidualnych preferencji oraz warunków w pomieszczeniu. Warto zainwestować w ekrany 65-calowe i większe, coraz przystępniejsze cenowo. Na dużym, dobrej jakości telewizorze łatwiej dostrzeżemy wszelkie detale obrazu i będziemy mieli wrażenie, że uczestniczymy w wydarzeniu. Wspólną cechą wyświetlaczy telewizorów Ultra HD 4K jest liczba pikseli, która wynosi 3840 × 2160 px.

Kąt patrzenia a jakość obrazu

Nie zagłębiając się w budowę matryc LCD LED, można powiedzieć, że różnią się one budową cząsteczek ciekłokrystalicznych i ich ułożeniem, co wpływa na ich parametry optyczne, a w konsekwencji na jakość obrazu. W telewizorach LCD LED najczęściej są stosowane matryce VA i IPS, które zapewniają podstawową jakość obrazu.

Od rodzaju użytej przez producenta matrycy LCD LED w dużej mierze będzie zależeć jakość obrazu, na którą wpływają takie parametry jak kontrast, poziom czerni, kąty patrzenia na ekran i szybkość reakcji piksela. Należy mieć świadomość, że różnice w obrazie dostrzeże wyrobione oko w odpowiednich warunkach oświetleniowych, a także aparatura pomiarowa.

Według testów matryce VA mają lepszy kontrast, poziom czerni, charakteryzują się dobrą ostrością obrazów w ruchu, ale jakość obrazu pogarsza się, jeśli nie siedzimy na wprost. W wypadku dynamicznego ruchu obiektu na ekranie jego ostrość (brak smużenia) jest zależna nie tylko od matrycy, ale także skuteczności działania układów eliminujących smużenie. Na zakup telewizora z matrycą VA powinny decydować się osoby, które lubią oglądać telewizję tak jak w kinie, w mocno zaciemnionym pokoju. Zdecydowane większe kąty odtwarzania obrazu bez pogorszenia jasności i barw mają matryce IPS. Najlepsze telewizory IPS z podświetleniem Direct LED (z miejscowym wygaszaniem) będą miały kontrast porównywalny z matrycami VA. W praktyce oznacza to, że warto kupować telewizor z takim wyświetlaczem, jeżeli oglądamy transmisje sportowe ze znajomymi i w pokoju nie musi być mocno przygaszone światło.

TOSHIBA 70QA7D63DG; HISENSE 85UXKQ

Ekrany z kropkami kwantowymi

Kolejnym cechą, na którą warto zwrócić uwagę przy wyborze telewizora do oglądania sportu, jest zdolność odtwarzania kolorów. Przy widowiskach sportowych, np. piłce nożnej, na ekranie dominują zieleń murawy, czerwony (np. stroje piłkarzy) i niebieski kolor nieba. Najtańsze wyświetlacze telewizorów są w stanie odtworzyć zaledwie 36 proc. palety barw, jakie rozróżnia ludzki wzrok. Najbardziej tracą na jakości kolory zieleni i czerwieni. Zdecydowaną ich poprawę uzyskuje się w wyświetlaczach z poszerzonym zakresem barw (Wide Color Gamut) – odtwarzanych jest do 76 proc. palety barw. Poszerzony zakres kolorów mają wyświetlacze z wyższej półki, np. LCD QLED TV i LCD NanoCell LG z kropkami kwantowymi, LCD z LED-ami hybrydowymi ze specjalnymi luminoforami oraz OLED (LED organiczne) – nawet 95 proc. standardu DCI-P3.

Najlepszej jakości telewizory do sportu mają wyświetlacze LCD QLED, LCD NanoCell i OLED oraz najnowsze mini-LED QLED. Obraz jest wzbogacony o efekty HDR oraz o doskonałe kolory. Poszerzony zakres kolorów w wyświetlaczach LCD QLED i LCD NanoCell LED oraz mini-LED QLED uzyskuje się, stosując nanokryształy (kropki kwantowe). W wyświetlaczach QLED źródło światła w telewizorze wzbogacane o kropki kwantowe powoduje, że powstały obraz zawiera znacznie większy zakres barw. Szczególnie lepsze jest odtwarzanie czerwieni i zieleni. W połączeniu z matrycami LCD VA charakteryzują się one bardzo dobrym kontrastem i poziomem czerni. W wyświetlaczach NanoCell zadaniem nanokryształów jest filtrowanie kolorów podstawowych: R (czerwonego), G (zielonego), B (niebieskiego). W wyniku filtrowania uzyskuje się czyste, żywe, nasycone barwy.

Igrzyska Olimpijskie 2024 w Paryżu będą transmitowane w Ultra HD 4K z HDR i z dźwiękiem 5.1.4. 

Mini-LED zwiększa jasność i kontrast

W najnowszej generacji telewizorów LCD zastosowano nowej generacji podświetlenie mini-LED, które zwiększa jasność obrazu (luminancja), kontrast i jednorodność podświetlenia, poziom czerni. Warstwa podświetlenia zawiera, zamiast dotychczasowych kilkuset LED, kilkanaście tysięcy mini-LED o wielkości zaledwie 1/40 zwykłej diody LED. Podzielenie ich na wiele stref umożliwia lokalne dynamiczne sterowanie nimi. Wszystkie strefy podświetlenia LED sterowane są niezależnie w zależności od treści obrazu, co zapewnia najlepszy kontrast dynamiczny. W rezultacie w ciemnych i jasnych strefach uzyskuje się najgłębszą czerń i najwięcej odcieni bieli, co powoduje zwiększenie szczegółowości obrazu w tych obszarach. Podświetlenie mini-LED jest stosowane w telewizorach z najwyżej półki z wyświetlaczami QLED marek: TCL, Hisense, Samsung (Neo QLED) oraz LG (QNED z wyświetlaczem NanoCell).

LG 75QNED87T6B; TECHNISAT UHD65A

OLED evo i QD-OLED – większa jasność

Ostatni rodzaj wyświetlaczy – OLED wykorzystuje także LED-y, ale organiczne (Organic LED). Ekrany nie wymagają podświetlenia LED, jak jest to w telewizorach LCD, które wiąże się z niejednorodnością światła i wpływa na jakość obrazu. Telewizory z ekranami OLED mają wiele zalet. Pierwsza to jakość obrazu, którego czerń osiąga poziom maksymalny, a nasycenie kolorów jest wzorcowe. Nieskończony kontrast, ponieważ każdy piksel obrazu może być chwilowo wyłączany, zwiększa szczegółowość obrazu. Czas reakcji matrycy OLED jest znacznie krótszy niż w wypadku LCD. Zjawisko smużenia obrazu szybko poruszających się obiektów na ekranie jest znacznie mniejsze, ale występuje. Kąt patrzenia na ekran może być dowolny bez pogorszenia jakości obrazu. Ograniczeniem jest znacznie mniejsza jasność obrazu w trybie HDR, przez co zalecane jest oglądanie filmów w zaciemnionym pokoju. W tegorocznej wersji wyświetlacza LG OLED evo zwiększono jasność wyświetlacza. Najgroźniejsze dla wyświetlaczy OLED jest tzw. wypalenie pikseli. To stały ślad po długotrwałym wyświetlaniu tego samemu obrazu, ale są systemy zmniejszające ten problem.

Za najlepsze są uważane matryce QD-OLED (produkowane od kilku lat przez Samsunga), które składają się z dwóch warstw. Warstwa OLED jest zbudowana z niebieskich diod organicznych, które świecą samodzielnie i są źródłem światła. Warstwę QD tworzą natomiast czerwone i zielone kropki kwantowe, „pobudzane” do świecenia przez niebieskie diody OLED, które zmieniają ich kolor. Obraz jest znacznie jaśniejszy niż tradycyjnego OLED, dzięki czemu nie trzeba oglądać telewizji w przyciemnionym pokoju.

Największy telewizor QD-Mini LED 115 cali TCL serii X955 Max 144 Hz z Google TV i systemem dźwięku 6.2.2 Onkyo sprawi, że poczujemy się jak na stadionie. (Fot. TCL)

Redukcja niebieskiego światła

Przy długim oglądaniu telewizji (np. meczu tenisowego) powinniśmy zwrócić uwagę na wyświetlacze z funkcją oszczędzającą wzrok. Ciągły kontakt z różnymi wyświetlaczami, które emitują światło niebieskie (High Energy Visible Light – HEV) może być szkodliwy dla oczu. Światło niebieskie samo w sobie jest zjawiskiem naturalnym, wytwarza je Słońce. Dawkowane z umiarem działa bardzo pozytywnie, m.in. korzystnie wpływa na naszą koncentrację i dobre samopoczucie. Szkodliwy jest, niestety, jego nadmiar. Może przysporzyć problemów zdrowotnych: spowodować zapalenie spojówki czy rogówki lub przyczynić się do powstawania zespołu suchego oka, a nawet doprowadzić do zwyrodnienia plamki żółtej, chociaż obecne standardy dla wyświetlaczy urządzeń elektronicznych dopuszczają promieniowanie światła niebieskiego na poziomie 50 proc. Producenci telewizorów zapewniają jego bezpieczną emisję, czego potwierdzeniem są stosowne certyfikaty.

HDR HLG – więcej szczegółów w transmisjach sportowych

HDR (z ang. High Dynamic Range) to najważniejsza funkcja związana z jakością obrazu 4K Ultra HD, ważniejsza niż rozdzielczość. Dzięki niej zobaczymy na obrazie szczegóły niewidoczne w wypadku materiału wideo w SDR (z ang. Standard Dynamic Range), dostępnego do tej pory w telewizorach Full HD czy tanich telewizorach 4K. To technika wyświetlania, która zapewnia na ekranie bardzo jasne punktowe efekty oraz o wiele jaśniejsze biele, jednocześnie oddając detale w ciemniejszych miejscach. Przy realizacji filmów kinowych wykorzystywane są standardy HDR: HDR10/10 i Dolby Vision, natomiast w transmisjach telewizyjnych HLG. Najlepszą jakość obrazu zapewniają transmisje sportowe realizowane w standardzie HDR. Wykorzystuje on hybrydowe kodowanie sygnału (ang. hybrid log-gamma, stąd nazwa HLG), co pozwala na odtwarzanie tego typu materiałów na standardowych telewizorach HD i Ultra HD. Praktycznie już każdy telewizor Ultra HD jest wyposażony w funkcję HDR HLG.

Jakość obrazu HDR zależy od klasy telewizora. Im większa jasność, tym dynamiczne zmiany jasności będą tworzyć obraz bardziej realistyczny i szczegółowy. W systemie HDR zakres luminancji jest zróżnicowany. Im większy, tym jakość efektów jest bardziej widoczna. Najtańsze telewizory bez funkcji HDR mają luminancję obrazu 250 – 350 nt. Efekty HDR są widoczne dla zakresu wartości 350 – 500 nt. Telewizory LCD QLED i mini-LED są w stanie zapewnić największe jasności HDR – ponad 1000 nt. Telewizory w technice OLED osiągają średnio do 800 nt, jednak efekt jest bardzo dobry i porównywalny z 1000 nt na LCD ze względu na idealną czerń i kontrast, jakie są w stanie dostarczyć na ekran telewizora, ale trzeba oglądać w przyciemnionym pokoju.