Nawilżone powietrze i aromaterapia – nawilżacze i aromatyzery

Szczególnie w sezonie grzewczym dokuczliwy jest problem przesuszonego powietrza w domu. Mała wilgotność negatywnie wpływa na nasze funkcjonowanie, zwłaszcza podczas snu. Dlatego warto wyposażyć się w urządzenie, jakim jest nawilżacz. (Fot. Stadler Form)

Optymalna wilgotność sprawia, że cząsteczki kurzu są wiązane przez cząstki wody i opadają na podłogę. Także alergikom wilgotne powietrze przynosi ulgę. Poziom wilgotności powietrza powinien mieścić się w zakresie 40 – 60 proc. przy temperaturze 19 – 22 °C, w sezonie grzewczym zostaje on obniżony nawet do 35 proc. Poziom wilgotności pomoże zwiększyć nawilżacz. Coraz częściej poza wilgotnością powietrza zwracamy uwagę na zapachy. Rozmaite aromaty sprzyjają relaksowi i tworzą przyjemną atmosferę w pomieszczeniach. Obok nawilżaczy do ich rozprowadzania służą aromatyzery, również zyskujące na popularności. Niektóry producenci określają je również jako dyfuzory zapachowe. Funkcja aromaterapii jest jedynie dodatkiem w przypadku nawilżaczy. Urządzenie może być wyposażone w specjalny wkład na olejki eteryczne.

Rodzaje nawilżaczy powietrza

Optymalny poziom wilgotności w pomieszczeniach zapewnią nawilżacze, które są źródłem pary wodnej w postaci ciepłej lub zimnej mgiełki, wytwarzanej na różne sposoby. W nawilżaczach ewaporacyjnych wykorzystywane jest zjawisko naturalnego parowania. Wentylator zasysa suche powietrze, które przechodzi przez nasączone wodą specjalne porowate wkłady, przy okazji oczyszczając się. Powstaje wtedy zimna mgiełka. W nawilżaczach parowych para jest wytwarzana przez płytę grzewczą, jak w czajniku, może być doprowadzona nawet do wrzenia, żeby usunąć mikroorganizmy, np. wirusy, i alergeny. Nawilżacze parowe są bardzo wydajne, dlatego ilość pary powinna być kontrolowana higrostatem. Ze względu na obecność grzałki pobierają najwięcej energii spośród nawilżaczy.

W nawilżaczach ultradźwiękowych wysokie częstotliwości membrany piezoelektrycznej (1,6 – 1,7 MHz) rozbijają cząsteczki wody do postaci zimnej mgiełki, która jest rozprowadzana przez wentylator do pomieszczenia. Rozbijane są też związki mineralne, co może powodować biały osad, najlepiej wtedy dolewać wodę destylowaną. Nawilżacze hybrydowe to urządzenia 2 w 1, które łączą to, co najlepsze w modelach ultradźwiękowych i parowych. Mają one zróżnicowany pobór mocy, uzależniony od wybranego trybu pracy. Gdy urządzenie wykorzystuje tryb parowy, automatycznie pobiera więcej energii. Nawilżacze hybrydowe również mają specjalne filtry do zmniejszenia twardości wody, a także filtry antybakteryjne z jonami srebra. Nawilżacze z funkcją oczyszczania powietrza to połączenie nawilżacza i oczyszczacza. Oczyszczanie następuje dzięki wbudowanemu filtrowi HEPA lub z wkładem węglowym, który oczyści powietrze z zanieczyszczeń i pyłów. Powierzchnia filtra jest mniejsza niż w oczyszczaczach z funkcją nawilżania.

ADLER AD 7972; GORENJE H45W; CONCEPT ZV2010 Perfect Air

Właściwa wilgotność w pomieszczeniu

Materiały budowlane i wyposażenie wnętrz wykonane z drewna, a także tkaniny (np. zasłony lub dywany) pochłaniają dużo wilgoci. Wyraźnie widać to na przykładzie klepki dębowej, w której zwiększają się szczeliny. Zwłaszcza zimą dochodzi do wysuszenia mebli czy wykładzin, co dodatkowo powoduje unoszenie się pyłu na elementach grzejnych i emitowanie substancji, które drażnią nasze drogi oddechowe. Wrażliwe są także instrumenty muzyczne, takie jak pianina, gitary czy skrzypce, które mogą ulec rozstrojeniu. Co więcej, przedmioty wykonane z tworzywa sztucznego ładują się elektrostatycznie, przez co gromadzą cząstki kurzu i pyłu, co sprawia, że w momencie ich dotknięcia odczuwamy „porażenie prądem”. Względna wilgotność w różnych środowiskach odpowiednich dla ludzi powinna wynosić:

• sypialnia, salon: 45 – 64 proc.,
• pokój z komputerem: 45 – 60 proc.,
• pokój z fortepianem: 40 – 60 proc.,
• muzeum, sala wystawiennicza i biblioteka: 40 – 50 proc.

Kompaktowy aromatyzer pomoże zapewnić przyjemną atmosferę w pomieszczeniu za pomocą relaksujących olejków. (Fot. Sharp)

Temperatura a wilgotność

Jednym z najważniejszych parametrów powietrza, oprócz temperatury i czystości, jest jego wilgotność, czyli poziom nawilżenia. Zarówno zbyt małe, jak i zbyt duże nawilżenie może wywoływać dolegliwości zdrowotne, a także niekorzystnie wpływać na stan domowego wyposażenia. Powietrze może zawierać mniej lub więcej pary wodnej. Udział mgły wodnej w powietrzu zmienia się w zależności od temperatury powietrza. Zimą zimne powietrze z zewnątrz dostaje się do pomieszczeń i ogrzewa się dzięki wyższej temperaturze w pomieszczeniu. W rezultacie wilgotność maleje. Jeśli chce się zachować odpowiedni dla zdrowia poziom wilgotności w otoczeniu, należy zwiększyć objętość mgiełki wodnej w powietrzu. Przy temperaturze na zewnątrz wynoszącej około 0 °C, 1 m3 powietrza może wiązać tylko 4 g wody. Jednak przy temperaturze zbliżonej do 20 °C powietrze może zawierać jej już 20 g/m3. Nawet gdy wilgotność względna na zewnątrz wynosi 69 proc., odpowiada to 18 proc. wilgotności względnej we wnętrzu. Ten niedobór wilgoci można najlepiej uzupełnić przy pomocy nawilżacza powietrza.

RAVANSON UH-004; STADLER FORM Karl big

Kontrola wilgotności

Jednym z najważniejszych urządzeń przy nawilżaniu powietrza jest higrometr, który mierzy zawartość wody w powietrzu i pokazuje względną wilgotność powietrza na wyświetlaczu lub za pomocą wskaźnika mechanicznego. Higrometry mogą przyjmować różne formy, mogą być samodzielnymi urządzeniami lub funkcją samego urządzenia. Zdalny czujnik powinien być umieszczony centralnie w pokoju tak, by powietrze w pomieszczeniu mogło swobodnie przepływać przez niego. Jeśli nie jest to możliwe, zaleca się umieszczenie zdalnego czujnika w minimalnej odległości 30 cm od ściany i minimalnej odległości 2 m od okna i otworów wentylacyjnych. Higrostat wbudowany w nawilżacz utrzymuje poziom wilgotności zgodnie z zaprogramowaną wartością przez automatyczne zmniejszenie lub zwiększanie ilości wytwarzanej pary.

Czytelny panel sterujący umożliwia łatwe zaprogramowanie docelowej wilgotności. (Fot. Haus & Luft)

Komfort obsługi i funkcje

Przy zakupie nawilżacza warto zwrócić uwagę na obecność kilku funkcji, które mogą być bardzo przydatne:

• automatyczne wyłączanie urządzenia – jest zabezpieczeniem przed uszkodzeniem, jeśli w zbiorniku nie ma wody;
• tryb automatyczny – umożliwia monitorowanie nawilżenia powietrza, dzięki czemu będzie ono miało zawsze właściwy poziom;
• pilot – daje możliwość zdalnego sterowania funkcjami nawilżacza z kanapy, można włączać i wyłączać urządzenie, nastawiać timer, regulować poziom wilgotności;
• aplikacja – to możliwość wykorzystania smartfona jako pilota do obsługi nawilżacza, jeśli urządzenia znajdują się w tej samej sieci Wi-Fi;
• higrostat – który automatyczne utrzymuje wilgotność o zaprogramowanej wartości;
• czujnik temperatury – mierzy temperaturę, a jej wartość jest wyświetlana na wyświetlaczu nawilżacza;
• wskaźniki diodowe LED – informują o konieczności ponownego napełnienia zbiornika na wodę – czerwone światło powiadamia o zbyt niskim poziomie wody, a blokada wyłącza urządzenie;
• wyświetlacz LCD – służy do ustawiania parametrów wilgotności, timera czy trybu pracy, ustalania wydajności nawilżania;
• timer – programator czasowy, dzięki któremu ustala się czas włączenia lub wyłączenia urządzenia.

CAMRY CR 7973; SALTER EE7146NUDSTKEU7; STADLER FORM Oskar

Najważniejsze parametry nawilżacza

Przy wyborze nawilżacza warto zapoznać się z parametrami, które umożliwią wybranie optymalnego urządzenia do powierzchni pokoju. Rozmiar pomieszczenia to zalecana powierzchnia pokoju, dla której zagwarantowane jest skuteczne nawilżanie przy danej wydajności urządzenia. Im większa wydajność, tym większy pokój można oczyścić. W wypadku nawilżaczy parametr ten jest podawany w [m2] lub jako kubatura pomieszczenia – w [m3]. Typowe wartości powierzchni to od 8 do nawet 150 m².

Wydajność parowania podawana jest w mililitrach na godzinę [ml/h] lub litrach na dobę. Jest to wskaźnik informujący, jaką ilość wody jest w stanie dany nawilżacz odparować do powietrza. Im jest większa, tym szybciej uzyskamy pożądany poziom wilgotności. Im większa jest powierzchnia pokoju, w którym chcemy zastosować nawilżacz, tym większa powinna być jego wydajność. Najwydajniej pracują nawilżacze parowe z ciepłą mgiełką powstającą w wyniku podgrzania wody. Nieco mniejszą wydajność mają modele ultradźwiękowe. Najmniej wydajne są ewaporacyjne – najbardziej ekologiczne, w których szybkość parowania zależy od temperatury powietrza. Urządzenia przeznaczone do większych pomieszczeń mają większe wymiary, większą wydajność parowania, pojemniejsze zbiorniki na wodę i zużywają więcej energii.

CONCEPT ZV1210 Perfect Air; MPM MNP-03; SALTER EE7096BLUSTKEU7

Jak działa aromatyzer?

Popularnym rozwiązaniem są aromatyzery ultradźwiękowe. Urządzenie jest wyposażone w niewielki zbiornik na wodę o pojemności np. 200 ml, do którego dodajemy również wybrany olejek zapachowy. Urządzenie działa podobnie jak nawilżacze ultradźwiękowe, jednak ze względu na mniejszą ilość wody koncentracja zapachu jest większa. Sprzęt emituje delikatną aromatyczną mgiełkę. Może pracować w różnych trybach, np. ciągłym, interwałowym, uruchamiając się co jakiś czas, czy w nocnym, gdzie wyłączone są efekty wizualne. Ilość olejku dobieramy do oczekiwanego stopnia intensywności zapachu lub zaleceń producenta. Aromatyzer może mieć dodatkowe funkcje, np. wbudowany timer czy uchwyt do przenoszenia. Popularnym dodatkiem są efekty świetlne, np. imitujące świecę. W połączeniu z atrakcyjnym wzornictwem sprawia to, że urządzenie będzie prawdziwą ozdobą pomieszczenia. Sprzęt nie zużywa dużo energii. Dostępne są nawet modele zasilane wbudowanym akumulatorem. Sprawia to, że możemy użytkować urządzenie bez przeszkód w różnych pomieszczeniach.

HAUS & LUFT HL-NE-01; SHARP DF-A1E-W

Nawilżacz czy aromatyzer – co wybrać?

Podobnie jak nawilżacze aromatyzery do działania potrzebują wody, z którą mieszany jest olejek zapachowy. Jednak głównym zadaniem nawilżacza jest zapewnienie właściwej wilgotności powietrza. Dlatego sprzęt jest wyposażony np. w duży zbiornik na wodę oraz higrometr, stale mierzący wilgotność w pomieszczeniu. Funkcja dyfuzora zapachu jest jedynie dodatkiem, który nie występuje w każdym urządzeniu. Klasyczne aromatyzery są dobrym wyborem do pomieszczeń, w których nie ma problemu ze zbyt małą wilgotnością powietrza. Są niewielkie, a tym samym ich zastosowanie nie sprawia problemu w mniejszych przestrzeniach, np. łazience. Małe zużycie energii sprawia, że niektóre modele mogą być zasilane np. z portu USB. To wraz z odporną obudową sprawia, że można je użytkować także na zewnątrz, np. latem na tarasie do emisji zapachów odstraszających owady.