Odkurzacze do prac warsztatowych

Porządek w miejscu pracy jest niezbędny. Zanieczyszczenia, jak pył czy wióry, utrudniają pracę, dlatego należy je regularnie usuwać. Najlepiej poradzą sobie z tym odkurzacze warsztatowe, które mają możliwość bezpośredniej współpracy z elektronarzędziami. (Fot. Hikoki)

Odkurzacze muszą być przede wszystkim szczelne i wyposażone w odpowiedni system filtrów. Czynniki te mają bardzo duży wpływ na szybkie, dokładne i przede wszystkim bezpieczne usuwanie zanieczyszczeń oraz wydajność urządzeń. A ta jest szczególnie ważna, kiedy sprzęt wykorzystywany jest w pracy zawodowej, w której liczą się najbardziej czas i efektywność. Nie bez znaczenia jest również to, jakie akcesoria zostaną do nich dobrane.

Wybór odkurzacza warsztatowego nie jest, wbrew pozorom, rzeczą łatwą. Modele te są zwykle bardziej rozbudowane od urządzeń stosowanych w gospodarstwie domowym. Przy wyborze odpowiedniego modelu odkurzacza warto zwrócić uwagę nie tylko na parametry techniczne sprzętu, ale również na jego późniejsze przeznaczenie i to, czy dany model będzie w pełni odpowiadać naszym potrzebom. Wiele osób zwraca uwagę także na cenę sprzętu. Trzeba jednak liczyć się z tym, że modele warsztatowe są droższymi konstrukcjami od klasycznych odkurzaczy stosowanych w domowym zaciszu. Z drugiej jednak strony warto poznać ofertę rozmaitych producentów, aby znaleźć gdzieś ten „złoty środek” i wybrać model nie tylko najkorzystniejszy cenowo, ale też dobrze wyposażony.

Przy wyborze odkurzacza istotnym kryterium powinna być szacowana częstość jego używania. Jeżeli będziemy z niego korzystać tylko sporadycznie, jedynie do posprzątania miejsca pracy, wówczas wystarczy tańsze, prostsze konstrukcyjnie urządzenie. Jeśli jednak odkurzacz będzie regularnie wykorzystywany podczas pracy z rozmaitymi elektronarzędziami, wtedy niezbędne może okazać się droższe, mocniejsze i wytrzymalsze urządzenie.

Jak działa taki odkurzacz? Ogólnie rzecz ujmując, silnik w odkurzaczach wytwarza siłę ssania, dzięki której zanieczyszczenia zbierane są do zbiornika na kurz lub worka, do którego trafiają przez szczotkę lub ssawkę, system rur oraz wąż. Silnik odkurzacza przemysłowego musi być na tyle mocny, żeby poradził sobie z różnymi zanieczyszczeniami – nie tylko kurzem czy pyłem, ale także kawałkami gruzu czy, w wypadku odkurzaczy do czyszczenia na mokro, również z rozmaitymi płynami.

Odkurzacze warsztatowe – parametry

Parametry techniczne to jedno z ważniejszych kryteriów wyboru odkurzacza. Ich znajomość ułatwi nie tylko czytanie etykiet, ale także porównanie poszczególnych modeli i wybór tego, który spełni wymagania. Większość danych odnosi się do tych kwestii, które nie tylko wpływają na efektywność odkurzania, ale też na jego komfort czy skuteczność filtracji.

• Czas pracy – parametr ten dotyczy tylko odkurzaczy akumulatorowych. Długość pracy na zasilaniu zależy od trybu wydajnościowego (zazwyczaj są dostępne przynajmniej dwa) oraz pojemności akumulatora. Łatwa wymiana baterii skutecznie wydłuża czas pracy urządzenia.
• Moc ssania – to inaczej energia elektryczna, która jest zamieniana przez silnik urządzenia w moc ssącą. Z kolei moc odkurzacza to po prostu moc jego silnika. Siła ssania jest więc odrębnym parametrem, który określa wartość podciśnienia generowanego przez odkurzacz.
• Podciśnienie maksymalne – to od niego zależy skuteczność oczyszczania powietrza w odkurzaczu. Podaje się je zazwyczaj w kilopaskalach [kPa], niekiedy w milibarach [mbar].
• Przepływ powietrza – od tego parametru zależy wydajność urządzenia: im większy przepływ, tym lepiej. Podaje się go w metrach sześciennych na godzinę [m3/h] lub litrach na sekundę [l/s]. Im większa wydajność, tym większy przepływ powietrza w odkurzaczu.
• Poziom hałasu – podawany jest w decybelach [dB(A)]. Poziom mocy akustycznej mierzy się w zakresie częstotliwości słyszalnych przez człowieka podczas odkurzania. Parametr ten jest bardzo istotny z punktu widzenia użytkownika. Część modeli dostępnych na rynku ma specjalne systemy wytłumiające wibracje i wyciszające pracę silnika.
• Pojemność zbiornika – na rynku dostępne są urządzenia o pojemności od 30 do nawet 80 l. Renomowani producenci podają zazwyczaj nie tylko pojemność pojemnika brutto, ale także pojemność netto dla pyłu i wody. Na przykład model o objętości pojemnika brutto 35 l można bezpiecznie wypełnić 25 l pyłu lub 22 l wody itp.
• Wymiary – parametr wpływający na wygodę użytkowania i transportu, uzależniony od pojemności zbiornika.
• Zasięg – wyznacza obszar pracy odkurzacza. Jest ograniczony długością przewodu oraz rury. Im jest większy, tym wygodniej możemy korzystać z urządzenia.

HILTI VC 60-W; HIKOKI R18DSL W4Z; BOSCH GAS 15

Filtracja w odkurzaczach

Dostępne na rynku profesjonalne odkurzacze warsztatowe wyposażane są w system filtracyjny w standardzie. To on odpowiedzialny jest za wychwytanie szkodliwych substancji powstających przy pracy elektronarzędziami, zwłaszcza podczas szlifowania czy wiercenia. Profesjonalni dostawcy mają w ofercie odkurzacze z filtrami o różnych klasach przepuszczalności. Odkurzacze klasy L i M gwarantują stałą i dużą wydajność odsysania podczas obróbki powierzchni z tworzywa sztucznego, powierzchni ceramicznych, drewnianych i lakierowanych. Modele klasy M spełniają wymogi stawiane odkurzaczom przy odsysaniu szpachli mineralnych i materiałów wypełniających. W klasie L i M odkurzacze często wyposażone są w filtry z włókniny filtracyjnej PET, która ma tę praktyczną właściwość, że nie przywierają do niej zanieczyszczenia. Materiał ten można uprać, dzięki czemu zmniejszają się koszty eksploatacji. Przyjmuje się, że odkurzacze klasy L wyłapują 99 proc. zanieczyszczeń, zaś klasy M 99,9 proc. Urządzenia klasy H powinny być wyposażone w filtr zapewniający separację pyłów. Dzięki temu odsysanie takich zanieczyszczeń jak pleśń, azbest czy obróbka powierzchni zaimpregnowanych niebezpiecznymi środkami ochronnymi nie stanowią zagrożenia dla zdrowia. Filtracja w dużym stopniu wpływa na skuteczność odkurzania i odpowiada za jego jakość – zaawansowane odkurzacze gwarantują, że wydmuchiwane przez nie powietrze będzie czystsze od tego w pomieszczeniu. Co ważne, obejmuje ona nie tylko rodzaj i liczbę zastosowanych filtrów, ale także np. rodzaj worka oraz liczbę warstw, z których jest zbudowany. Odpowiedni system filtracji zatrzymuje nawet mikroskopijne drobinki kurzu czy pyłów, nie pozwalając im wydostać się na zewnątrz. Obecność filtra jest już standardem, który można spotkać także w modelach z niższej półki. Istotną cechą jest również sposób oczyszczania filtra. W najlepszych odkurzaczach jest to automatyczny lub półautomatyczny systemem oczyszczania filtra.

Odkurzacz współpracujący z elektronarzędziem znacznie ułatwia utrzymanie porządku w miejscu pracy. (Fot. Hikoki)

Szczelność odkurzaczy

Szczelność wszystkich elementów urządzenia ma bardzo duży wpływ nie tylko na skuteczność odkurzania, ale także na bezpieczeństwo pracy, szczególnie w zakładach pracy, gdzie obsługujący odkurzacze pracownicy mogą w razie nieszczelności zostać narażeni na kontakt z niebezpiecznymi substancjami. To, z jakich materiałów wykonane są rury, wąż czy jak skonstruowany jest korpus, ma duże znaczenie dla procesu usuwania zanieczyszczeń. Sama moc pokazuje przede wszystkim to, jak duży będzie pobór prądu, a nie jak duża będzie moc ssania. Jej zmniejszenie może być spowodowane np. mikroszczelinami w rurze czy w połączeniach końcówki z rurą lub rury z korpusem. Odpowiednia izolacja powinna obejmować praktycznie wszystkie elementy odkurzacza – od ssawki przez rurę, worek na kurz aż po filtry powietrza. Idealna szczelność połączeń ogranicza bowiem do minimum wydostawanie się powietrza na zewnątrz, co zapewnia jego duży przepływ, a co za tym idzie zwiększa także skuteczność odkurzania.

TRYTON THK20; HILTI VC 5-22; HIKOKI RP350YDM WAZ

Zasilanie akumulatorowe

W segmencie konsumenckim odkurzacze akumulatorowe są prawdziwym hitem. Na budowach czy w warsztatach, gdzie wymagana jest większa wydajność, również zdobywają one popularność. Znajdziemy je w ofercie większości producentów elektronarzędzi bezprzewodowych, a wspólnym mianownikiem jest oczywiście wymienialność akumulatora między urządzeniami. W segmencie tym możemy wyróżnić modele ręczne oraz pionowe o konstrukcji 2 w 1 i tradycyjne kubełkowe. Te pierwsze przeznaczone są przede wszystkim do usuwania mniejszych zanieczyszczeń. Dobrze sprawdzają się np. podczas precyzyjnych prac, gdy pyłu czy trocin nie ma wiele, ale brakuje też miejsca na duży odkurzacz. Możemy szybko oczyścić daną powierzchnię i kontynuować prace. Modele kubełkowe stanowią pełnoprawne zamienniki odkurzaczy sieciowych Radzą sobie z nawet dużymi zanieczyszczeniami. Najlepiej sprawdzają się po prostu w miejscach, w których dostęp do energii elektrycznej jest ograniczony. Łatwa wymiana akumulatorów i możliwość stosowania baterii o zwiększonej pojemności sprawiają, że czas pracy może być naprawdę długi.

HIKOKI R18DB W4Z; BEST OW1S15L; METABO AS 18 HEPA PC Compact

Funkcje w odkurzaczach

Na wygodę użytkowania niewątpliwy wpływ ma sposób sterowania funkcjami odkurzacza. Standardem w odkurzaczach są możliwość regulacji mocy ssania, a także dodatkowe ułatwienia, w postaci np. wskaźników, system automatycznego zwijania przewodu oraz uruchomienia urządzenia. Dzięki możliwości zmiany mocy łatwiej jest dostosować ją do rodzaju czyszczonej powierzchni oraz usuwanych zanieczyszczeń. Zasadniczo wyróżniamy dwa rodzaje sterowania: manualne i elektroniczne. W wypadku sterowania manualnego regulacja mocy ssania najczęściej odbywa się za pomocą suwaka lub np. pokrętła. Za pomocą przycisków uruchamia się również automatyczne zwijanie przewodu, a także włącza i wyłącza samo urządzenie. Bardziej zaawansowanym rozwiązaniem jest sterowanie elektroniczne, któremu często towarzyszy wyświetlacz, pokazujący poziom mocy, dodatkowe funkcje czy konieczność wymiany worka.

HIKOKI RP250YDL WAZ; CAMRY CR 7045; HIKOKI RP500YDM WAZ

Czyszczenie filtra

Odkurzacze przemysłowe wyposażane są w półautomatyczny lub automatyczny system oczyszczania filtra (wykorzystujący np. impulsy elektromagnetyczne). W modelach półautomatycznych oczyszczanie uruchamiane jest za pomocą przycisku, umieszczonego zwykle na końcówce węża. Otrząsanie filtrów w modelach automatycznych uruchamia się, gdy siła ssania spada poniżej określonego poziomu. Takie rozwiązanie znacznie poprawia komfort wielogodzinnego korzystania z odkurzacza i zapewnia mu dłuższą pracę bez konieczności demontażu filtra i przeprowadzania ręcznego czyszczenia.

Odkurzacze mogą mieć filtr PET (pokryty politereftalanem etylenu). Dzięki temu są one odporne na wodę, a nawet jest możliwość ich mycia. Syntetyczna powłoka filtru, która jest wytworzona z dodatkiem poliestru, powoduje zwiększenie jego trwałości i odporności, co pozwoli na użytkowanie odkurzacza nawet w najcięższych warunkach. Niektóre modele odkurzaczy mogą być wyposażone w gniazdo sieciowe (230 V), co pozwoli wykorzystać je w połączeniu z zewnętrznym elektronarzędziem.

Rozwiązanie to może być wzbogacone o funkcję zdalnego sterowania. Pozwala ona na automatyczne załączenie odkurzacza w chwili włączenia np. szlifierki, bruzdownicy, młota czy innego elektronarzędzia, które zostało podłączone do gniazda zasilającego w odkurzaczu.

Przydatna może okazać się także funkcja nadmuchu. Ułatwi ona usuwanie zabrudzeń z trudno dostępnych miejsc i umożliwi szybkie i łatwe suszenie, np. farb lub innych łatwo schnących cieczy.

Praca na mokro i na sucho

Jedną z ważniejszych funkcji odkurzaczy warsztatowych jest możliwość odkurzania nie tylko na sucho, ale również na mokro. Rozwiązanie to pozwala dostosować sposób pracy urządzenia do rodzaju zanieczyszczeń, które mają zostać usunięte. Możliwość wyboru trybu pracy sprawia, że sprzątanie w miejscu pracy jest nie tylko wygodne i szybkie, ale przede wszystkim skuteczne. Do usuwania pyłów wystarczy odkurzacz, który pracuje wyłącznie w trybie suchym. Z kolei odkurzanie na mokro może okazać się przydatne do czyszczenia m.in. tapicerki i wykładzin. Pozwala na usunięcie takich zabrudzeń z głębi materiału, które podczas odkurzania na sucho byłyby trudno dostępne.