Okapy wyspowe - nowoczesne i eleganckie konstrukcje

Modele wyspowe to jedne z najbardziej stylowych i designerskich, a przy tym najbardziej zaawansowanych technicznie okapów. Cechami charakterystycznymi tych urządzeń są bezpośredni montaż do sufitu i odpowiednio dostosowany zwis, np. nad wyspą kuchenną, na której umieszczone są płyta grzejna i inne urządzenia.

Okapy wyspowe montuje się w różny sposób, np. na linach, na grubym metalowym pręcie czy po prostu zwyczajnie za pomocą komina, a więc z wykorzystaniem obudowy urządzenia. Modele takie polecane są do dużych salonów oraz kuchni i mogą przybierać najbardziej wyrafinowane formy. Odznaczają się też ciekawymi rozwiązaniami w zakresie oczyszczania powietrza, a także bardzo dużą wydajnością.

FABER Thea Isola DG MATT X; FRANKE Mercury FME 407 BK

Wyjątkowy design

Przeglądając ofertę producentów okapów wyspowych, nie sposób pominąć kwestii wzornictwa. Powiedzmy to wprost – wiele oferowanych obecnie modeli to prawdziwe dzieła sztuki użytkowej, najwyższych lotów wzornictwo, materiały i wykonanie. Innowacyjne i stylowe okapy są też coraz częściej dodatkowym i w pewnym sensie wyjątkowym źródłem światła w kuchni. Niektóre modele, zwłaszcza konstrukcje wyspowe, z powodzeniem mogłyby służyć nie tylko jako skuteczny pochłaniacz pary i zapachów, ale jako designerska lampa. Okap może wyglądać jak elegancki, kryształowy żyrandol, kolorowy głośnik emitujący muzykę, a nawet jak rzeźba zawieszona tuż nad płytą grzejną. A takich formatów i im podobnych propozycji jest o wiele, wiele więcej. Bez cienia zawahania można powiedzieć, że w tym segmencie rynku dokonał się niebywały postęp – tak techniczny, jak i stylistyczny. Piramidalną blachę bez silnika zastąpiły wyrafinowane konstrukcje ze znakomitymi jednostkami napędowymi i układami elektronicznymi. Najnowsze modele nie tylko wyznaczają styl kuchni, ale coraz częściej tworzą rynkowe trendy, za którymi podążają nie tylko producenci mebli, ale i wytwórcy sprzętu elektronicznego.

Wzornictwo okapu zależy w znaczniej mierze od inwencji projektanta. Osoby odpowiedzialne za opracowywanie projektów okapów potrafią niejednokrotnie zaskakiwać, bawiąc się kształtami, bryłami, figurami geometrycznymi czy kolorystyką. W rezultacie powstają okapy przyjmujące rozmaite, nowatorskie formy, często doceniane przez fachowców ze świata designu oraz organizatorów rozmaitych plebiscytów i konkursów związanych z szeroko pojętym wzornictwem. Czasem modele okapów są na tyle charakterystyczne, że od razu kojarzą się z jakąś marką, pod którą są produkowane.

Okapy wyspowe występują w wielu kolorach i rozmiarach. Producenci tych urządzeń zadbali również o to, aby użytkownicy kuchni urządzonych w stylu industrialnym lub retro znaleźli okapy pasujące wzorniczo do tego typu wnętrz. (Fot. Falmec)

Dobór odpowiedniej wydajności

W okapach, nie tylko zresztą tych wyspowych, bardzo ważny jest odpowiedni dobór urządzenia pod względem wydajności. Jak ją wyznaczyć? Najprostszą metodą jest pomnożenie powierzchni podłogi pomieszczenia (w metrach kwadratowych) przez jego wysokość. Uzyskamy wtedy kubaturę kuchni mierzoną w metrach sześciennych. Następnie wynik trzeba pomnożyć przez 6 (jeśli chcemy dobrać urządzenie pracujące w absolutnym minimum zalecanej skuteczności) lub przez 12 (gdy chcemy uzyskać maksymalną wydajność). Za optymalny, uśredniony stan wymiany powietrza w pomieszczeniu można więc przyjąć zakres od 8 do 10 razy w ciągu godziny. Założenie to odnosi się do kuchni zamkniętych.

Jeśli natomiast kuchnia otwarta jest na salon lub przedpokój, wówczas trzeba uwzględnić jego powierzchnię w obliczeniach, ale tylko z założeniem, że pod uwagę bierzemy pierwszą, najbliżej sąsiadującą z kuchnią kubaturę. Warto pamiętać, że często im większa wydajność okapu, tym głośniejsza praca silnika (wentylatora). W wypadku mieszkań czy domów wielopoziomowych zbyt duża wydajność okapu może nawet powodować zakłócenia w równowadze wentylacji w całym pomieszczeniu, a w krańcowych sytuacjach np. ściągać w zimie chłód z wyższych kondygnacji.

AMICA OWC4241OI; FRANKE Tube Plus 3707 I XS; MPM MPM-31-OTW-02

Komfortowa regulacja mocy

Okapy wyspowe, zarówno te nowszej, jak i starszej generacji, wyposażone są w podstawową funkcję, jaką jest regulacja mocy. To dzięki niej użytkownik może dostosować pracę okapu do aktywności płyty grzejnej. Kiedy zechcemy, aby okap pracował cicho oraz delikatnie zasysał powietrze, wybieramy najniższy tryb pracy, z kolei przy zwiększonej liczbie oparów w kuchni – tryb intensywny. Producenci proponują w tym obszarze wiele rozwiązań. Spotkać można standardowe przyciski mechaniczne, ale również elektroniczne piktogramowe przyciski, delikatnie wystające poza powierzchnię panelu sterowania. Podobnie działają panele z mechanicznymi suwakami. W tym wypadku okap ma kilkustopniowy suwak, z wykorzystaniem którego możemy aktywować dany tryb pracy.

Funkcją konstrukcji wyspowych jest dodatkowe oświetlenie, które idealnie doświetla przestrzeń roboczą kuchennej wyspy. (Fot. Ciarko Design)

Nowoczesne sterowanie sliderem

Nieco bardziej rozwiniętym technicznie panelem jest układ sensorów, czyli panel dotykowy (z dotykowymi przyciskami lub sliderami). Takie modele wyglądają nowocześnie i łatwiej się je czyści. Nie mają wystających przycisków, jedynie obszary odpowiadające za aktywację wybranej opcji. Bardzo często zdarza się, że taki panel wyposażony jest w kolorowy wyświetlacz, z poziomu którego można wybrać wiele opcji okapu.

Slidery są stosunkowo nowym sposobem regulacji mocy, który występuje tylko w dotykowych panelach sterowania. Wystarczy przesunąć palcem po skali poziomu mocy, a okap zmieni intensywność pochłaniania. Równie zaawansowaną metodą obsługi urządzenia są wszelkiego typu joysticki. Z ich pomocą można regulować nie tylko intensywność pracy, ale także oświetlenie oraz inne parametry. Ciekawe są także modele z panelem sterowania typu rotary control (pokrętło wyboru). Nie są one popularne, jednak bardzo praktyczne, a często wyjątkowo designerskie. Ich panel sterowania wyposażony jest w zaledwie jedno pokrętło, dzięki któremu regulujemy intensywność pracy, a także włączamy urządzenie czy oświetlenie. Niektóre modele mogą być połączone z płytą grzewczą, z wykorzystaniem której są obsługiwane.

CIARKO DESIGN Minimal 2; BOSCH DIB98JQ50

Wygodne sterowanie pilotem

Oprócz wymienionych powyżej rozwiązań coraz częściej stosowana jest obsługa za pomocą pilota zdalnego sterowania. Niegdyś opcję tę zaliczano do nad wyraz prestiżowych i komfortowych. Dziś stała się ona standardem. Pilot działa na zasadzie przekazywania fal podczerwieni i łączy się w ten sposób z okapem. Pozwala sterować urządzeniem z odległości od kilku do kilkunastu metrów. Jeśli okap ma możliwość obsługi za pomocą pilota, wówczas jest on zwykle dodawany jako element wyposażenia. Pilot jest bardzo chętnie używany przez wielu konsumentów. Warto sprawdzić, jakimi funkcjami okapu można z jego pomocą sterować.

Fot. Faber

Nowoczesne sterowanie gestami

Jedną z ciekawszych i jednocześnie praktycznych opcji związanych z obsługą okapu jest sterowanie gestami. Okap wykorzystuje czujnik ruchu, który umożliwia bezdotykową kontrolę ustawień parametrów i trybów pracy urządzenia. Rozwiązuje problemy związane z obsługą okapów, do których dostęp jest często utrudniony. Sterowanie gestami ułatwia utrzymanie tego typu modeli w czystości. Parametry okapu możemy bez trudu zmienić nawet wtedy, kiedy mamy brudne ręce. W wypadku urządzeń marki Ciarko Design wykorzystywany jest system Gesture- Control, który pozwala na łatwą i wygodną obsługę okapu za pomocą prostych gestów. Nie wymaga od użytkownika bezpośredniego korzystania z przycisków sterujących, jak ma to miejsce w standardowych modelach. Aby włączyć urządzenie z systemem GestureControl w bazowej wersji, wystarczy przesunąć poziomo dłoń od lewej do prawej. W podobny sposób można zwiększyć szybkość pochłaniania. Jeżeli chcemy wyłączyć okap lub zmienić tryb prędkości na niższy, wystarczy poruszyć dłonią w odwrotnym kierunku – od prawej do lewej. Z kolei przytrzymanie dłoni pod okapem przez ok. 2 sekundy pozwala włączyć lub wyłączyć oświetlenie.

CIARKO DESIGN Miss W; AMICA OWC4445BP

Tryby pracy okapu

Ważnym zagadnieniem związanym z wyborem odpowiedniego modelu okapu jest tryb, w jakim on ma pracować. Z pozoru błahy w teorii wybór okapu jako pochłaniacza lub wyciągu w praktyce staje się coraz częściej zmorą nie tylko dla użytkownika, ale także dla wspólnot mieszkaniowych czy… kominiarzy.

Istotne są przy tym zarówno etap projektowania kuchni, jak i wybór odpowiedniego okapu. Podstawowym aspektem, na jaki należy zwrócić uwagę, jest to, czy okap może pracować w obu tych trybach – recyrkulacyjnym (jako pochłaniacz) i wywiewowym (jako wyciąg). Większość okapów jest do tego konstrukcyjnie przygotowana, ale – uwaga – nie wszystkie.

W wypadku, kiedy decydujemy się na model wyspowy, wygodnym rozwiązaniem jest wspomniany obieg recyrkulacyjny. Okap zasysa wówczas zanieczyszczone tłuszczami i oparami powietrze i przepuszcza przez filtr absorpcyjny (zwykle węglowy), po czym oczyszczone powietrze trafia z powrotem do pomieszczenia.

Fot. Elica

Tryb pochłaniacza czy wyciągu?

To, z której opcji skorzystamy, zależy od konstrukcji domu, a więc tego, czy jest to blok, mieszkanie czy segment, oraz od rodzaju jego kominów wentylacyjnych (jeden, dwa, szyb zbiorczy, mechaniczny, pion grawitacyjny itd.). Okap w trybie wyciągu powinien mieć odrębny, własny szyb kominowy. W pomieszczeniu, poza nim, znajdować się powinna dodatkowo niezależna kratka wentylacyjna. Wszystkie nowoczesne domy oraz bloki mieszkalne są w nie już dziś zazwyczaj wyposażone. Trzeba to jednak zawsze bardzo dokładnie sprawdzić. W wielu starej generacji budynkach czy domach mieszkalnych podłączanie okapów do kanałów grawitacyjnych (wywiewnych) jest zabronione, ponieważ mieszkania lub pomieszczenia są wyposażone w tzw. kanały zbiorcze. Gdy do takiego kanału zostanie podłączony okap, wtedy powietrze usuwane z jednego pomieszczenia (mieszkania) będzie wtłaczane do innego. W takim wypadku jedynym dopuszczalnym rozwiązaniem są okapy o obiegu zamkniętym (pochłaniacze).