Funkcjonalne i eleganckie okapy przyścienne

Producenci modeli przyściennych prześcigają się w wymyślaniu rozmaitych kształtów okapów i wykorzystują różnorodne materiały. Cechą charakterystyczną tego typu modeli jest miejsce montażu urządzenia, jak sama nazwa wskazuje – przy ścianie, w odpowiedniej odległości nad płytą grzejną. Wszystko to sprawia, że okap przyścienny może nie tylko skutecznie pochłaniać opary, ale będzie przy tym wygodny w obsłudze i stanie się ozdobą wnętrza.

Okapy przyścienne kominowe to bardzo popularna grupa okapów, które kształtem przypominają często odwróconą literę „T”. Cechą charakterystyczną modelu jest montowanie urządzenia do ściany tuż nad płytą. Modele przyścienne kominowe wyposażone są zwykle w specjalny komin maskujący, wewnątrz którego poprowadzona jest rura usuwająca zanieczyszczone powietrze (w trybie wyciągu). Jeśli model pracuje w trybie pochłaniacza, komin można złożyć lub schować. Tego typu modele określane są również często mianem kominowych – z uwagi na obecność tzw. komina, czyli elementu z rurą odprowadzającą pochłaniane opary do wentylacji.

MIELE DA 6096 W Black Wing; Siemens LC97FVW60; Falmec Verso NRS 85; Bosch DWK97JM20

Różnorodność konstrukcji okapów

Popularną grupą wśród modeli przyściennych są okapy przyścienne skośne, zwane także wertykalnymi. Są one łatwe w instalacji i niezwykle efektowne wizualnie. Płaska, pochylona pod różnymi kątami powierzchnia pozwala na wprowadzanie wielu kształtów, wzorów i struktur, co przekłada się na ciekawy efekt finalny. Charakterystyczny skos po zamontowaniu daje też więcej przestrzeni nad płytą grzejną, co ma znaczenie nie tylko od strony projektowej, ale i czysto praktycznej.

Rzadziej spotykaną formą okapu zamontowanego przy ścianie jest okap narożny. Główną ideą tego rozwiązania jest wykorzystanie dwóch ścian do montażu sprzętu oraz zwiększenie powierzchni wentylacyjnej. Okapy narożne polecane są do pomieszczeń indywidualnie zaprojektowanych, bardzo dobrze komponują się także z kuchniami wolnostojącymi i płytami narożnymi.

Wiele modeli okapów przyściennych wyposażonych jest w funkcję bezprzewodowej komunikacji z płytą grzewczą, co znacznie poprawia komfort użytkowania, a także pozwala oszczędzać energię. (Fot. Faber)

W trybie pochłaniacza lub wyciągu

Ważnym zagadnieniem związanym z wyborem odpowiedniego modelu okapu jest tryb, w jakim on ma pracować – wyciągu czy pochłaniacza. Istotne są przy tym zarówno etap projektowania kuchni, jak i wybór odpowiedniego okapu. Podstawowym aspektem, na jaki należy zwrócić uwagę, jest to, czy okap może pracować w obu tych trybach – recyrkulacyjnym (jako pochłaniacz) i wywiewowym (jako wyciąg). Większość okapów jest do tego konstrukcyjnie przygotowana, ale – uwaga – nie wszystkie.

W wypadku, kiedy decydujemy się na model przyścienny, wygodnym rozwianiem jest wspomniany obieg recyrkulacyjny. Okap zasysa wówczas zanieczyszczone tłuszczami i oparami powietrze i przepuszcza je przez filtr absorpcyjny (zwykle węglowy), po czym oczyszczone powietrze trafia z powrotem do pomieszczenia. To, z której opcji skorzystamy, zależy też od konstrukcji domu czy mieszkania i od rodzaju jego kominów wentylacyjnych (jeden, dwa, szyb zbiorczy, mechaniczny, pion grawitacyjny itd.). Okap w trybie wyciągu powinien mieć odrębny, własny szyb kominowy. W pomieszczeniu, poza szybem, znajdować się powinna dodatkowo niezależna kratka wentylacyjna. Wszystkie nowoczesne domy oraz bloki mieszkalne są w nie już dziś zazwyczaj wyposażone. Trzeba to jednak zawsze bardzo dokładnie sprawdzić. W wielu starej generacji budynkach czy domach mieszkalnych podłączanie okapów do kanałów grawitacyjnych (wywiewnych) jest zabronione, ponieważ mieszkania lub pomieszczenia są wyposażone w tzw. kanały zbiorcze. Gdy do takiego kanału zostanie podłączony okap, wtedy powietrze usuwane z jednego pomieszczenia (mieszkania) będzie wtłaczane do innego. W takim wypadku jedynym dopuszczalnym rozwiązaniem są okapy o obiegu zamkniętym (pochłaniacze).

VESTFROST VE-90RSABR; CIARKO DESIGN Tubus Rose Gold Steel; ELICA KUADRA IX/A/43; FABER Soft Slim 80 Bianco Kos

Ważne parametry techniczne

Jakie parametry techniczne w wypadku okapów przyściennych są najważniejsze? To trudne i zarazem złożone pytanie. Dla osób o nastawieniu proekologicznym najważniejsze są oszczędność i przyjazność środowisku. Inni mogą opierać swój wybór na podstawie oświetlenia i łącznej mocy źródeł światła, jakie zapewnia okap. Dla jeszcze innych najistotniejsze będą gabaryty i szerokość mierzona w milimetrach. Patrząc na problem kompleksowo, wydaje się, że należy podzielić parametry i jednostki na dwie, choć odrębne, to jednak powiązane ze sobą grupy.

Z jednej strony będziemy mieli etykietę efektywności energetycznej i ważne oznaczenia na niej. Jednym z najistotniejszych jest efektywność energetyczna, która w praktyce wymusza szeroko pojętą jakość i sprawność okapu – w tym jego komponentów. W wypadku okapów przyściennych ważnym parametrem jest ich szerokość. Przyjęło się, że nie powinna ona być mniejsza niż szerokość płyty grzewczej. Z reguły dobiera się urządzenie o szerokości podobnej do płyty zainstalowanej w kuchennej zabudowie. Podstawowym parametrem przy montażu okapu, niezależnie od jego konstrukcji, jest też jego odległość od płyty. W wypadku płyt elektrycznych nie może być ona mniejsza niż 65 cm, zaś dla gazowych (lub mieszanych) 75 cm.

Konstrukcja niektórych modeli okapów sprawia, że mogą one być instalowane, zależnie od potrzeb użytkownika, nie tylko przy ścianie, ale także na wyspie kuchennej. (Fot. Amica)

Energooszczędne i stylowe oświetlenie

Nowe modele okapów przyściennych są dziś wyposażane w oświetlenie LED, które jest energooszczędne i zapewnia dobre doświetlenie strefy roboczej w kuchni. Warto w tym miejscu pamiętać, że o ile kiedyś najważniejszym parametrem była moc żarówki, o tyle dzisiaj, w wypadku LED-ów, istotna jest także temperatura barwowa. W praktyce w zależności od wielkości tego parametru uzyskujemy światło „zimne” lub „ciepłe”. Światło „ciepłe” sprzyja wypoczynkowi, relaksowi czy spożywaniu posiłków, „zimne” z kolei zalecane jest do aktywności i pracy. Barwa światła emitowanego przez okap powinna być dopasowana do pozostałych elementów oświetleniowych stosowanych w kuchennym wnętrzu.

Concept OP K5360BC; Amica OKP6651SW; SHARP KL-610TBLM; GORENJE WHI 643ORAB

Sposób sterowania na miarę XXI wieku

Niezwykle istotnym elementem okapu jest sposób jego obsługi. Choć klasyczne sterowanie przyciskami mechanicznymi czy też z wykorzystaniem paneli dotykowych nie odeszło i zapewne jeszcze długo nie odejdzie do lamusa, to producenci okapów starają się, aby wprowadzane przez nich na rynek modele były innowacyjne i dawały większą swobodę obsługi użytkownikowi. Na rynku mamy zatem wiele modeli obsługiwanych za pomocą pilota zdalnego sterowania. Niegdyś opcję tę zaliczano do nad wyraz prestiżowych i komfortowych. Dziś stała się ona standardem. Pilot działa na zasadzie przekazywania fal podczerwieni (rzadziej fal radiowych) i łączy się w ten sposób z okapem. Pozwala sterować urządzeniem w odległości od kilku do kilkunastu metrów. Jeśli okap ma możliwość obsługi za pomocą pilota, wówczas jest on często dodawany jako element wyposażenia. To jednak nie wszystko, bo innowacyjnych rozwiązań w okapach nie brakuje. Do takich możemy z pewnością zaliczyć sterowanie za pomocą… gestów. Okap sterowany gestami wykorzystuje czujnik ruchu, który umożliwia bezdotykową kontrolę ustawień parametrów i trybów pracy urządzenia. Rozwiązuje problemy związane z obsługą okapów, do których dostęp jest często utrudniony. Sterowanie gestami ułatwia utrzymanie tego typu modeli w czystości. Parametry okapu możemy bez trudu zmienić nawet wtedy, kiedy mamy brudne ręce.

Na rynku nie brakuje również modeli obsługiwanych z wykorzystaniem aplikacji mobilnej (często w ramach całego systemu „inteligentnego” domu). Tego typu urządzenia mogą dodatkowo mierzyć jakość powietrza w kuchni i wysyłać dane pomiarowe na skomunikowany z okapem smartfon lub tablet.

Producenci okapów chętnie stosują w swoich modelach energooszczędne oświetlenie LED.

Wzornictwo, stylistyka i różnorodność kolorów

Kształt i kolorystyka okapu zależą w znaczniej mierze od inwencji twórczej projektanta. Osoby odpowiedzialne za opracowywanie projektów okapów potrafią niejednokrotnie zaskakiwać, bawiąc się kształtami, bryłami, figurami geometrycznymi czy kolorystyką. W rezultacie powstają okapy przyjmujące rozmaite, nowatorskie formy, często doceniane przez fachowców ze świata designu i organizatorów plebiscytów i konkursów związanych z szeroko pojętym wzornictwem. Czasem modele okapów są na tyle charakterystyczne, że od razu kojarzą się z jakąś marką, pod którą są produkowane. Niektóre z nich, zwłaszcza konstrukcje wyspowe, z powodzeniem mogłyby służyć nie tylko jako skuteczny pochłaniacz pary i zapachów, ale jako designerska lampa.

Oprócz nowoczesnego wzornictwa na rynku można spotkać się także z modelami retro lub rustykalnymi, zachowanymi w stylu lat 50. XX w. Utrzymane w tej stylistyce modele, poza pięknym wyglądem i solidnym wykonaniem, są równie praktyczne i funkcjonalne, jak te klasyczne bądź łączące różne style i epoki z teraźniejszością. Doskonale przy tym pasują do wysublimowanych, stylizowanych wnętrz. Dla przykładu modele nawiązujące do aranżacji rodem z ubiegłego stulecia cechują się przede wszystkim prostotą (zarówno w budowie, jak i w obsłudze) i wykorzystują charakterystyczne, np. beżowe lub bladożółte, odcienie, a niekiedy również elementy drewniane.

FRANKE Mythos FMY 907 FM BK; MPM MPM-31-OT-01; CI ARKO DESIGN Monogram W BK; SAMSUNG NK36M7070VS

Dopasuj okap do innych sprzętów

Wyposażając kuchenne wnętrze w AGD, coraz częściej decydujemy się na takie zestawienie sprzętów, żeby pochodziły one nie tylko od jednego producenta, ale i z jednej, spójnej linii wzorniczej. W trend ten wpisują się również okapy przyścienne, które kształtem, kolorem czy chociażby drobnymi akcentami stylistycznymi dopasowane są wzorniczo do płyty grzejnej, piekarnika czy chłodziarkozamrażarki. Daje to zarówno projektantom, sprzedawcom, jak i użytkownikom komfort w przygotowaniu aranżacji, sprawnie funkcjonującej zabudowy, ale także funkcjonalność i spójność, nie tylko tę wizualną, ale i techniczną. To dziś bardzo ważne, ponieważ nowoczesne serie urządzeń coraz częściej unifikowane są nie tylko od strony wyglądu, ale też wzajemnie „widzących się” funkcji i systemów.