Eleganckie, praktyczne i dyskretne konstrukcje

Okapy sufitowe to jeden z najbardziej elitarnych i zarazem prestiżowych typów okapów. Cechują się one dużą efektywnością. Płaska i zwykle dość duża powierzchnia w tego typu urządzeniach wygląda bardzo elegancko, zwłaszcza po włączeniu zintegrowanego oświetlenia.

Montaż okapu sufitowego polega na zabudowie mechanizmu wentylującego w suficie (często podwieszanym) lub zamontowaniu go na nim w sposób widoczny. Sufitowa konstrukcja, oczywiście odpowiednio „zamaskowana”, nie zaburza aranżacji i wystroju kuchennego wnętrza, a do tego nie zajmuje cennej przestrzeni w domowej kuchni. Rozwiązanie to preferują przede wszystkim zwolennicy minimalistycznego wzornictwa i nowoczesnych wnętrz. Ze względu na utrudniony dostęp do urządzenia jego obsługa odbywa się najczęściej za pomocą pilota. Może też być dostępna opcja sterowania z płyty. Na rynku nie brakuje także sufitowych modeli, którymi można sterować z wykorzystaniem aplikacji mobilnej.

Fot. Elica

Design i wygoda

Okapy sufitowe doskonale wpisują się w najnowsze trendy projektowe i wzornicze. Wymagają przy t ym pewnych przemyśleń i innego spojrzenia na kuchnię. Odwzajemniają się jednak jakością i efektywnością wentylacji, a do tego znakomicie się prezentują. Dzisiejsza oferta okapów projektowana jest tak, aby jak najtrafniej dobrać je do reszty urządzeń lub do klasycznego stylu i neutralności w kuchni. Urządzenia określane mianem minimalistycznych powinny więc być gładkie oraz jednolite. Jeśli mamy więc bardzo eleganckie mieszkanie lub przestrzenny dom, a przy tym nieco więcej funduszy na zakup okapu – model sufitowy jest idealnym rozwiązaniem. Sprawdza się nie tylko podczas gotowania, ale tak naprawdę w codziennym funkcjonowaniu. Okap szybko przewietrzy pomieszczenie, jest także idealny podczas spotkań z rodziną c zy znajomymi, gdy w pomieszczeniu przebywa dużo osób. Dosyć duże gabarytowo okapy sufitowe dobrze radzą sobie z wymianą powietrza nawet w pomieszczeniach o większej kubaturze. Ich stylistyka nawiązuje zwykle do minimalizmu w każdej kwestii. Tego typu modele świetnie się prezentują po zamontowaniu, choć mocno się nie wyróżniają i nie zajmują przy tym miejsca w kuchni – dobrze zainstalowany okap sufitowy może być niemal niewidoczny.

Dostępne na rynku modele okapów sufitowych pokazują, że urządzenia te doskonale sprawdzają się również jako elegancki i stylowy element wystroju kuchni czy aneksu kuchennego.

Fot. Gaggenau

Fot. Falmec

Fot. Elica

Stylowe źródło światła

Dostępne na rynku modele okapów sufitowych w zdecydowanej większości wyposażone są we własne oświetlenie (obecnie najczęściej LED-owe), dzięki czemu stały się one niezwykle efektowne. Przemyślane rozmieszczenie diod daje wyjątkowy nastrój i wpływa na wygląd oraz funkcjonalność całej kuchni. Kiedyś oświetlenie traktowane było jedynie jako praktyczny dodatek, dzięki któremu gotowanie stawało się łatwiejsze. Dzisiaj rola oświetlenia mocno się zmieniła i znacznie wykroczyła poza swój pierwotny kształt. Obecnie, poza funkcjonalnością, nowoczesne oświetlenie wnosi powab, swoistą „magię”, staje się elementem dekoracji i ma istotny wpływ na projektowanie kuchni.

Uroki rozwiązań sufitowych zauważalne są także wieczorem, kiedy chcemy włączyć delikatne oświetlenie. Okap może wówczas pełnić funkcję pięknej, estetycznej lampy. Co więcej, w wielu modelach dostępna jest regulacja temperatury barwowej oświetlenia. Umożliwia ona dostosowanie tego parametru do innych elementów oświetleniowych wykorzystywanych w domowej aranżacji.

Obsługa pilotem, smartfonem czy gestami?

Choć klasyczne sterowanie przyciskami mechanicznymi czy też z wykorzystaniem paneli dotykowych nie odeszło i zapewne jeszcze długo nie odejdzie do lamusa, to producenci okapów starają się, aby wprowadzane przez nich na rynek modele były innowacyjne i dawały większą swobodę obsługi użytkownikowi. Na rynku mamy zatem wiele modeli obsługiwanych za pomocą pilota zdalnego sterowania. Niegdyś opcja ta zaliczana była do tych najbardziej prestiżowych i komfortowych. Dziś stała się ona standardem. Pilot działa na zasadzie przekazywania fal podczerwieni i łączy się w ten sposób z okapem. Pozwala sterować urządzeniem w odległości od kilku do kilkunastu metrów. Dodawany jest często jako element wyposażenia, choć w wypadku niektórych modeli sprzedawany jest osobno, jako opcja. Pilot jest bardzo chętnie używany przez wielu konsumentów. Warto sprawdzać, jakimi funkcjami okapu można z jego pomocą sterować.

To jednak nie wszystko, bo innowacyjnych rozwiązań w okapach nie brakuje. Do takich możemy z pewnością zaliczyć sterowanie z wykorzystaniem aplikacji mobilnej (często w ramach całego systemu „inteligentnego” domu). Okapy mogą łączyć się ze smartfonem lub tabletem dzięki modułom komunikacji bezprzewodowej Wi-fi oraz Bluetooth. Pozwala to na zdalną obsługę modelu z poziomu telefonu bez ruszania się z łóżka, a nawet gdy nie ma nikogo w domu! W praktyce jest to bardzo funkcjonalna opcja, która wnosi do pomieszczenia kuchennego kolejne nowoczesne rozwiązanie. Wystarczy jeden dotyk palca na ekranie urządzenia mobilnego, aby okap rozpoczął pracę. Działanie jest dosyć proste. Należy pobrać kompatybilną, udostępnioną przez producenta aplikację na urządzenie mobilne. Po sparowaniu smartfona lub tabletu z okapem aplikacja wraz z funkcją wydawania poleceń jest gotowa do działania.

Modele okapów z modułem komunikacji bezprzewodowej Bluetooth pozwalają z odległości nawet do kilkudziesięciu metrów włączyć urządzenie, oświetlenie i regulować moc turbin. Modele korzystające z Wi-Fi, w zależności od modelu, mogą przekazać informacje o stanie aktywności urządzenia (czy jest włączone czy nie), o statusie poboru energii elektrycznej, a także pozwalają na zdalną kontrolę nad oświetleniem. W niektórych modelach – na włączenie i aktywowanie całego mechanizmu okapu.

Okapy mogą być sterowane również za pomocą gestów, choć w modelach sufitowych, ze względu na stosunkowo dość dużą odległość urządzenia od użytkownika, rozwiązanie to raczej nie jest wykorzystywane.

Główna część konstrukcji okapu sufitowego może zostać ukryta w podwieszanym suficie. Dzięki temu urządzenie pozostaje niemal niewidoczne w kuchennej aranżacji. (Fot. Elica)

Sterowanie płytą i z płyty grzejnej

Płyta grzejna może służyć nie tylko do przygotowywania smacznych potraw, ale również do obsługi parametrów pracy okapu sufitowego. Okap komunikuje się wówczas bezprzewodowo z płytą elektryczną (np. indukcyjną), która będzie automatycznie włączać urządzenie i regulować siłę wyciągu, dostosowując ją do intensywności gotowania. Dzięki temu możemy poświęcić się w całości sztuce kulinarnej, zapominając o konieczności obsługiwania okapu. Ważne przy tym, aby zarówno płyta, jak i okap obsługiwały to rozwiązanie.

Tryby pracy okapu sufitowego

Większość okapów sufitowych (ale nie wszystkie) pracuje w dwu trybach: w obiegu zamkniętym jako pochłaniacz oraz w obiegu otwartym, jako wyciąg. Obieg zamknięty zwany też recyrkulacyjnym oznacza, że okap pochłania do filtra zanieczyszczone oparami i tłuszczami powietrze, oczyszcza je, a następnie z powrotem wpuszcza do obiegu. Obieg otwarty, zwany wywiewowym, odprowadza zaś powietrze bezpowrotnie na zewnątrz pomieszczenia – zwykle do pionu wentylacyjnego. To z której opcji skorzystamy zależy od tego, czy mamy w kuchni specjalną szyb kominowy czy też nie (należy to sprawdzić: okapu nie wolno podłączać do tzw. pionu grawitacyjnego!). Jeśli okap pracuje w trybie wyciągu wykorzystuje zwykle filtr (filtry) metalowe, które absorbują tłuszcz wydzielający się wraz z parą wodną i charakteryzują się prostym demontażem oraz możliwością mycia zarówno pod bieżącą wodą, jak i w zmywarce. Jeśli okap pracuje jako pochłaniacz (powietrze krąży stale po kuchni) to wymaga on oprócz filtra metalowego także filtra pochłaniającego (tzw. absorbującego). W większości okapów jest to filtr węglowy. Zwykle jeden egzemplarz filtra dołączony jest do podstawowego wyposażenia.

Produkowane obecnie okapy sufitowe mogą nie tylko skutecznie pochłaniać opary, ale również pełnić rolę stylowego oświetlenia domowego wnętrza.

Fot. Nortberg

Fot. Ciarko

Fot. Siemens

Fot. Elica

Głośność okapu

Poziom hałasu urządzeń AGD budzi wiele kontrowersji ze względu na specyfikę fal dźwiękowych. Próby zdefiniowana rzeczywistej głośności urządzeń AGD w warunkach domowych są trudne do określenia, nawet jeśli hałas jaki wytwarza okap został dokładnie zbadany w laboratorium. Hałas w laboratoriach jest mierzony w warunkach idealnych (komora bezechowa), podczas gdy sprzęt AGD pracuje w bardzo różnym otoczeniu – różnej wartości czasu pogłosu. Mało kto zdaje sobie sprawę z faktu, że złe zamontowanie okapu czy dobranie złych podzespołów montażowych może podnieść głośność urządzenia nawet o kilkanaście decybeli! Co gorsza, każdy z ludzi inaczej odbiera określone zakresy częstotliwości. Jeśli dodać do tego fakt, że decybele mają charakterystykę logarytmiczną i nieliniową w funkcji częstotliwości (a więc skrajnie zmienną) to nie dziwi fakt, że dwa dźwięki o tym samym poziomie decybeli, z których jeden jest basem, a drugi piskiem o częstotliwości 2kHz, ucho odbiera zupełnie inaczej. Ten drugi wydaje się głośniejszy, bowiem ucho jest w tym zakresie znacznie „czulsze”. Ale… nie dla każdego. Są osoby, które w określonym paśmie są wyjątkowo wrażliwe, inne absolutnie nie. Dla jednych okap będzie więc „hałasował”, podczas gdy inni uznają jego pracę za miły „szelest drzew”. Nawiasem mówiąc najnowocześniejsze okapy nie przekraczają poziomu głośności wynoszącego 60 dB(A) dla pracy w trybie intensywnym (najwyższy poziom) oraz 50 dB(A) w trybie najniższym (tzw. pierwszy bieg). Jest to wynik zbliżony do szumu wentylatora w komputerze. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że o głośności okapu decyduje wiele wymienionych wcześniej czynników oraz fakt, w jakim obiegu okap pracuje – otwartym (jako wyciąg) czy zamkniętym (jako pochłaniacz).

W modelach sufitowych nie brakuje innowacyjnych rozwiązań technicznych. Już podczas ubiegłorocznych targów IFA w Berlinie firma Siemens zaprezentowała model wyposażony w technikę VarioLift. Dzięki niej można wygodnie – także z wykorzystaniem smartfona i platformy Home Connect – regulować odległość pomiędzy okapem a płytą grzewczą. (Fot. Siemens)

Dobór wydajności okapu do pomieszczenia

W okapach, nie tylko sufitowych, bardzo ważny jest odpowiedni dobór urządzenia pod względem wydajności. Jak ją wyznaczyć? Najprostszą metodą jest pomnożenie powierzchni podłogi pomieszczenia (w metrach kwadratowych) przez jego wysokość. Uzyskamy wtedy kubaturę kuchni mierzoną w metrach sześciennych. Następnie wynik trzeba pomnożyć przez 6 (jeśli chcemy dobrać urządzenie pracujące w absolutnym minimum zalecanej skuteczności) lub przez 12 (gdy chcemy uzyskać maksymalną wydajność). Za optymalny, uśredniony stan wymiany powietrza w pomieszczeniu można więc przyjąć zakres od 8 do 10 razy w ciągu godziny. Założenie to odnosi się do kuchni zamkniętych. Jeśli natomiast kuchnia otwarta jest na salon lub przedpokój, wówczas trzeba uwzględnić jego powierzchnię w obliczeniach, ale tylko z założeniem, że pod uwagę bierzemy pierwszą, najbliżej sąsiadującą z kuchnią kubaturę. Warto pamiętać, że często im większa wydajność okapu, tym głośniejsza praca silnika (wentylatora). W wypadku mieszkań czy domów wielopoziomowych zbyt duża wydajność okapu może nawet powodować zakłócenia w równowadze wentylacji w całym pomieszczeniu, a w krańcowych sytuacjach np. ściągać w zimie chłód z wyższych kondygnacji.

Uwaga! Filtry w okapach pracujących jako pochłaniacz muszą być stale wymieniane. Zaniedbanie tego obowiązku może doprowadzić do uszkodzenia urządzenia, trwałego zatłuszczenia mebli, a nawet pożaru.

Jak czyścić okapy sufitowe?

Efektywną pracę okapu pomaga zapewnić jego systematyczne czyszczenie i konserwacja. Przekonanie, że nie trzeba czyścić okapu jest złudne, ponieważ szczególnie w pomieszczeniu cząsteczki tłuszczów i oparów osiadają nie tylko na filtrach, ale również na panelu sterowania oraz obudowie okapu.

Okapy sufitowe są niemal niewidoczne, co jest niewątpliwą zaletą dla tych, którzy cenią sobie minimalizm. Jednak ze względu na miejsce instalacji bardzo istotne jest ich komfortowe czyszczenie. Dlatego też producenci zadbali o to, żeby ten aspekt nie stanowił dla użytkownika problemu. Większość paneli dekoracyjnych można łatwo zdejmować i czyścić, a niektóre nawet myć w zmywarce. Do czyszczenia elementów okapów sufitowych ze stali nierdzewnej należy używać wilgotnej szmatki i obojętnych środków myjących lub specjalnych środków przeznaczonych do tego celu, natomiast elementy szklane powinno się czyścić środkami do mycia okien i szkła. Należy zaznaczyć, że środki dezynfekujące, które zawierają wybielacze (podchloryn sodowy), mogą spowodować uszkodzenia powierzchni ze stali nierdzewnej, jeśli ich stężenie jest zbyt duże lub zbyt długo mają z nią kontakt. Również sól i inne środki czyszczące wzbogacone chlorkami mogą spowodować uszkodzenia. Aby uniknąć przykrych niespodzianek, przed użyciem soli należy je wcześniej rozpuścić i ograniczyć czas ich oddziaływania do minimum.

W ofercie marki Gaggenau dostępna jest modułowa wentylacja sufitowa, która może być konfigurowana indywidualnie za pomocą takich elementów jak moduły filtrów, moduły sterowania oraz moduły oświetlenia. (Fot. Gaggenau)

Czyszczenie różnorodnych elementów

Stal nierdzewna, powierzchnia lakierowana oraz aluminium i tworzywo sztuczne – tego typu powierzchnie najczęściej mają obudowa okapu wraz z korpusem.

Elementy te myje się dosyć łatwo, ponieważ wystarczy nanieść cienką warstwę odpowiedniego środka i delikatną ściereczką rozprowadzić go po całej powierzchni. Kolistymi ruchami należy wmasować specyfik w elementy, aby domyć wszelkie zabrudzenia. Jeśli zabrudzenie lub plama są trudne do usunięcia, należy docisnąć ściereczkę lub po prostu zastosować specjalny rozpuszczalnik do plam z tłuszczów lub trudno zmywalnych zabrudzeń. Okapy mają często szklane panele, które nadają urządzeniu elegancki wygląd. Wykończenia te można myć delikatnym detergentem, jednak mogą pojawić się smugi. By je usunąć, warto zastosować płyn do szyb, który doda elementom połysku. Myjąc panel sterowania należy zachować dużą ostrożność, ponieważ woda, która mogła dostać się pod panel (np. przez szczeliny przy otworach przycisków), mogłaby uszkodzić urządzenie. Dlatego też nie zaleca się mycia tego elementu gąbką nasączoną wodą.

Designerskie pochłanianie i łatwy montaż

Na rynku dostępnych jest wiele designerskich modeli sufitowych. Firma Ciarko w linii produktowej Ciarko Design oferuje wiele wyjątkowych pod względem wzornictwa, a do tego funkcjonalnych okapów. Jednym z nich jest sufitowy Su Light. Duży, minimalistyczny, jednolity panel świetlny LED zastosowany w modelu Su Light sprawia, że urządzenie na pierwszy rzut oka wygląda jak designerski element oświetlenia. Za jasną taflą emitującą mleczne światło skrywa się jednak potężny silnik, który działa z dużą efektywnością. Dzięki dyskretnej formie okap Su Light idealnie sprawdzi się w kuchniach otwartych na salon, zwłaszcza urządzonych w nowoczesnej lub loftowej stylistyce. Moc oświetlenia wykorzystywanego w u okapie wynosi 22 W.

Komfortową obsługę okapu zapewnia wygodny, elegancki pilot zdalnego sterowania. Sprawdzi się zwłaszcza w wypadku, gdy sufit w kuchni jest bardzo wysoki, a tym samym dostęp do urządzenia utrudniony. W kuchni połączonej z salonem bez problemu można uruchomić okap lub wyłączyć urządzenie, wygodnie siedząc na kanapie przed telewizorem.

Silnik okapu Su Light w ciągu godziny jest w stanie przefiltrować aż 710 m³ powietrza! Dzięki temu możemy zapomnieć o oparach czy intensywnych zapachach, które roznoszą się po całym domu podczas gotowania. Okap skutecznie się ich pozbędzie, zachowując w trakcie pracy niski poziom hałasu, bo 64 dB przy maksymalnej wydajności w trybie normalnej pracy (70 dB w trybie Boost). Urządzenie pracuje w klasie efektywności energetycznej A. Roczne zużycie energii nie powinno być większe niż 53 kWh. Moc całkowita urządzenia to 192 W.

Zastosowanie płaskiego silnika o dużej wydajności pozwoliło zmniejszyć wysokość okapu do zaledwie 19 cm! Dzięki temu można go zamontować bez potrzeby wykonywania kłopotliwych i skomplikowanych prac remontowych. Wystarczy wyciąć w sufitowej zabudowie otwór o odpowiedniej wielkości i przykręcić okap za pomocą 4 śrub. Dużym udogodnieniem w niskich wnętrzach jest również możliwość zamontowania silnika poza okapem (w odległości do 8 m od urządzenia). Pozostałe wymiary, czyli szerokość i głębokość, to odpowiednio 90 i 60 cm. Przewód elektryczny dołączony do okapu ma długość 2,20 m, co powinno wystarczyć na wygodne podłączenie go w zabudowie, np. nad wyspą kuchenną. Urządzenie może pracować w oparciu o filtr węglowy (model FWK 300), który należy wymieniać co ok. 4 miesiące.

Okap Su Light dostępny jest w dwóch wariantach kolorystycznych: czarnym i białym z inoksowymi elementami.

Fot. Ciarko (x2)

Stylowy i skuteczny wyciąg kuchenny

Włoski producent urządzeń kuchennych, firma Elica, ma w swojej ofercie zarówno produkty awangardowe, jak i bardzo klasyczne. Współczesne wzornictwo okapów i wyciągów kuchennych bardzo silnie związane jest z trendami projektowania i urządzania kuchennych przestrzeni. Kuchnie otwarte na jadalnię i salon to bardzo często strefa codziennego życia, której charakter zmienia się wraz z rytmem życia domowników. W takich wnętrzach potrzeba lub pokusa ukrycia typowo kuchennych urządzeń często jest ogromna. Wychodząc naprzeciw takim oczekiwaniom, Elica oferuje wyciąg kuchenny Illusion, który pozostaje niemal całkowicie niewidoczny, gdy nie jest wykorzystywany. Jest to unikalny model, zamknięty stalową cienką ramką do zabudowy w suficie nad kuchennym blatem lub wyspą. Elica oferuje opcjonalnie możliwość opanelowania płytą gipsowo-kartonową o grubości 9 mm, którą można pomalować na kolor dopasowany do sufitu. Elica Illusion charakteryzuje się klasą efektywności energetycznej A, sterowana jest pilotem, oferuje maksymalną wydajność na intensywnym biegu 770 m³/h, przy hałasie na poziomie do 68 dB(A). W zestawie z urządzeniem sprzedawany jest aluminiowy filtr przeciwtłuszczowy.

Fot. Elica (x2)

Współpraca z aplikacją mobilną

Niektóre dostępne na rynku okapy sufitowe są wyposażone w moduł Wi-fi i mogą być obsługiwane za pośrednictwem aplikacji mobilnej. Tego typu opcję ma model LR99CQS20 z linii iQ700 marki Siemens. Zastosowano w nim wiele przydatnych rozwiązań technicznych, które sprawiają, że jest nie tylko wydajny, ale i wygodny w obsłudze. Urządzenie jest kompatybilne z platformą Home Connect. Umożliwia to sterowanie dostępnymi funkcjami okapu za pomocą smartfona lub tabletu. Pozwala ponadto na diagnostykę sprzętu działowi obsługi klienta przez łączenie się zdalnie z urządzeniem (za zgodą użytkownika) i diagnozowanie potencjalnych przyczyn usterki. Umożliwia to również przygotowanie odpowiednich części zamiennych w wypadku ewentualnej wizyty technika serwisu. Z wykorzystaniem aplikacji Home Connect można także wygodnie sprawdzić stan filtra przeciwtłuszczowego i filtra węglowego w okapie. Oprogramowanie automatycznie przypomina, kiedy trzeba wyczyścić, wymienić lub zregenerować filtry.

Zastosowany w modelu LR99CQS20 cichy i energooszczędny silnik o dużej wydajności zapewnia skuteczne usuwanie nieprzyjemnych zapachów i pary. W normalnym trybie pracy głośność okapu wynosi 56 dB, a wydajność wynosi 458 m³/h (933 m³/h w trybie intensywnym). Urządzenie pracuje w klasie efektywności energetycznej A. Średnie zużycie energii wynosi 48 kWh/rok.

Poziom mocy i oświetlenie okapu może być regulowany automatycznie za pomocą czujnika climateControl. Sensor bada gęstość oparów znad płyty grzewczej i na podstawie uzyskanych wyników automatycznie dopasowuje poziom mocy do bieżących potrzeb. Poza większą wygodą użytkownik zyskuje pewność, że okap działa zawsze z optymalną mocą. Oznacza to oszczędność energii i mniejszą emisję hałasu. Urządzenie ma wbudowane oświetlenie LED o mocy 18,7 W z możliwością regulacji temperatury oświetlenia za pośrednictwem Home Connect w zakresie od 2700 do 5000 K.

Model LR99CQS20 może być również obsługiwany z wykorzystaniem pilota zdalnego sterowania (na podczerwień).

Fot. Siemens (x3)

Konstrukcja w wersji slim

W bogatej ofercie producentów okapów sufitowych dostępne są specjalne, płaskie konstrukcje. Są one projektowane głównie z myślą o instalacji w przestrzeniach kuchennych, w których odległość między podwieszanym sufitem a stropem jest niewielka. Jednym z najsmuklejszych sufitowych modeli dostępnych na rynku jest Grand Super Slim White marki Nortberg. Minimalna wysokość wymagana do montażu w podwieszanym suficie to zaledwie 19 cm. Urządzenie jest pokryte białym hartowanym szkłem. Dzięki dużej powierzchni pochłaniania jest w stanie zapewnić maksymalną skuteczność w usuwaniu zapachów. Dwa energooszczędne paski LED-owe doskonale oświetlają przestrzeń roboczą w kuchni. Turbina zastosowana w modelu marki Nortberg ma wydajność 1400 m³/h przy głośności 89 dB podczas pracy na najwyższym, c zwartym poziomie prędkości. W zestawie znajduje się pilot zdalnego sterowania.

Fot. Nortberg