Parametry techniczne okapów

Okap, mimo że wydaje się być urządzeniem stosunkowo prostym konstrukcyjnie, opisywany jest z wykorzystaniem wielu ważnych jednostek i parametrów. Ale nie taki diabeł straszny, jak go malują.

Pamiętajmy, że czym innym jest mierzenie wydajności okapu pod kątem jego doboru do kubatury kuchni, a czym innym jest klasa jego efektywności (a więc sprawności). W wypadku okapów występuje wiele jednorodnych jednostek, jak i złożonych parametrów wynikających z określonych wzorów czy zależności. Część z nich opisano i zdefiniowano prawem.

Które parametry są najważniejsze?

To trudne i zarazem złożone pytanie. Dla osób o nastawieniu proekologicznym najważniejsza jest oszczędność i przyjazność środowisku. Inni mogą opierać swój wybór na podstawie oświetlenia i łącznej mocy źródeł światła, jakie zapewnia okap. Dla jeszcze innych najistotniejsze będą gabaryty i szerokość mierzona w milimetrach. Patrząc na problem kompleksowo, wydaje się, że należy podzielić parametry i jednostki na dwie, choć odrębne, to jednak powiązane ze sobą grupy.

Z jednej strony będziemy mieli etykietę efektywności energetycznej i ważne na niej oznaczenia. Jednym z tych najistotniejszych jest efektywność energetyczna, która w praktyce wymusza szeroko pojętą jakość i sprawność okapu – w tym jego komponentów. Z drugiej strony na dalszym planie winny być klasa sprawności oświetlenia (choć także ważna). Podobnie ma się rzecz z jednostkami i parametrami – nazwijmy je – klasycznymi. Dobór okapu może być podyktowany wspomnianą szerokością, a także kolorem, typem czy materiałem, z jakiego został wykonany (np. szkło). Mimo to należałoby wyróżnić najważniejsze przy wyborze parametry okapu. Zaliczymy tutaj następujące z nich: szerokość (w mm), wydajność (m3/h), przekrój odpływu (mm) i moc (W). Na miejscu pierwszym należy wymienić nad wyraz istotną kwestię, jaką jest szerokość, która nigdy nie powinna być mniejsza niż szerokość strefy grzewczej. To dość istotna kwestia. Dla uzyskania poprawnej wentylacji ważne jest dobranie okapu do kubatury kuchni. Ważne jest także dobranie odpowiedniej średnicy przekroju dla odprowadzenia powietrza z okapu. Dopiero na końcu można zastanawiać się nad mocą ogólną (tzw. przyłączeniową), która jest sumą mocy silnika, oświetlenia i innych elementów sterowanych elektrycznie.

Etykieta efektywności energetycznej okapu DWA66DM50 marki Bosch.

Moc a wydajność i skuteczność okapów

Moc i wydajność okapu to parametry, które uważa się za nierozłączne. Tymczasem wcale nie są one od siebie wprost zależne. Doskonale widać to w wypadku wysokiej klasy okapów, gdzie stosunkowo mała moc silnika przekłada się na znaczną wydajność w stosunku do modeli konkurencji. Mamy bowiem wtedy do czynienia ze skutecznością, a więc swego rodzaju „jakością” (sprawnością) okapu. Wpływ na ten stan rzeczy ma wiele elementów, poczynając od klasy silników, konstrukcji wentylatora czy budowy samego okapu. I ten parametr objęła w części m.in. nowa etykieta efektywności energetycznej dla okapów.

Niezależnie od rozważań nad sprawnością okapu warto pamiętać, że odpowiedni dobór wydajności okapu (a nie jego mocy!) jest podstawowym warunkiem dobrze zaprojektowanej kuchni. Wydajność urządzenia podaje się w metrach sześciennych na godzinę (m³/h). Parametr ten oznacza ilość powietrza, jaką okap może przefiltrować (wymienić) w danym pomieszczeniu w ciągu godziny. Sama wydajność okapów waha się od 100 do 1200 m³/h i więcej, co w warunkach domowych w zupełności wystarcza. W zastosowaniach domowych odpowiednio dobrany okap o największej efektywności powinien w ciągu godziny przefiltrować powietrze w pomieszczeniu od sześciu do dziesięciu razy. Za minimalną granicę skuteczności urządzenia uważa się sześciokrotność, aczkolwiek jest to tylko założenie teoretyczne. W praktyce przesuwanie się poniżej tej granicy nigdy nie powinno mieć miejsca ze względów czysto fizycznych. Uwaga! Wydajność okapu jest wprost proporcjonalna do konstrukcji kanału wentylacyjnego, jego długości, średnicy wylotu oraz zastosowanych złączek czy reduktorów. Elementy te wraz z podaną normą pomiaru wydajności okapu muszą każdorazowo być brane pod uwagę i należy ich bezwzględnie przestrzegać. Straty w wydajności okapu przy niewłaściwym projekcie bądź za sprawą zawyżonego pomiaru mogą w pewnych sytuacjach dochodzić nawet do 50 proc.

Okap to jedno z najważniejszych kuchennych urządzeń, a zatem niezwykle ważny jest odpowiedni dobór parametrów technicznych do kubatury pomieszczenia, w którym jest on wykorzystywany.

Jak dobrać wydajność okapu do pomieszczenia?

Najprostszą metodą jest pomnożenie powierzchni podłogi pomieszczenia podanego w metrach kwadratowych przez jego wysokość. Uzyskamy wtedy kubaturę kuchni mierzoną w metrach sześciennych. Następnie wynik trzeba pomnożyć przez 6 (jeśli chcemy dobrać urządzenie pracujące w absolutnym minimum zalecanej skuteczności) lub przez 12 (gdy chcemy uzyskać maksymalną wydajność). Za optymalny, uśredniony stan wymiany powietrza w pomieszczeniu można więc przyjąć zakres od 8 do 10 razy w ciągu godziny. Założenie to odnosi się do kuchni zamkniętych.

Jeśli natomiast kuchnia otwarta jest na salon lub przedpokój, wówczas trzeba uwzględnić jego powierzchnię w obliczeniach, ale tylko z założeniem, że pod uwagę bierzemy pierwszą, najbliżej sąsiadującą z kuchnią kubaturę. Warto pamiętać, że im większa wydajność okapu, tym głośniejsza praca silnika (wentylatora). W wypadku mieszkań czy domów wielopoziomowych zbyt duża wydajność okapu może powodować zakłócenia w równowadze wentylacji i ciśnień w całym pomieszczeniu, a w krańcowych sytuacjach np. ściągać w zimie chłód z wyższych kondygnacji (więcej o podstawowych założeniach sprawnej wentylacji oraz montażu piszemy w dalszej części przewodnika).

Technika NRS (Noise Reduction System) stosowana w okapach marki Falmec sprawia, że są one znacznie cichsze od tych wykorzytujących konwencjonalne rozwiązania.

Etykieta efektywności energetycznej okapu

Etykieta została zaprojektowana tak, aby dostarczyć szczegółowych informacji, które w czytelny sposób przekażą podstawowe parametry urządzenia. Dzięki temu, klient porówna wszelkie cechy charakterystyczne dla danego modelu, i oceni, które urządzenie jest wydajniejsze, a także bardziej energooszczędne. Etykieta efektywności energetycznej powinna zawierać takie informacje jak: nazwę producenta/dostawcy i ewentualnie znak towarowy, identyfikator modelu (zgodny z oznaczeniem stosowanym przez producenta), literowe oznaczenie klasy efektywności energetycznej (wierzchołek strzałki zawierającej oznaczenie klasy danego okapu kuchennego zawsze znajduje się na tej samej wysokości, co odpowiedni wierzchołek strzałki klasy efektywności energetycznej na obowiązującej skali klas); średnie roczne zużycie energii elektrycznej wyrażone w kWh, klasę wydajności przepływu dynamicznego, klasę efektywności oświetlenia wykorzystywanego przez okap, klasę w ydajności filtracji tłuszczów (określającą względną część zanieczyszczeń osadzonych na filtrach okapu i obliczaną zgodnie z rozporządzeniem Komisji UE), poziom hałasu generowanego przez urządzenie podczas pracy (wyrażony w decybelach i zaokrąglony do najbliższej liczby całkowitej).

5 błędów popełnianych przy montażu okapu

• Montaż urządzenia w trybie wyciągu w sytuacji, kiedy uniemożliwiają to czy wręcz zabraniają tego uwarunkowania techniczne.
• Niewłaściwy montaż okapu połączony z nieszczelnym odprowadzeniem mas powietrza na zewnątrz (utrata sprawności okapu).
• Zastosowanie rur o nieodpowiednim przekroju i prowadzenie ich pod zbyt dużymi kątami do kanału wentylacyjnego.
• Instalacja urządzenia zbyt blisko płyty grzejnej (elektrycznej lub gazowej), co może doprowadzić do uszkodzenia okapu.
• Źle dobrana szerokość oraz moc i wydajność okapu – zakłóca to efektywność wentylacji w całym domu.

Cichy jak… okap

Producenci stosują rozmaite podzespoły i rozwiązania techniczne, które mają zapewnić ich okapom jak najcichszą pracę. Firma Falmec wraz z laboratoriami prowadzącymi liczne badania nad dynamiką płynów i materiałów dźwiękochłonnych stworzyła opatentowane rozwiązanie, które eliminuje wszelkie turbulencje i opór powietrza, zazwyczaj powodujące głośną pracę urządzeń. Mowa tutaj o systemie NRS (Noise Reduction System), który pozwala zmniejszyć natężenie hałasu nawet o połowę w porównaniu z tradycyjnymi rozwiązaniami stosowanymi w okapach.

Modelem wykorzystującym wspomniane rozwiązanie jest m.in. przyścienna Lumina. Okap ten jest nie tylko wydajny, ale jednocześnie – dzięki cichej pracy – zapewnia komfort domownikom. Na najwyższy biegu generuje hałas o poziomie zaledwie 45 dB (53 dB w trybie Boost). Urządzenie zostało wykonane z wytrzymałej, szczotkowanej stali inox (AISI 304). Zastosowano w nim pochłanianie szczelinowe z silnikiem o wydajności 800 m³/h, sterowanie sensorowe z czterema poziomami prędkości oraz dekoracyjne neonowe oświetlenie. Maksymalne zużycie energii przez model Lumina to 320 W. Dostępna jest funkcja timera, która automatycznie wyłącza urządzenie po 15 min. Zestaw zawiera metalowy filtr przeciwtłuszczowy, wymienny i z możliwością mycia. Opcjonalnie do urządzenia można zamontować filtr węglowy i korzystać z niego w trybie pochłaniacza. Na panelu sterującym znajduje się kontrolka sygnalizująca konieczność konserwacji filtra. Okap Lumina dostępny jest w kilku wariantach różniących się przede wszystkim wykończeniem frontu (może być białe, czarne lub stalowe) oraz szerokością (dostępne warianty to 90 i 120 cm).