Monitorowanie treningów i aktywności

Oczywiście, posiadanie samego sprzętu takiego jak opaski fitness czy smartwatche nie zastąpi solidnie przeprowadzonego treningu, może jednak go znacznie uatrakcyjnić oraz pomóc w poprawianiu kolejnych rekordów.

Wraz z coraz większa modą na zdrowy tryb życia, dodajmy, że oczywiście bardzo korzystną, producenci elektroniki zaczęli oferować całą masę sprzętu, który można wykorzystać do monitorowania treningów czy po prostu aktywności. Oprócz wspominanych smartwatchy i opasek są to chociażby „inteligentne” wagi czy nawigacje rowerowe.

Zegarki dla aktywnych i nie tylko

Dostępne na rynku zegarki sportowe różnią się stopniem zaawansowania oraz dostępnymi funkcjami. Ich charakterystyczną cechą jest duży wyświetlacz cyfrowy, dzięki któremu, np. podczas wysiłku, jest nam łatwiej odczytywać wyniki, a jego zawartość może być zmieniana. Proste zegarki sportowe wyróżniają się zwiększoną odpornością na warunki użytkowania. Zaliczymy do tego np. wodoszczelność i wstrząsoodporność. Oprócz tego mają podstawowe funkcje pomagające w prowadzeniu treningu, np. stoper, timer czy pamięć czasów okrążeń. Ich funkcjonalność jest więc znacznie ograniczona. Nie ma też mowy o jakiejkolwiek współpracy z komputerem czy urządzeniem mobilnym, co pozwoliłoby później na nim sprawdzić postępy. Nieco bardziej zaawansowane modele są wyposażone w czujnik tętna oraz np. krokomierz. Kolejną przydatną funkcją jest GPS, dostępny w najbardziej zaawansowanych urządzeniach. Oprócz tego mogą być wyposażone w możliwość współpracy z akcesoriami korzystającymi z ANT+ oraz np. wysokościomierz. Zazwyczaj ekran zegarka jest monochromatyczny, w najbardziej zaawansowanych modelach zdarzają się ekrany kolorowe. Wyświetlacz powinien być pokryty specjalnym, odpornym, hartowanym szkłem i zapewniać dobrą widoczność nawet w intensywnym świetle słonecznym. Przydatna jest także możliwość włączenia podświetlenia, które przyda się zwłaszcza po zmroku.

Czas pracy zegarka sportowego na zasilaniu bateryjnym zależy od funkcji, z których korzystamy. Bez wątpienia łączność Bluetooth i korzystanie z GPS należą do najbardziej energożernych funkcji. Podczas korzystania z nich wydajność akumulatora zazwyczaj wynosi kilkanaście godzin. W trybach energooszczędnych może ona jednak wzrastać do nawet kilku dni.

Klasy szczelności

Producent, podając wodoszczelność zegarka, informuje, na jakiej głębokości może on pracować. Najprostsze czasomierze mogą pracować na głębokości 30 m. Większości osób może się wydawać, że wystarczy to do większości zastosowań. W praktyce jednak informacja ta dotyczy odporności na podanej głębokości przy ciśnieniu statycznym. Jeśli więc umieścimy zegarek w wodzie i będziemy nim poruszać, to ciśnienie na niego oddziałujące znacznie się zwiększy. W praktyce więc zegarek o deklarowanej odporności na zanurzenie na głębokość 30 m jest odporny na zachlapania. Kolejne normy to zazwyczaj 50, 100 i 200 m. Różni producenci stosują różne metody pomiaru, ale przyjęło się, ze wartości te oznaczają odpowiednio:

• odporność na zachlapania podczas kąpieli w wannie, możliwość pływania z wykluczeniem skoków do wody i nurkowania;
• odporność na kąpiel, pływanie i nurkowanie;
• jak wyżej oraz możliwość pływania z akwalungiem.

Aby dokładnie wiedzieć, w jakim stopniu zegarek jest wodoszczelny, powinniśmy zajrzeć do jego instrukcji, w której dokładnie opisane będą zalecenia dotyczące użytkowania urządzenia.

Określając odporność zegarków i opasek na kontakt z pyłem i wodą, stosuje się dobrze znaną klasę IP. Według wzoru IPXX pierwsza wartość prezentuje ochronę przed wnikaniem ciał stałych, druga przed wodą. W tabeli prezentujemy, jaką ochronę gwarantują poszczególne klasy.

Kontrola parametrów treningu

Najbardziej zaawansowane zegarki sportowe są urządzeniami całkowicie samodzielnymi, co docenią miłośnicy długich wycieczek.

Zaawansowany zegarek niemal po kilku chwilach pozwoli rozpocząć trening. „Niemal”, ponieważ najpierw trzeba go odpowiednio skonfigurować. Konieczne jest wprowadzenie danych dotyczących użytkownika. Są to zazwyczaj wzrost, masa ciała, wiek, preferowany format czasu i jednostki pomiarowe. Na podstawie tych danych oraz typu aktywności fizycznej i prędkości oraz pokonanego dystansu urządzenie może wyliczać również liczbę spalonych kalorii. Zegarek sportowy powinien być, oczywiście, wyposażony w przydatne funkcje, które pozwolą komfortowo monitorować trening. Podstawowe z nich to stoper i timer, które pozwolą dokonywać pomiarów czasu. Kolejne z funkcji to pamięć okrążeń, która zapamiętuje międzyczasy, czyli okresy między okrążeniami. Funkcja może działać automatycznie, posiłkując się sygnałem GPS, i uzyskiwać pomiar po określonym dystansie lub może być wywoływana manualnie przy pomocy przycisku. Dzięki temu później możemy porównać czasy osiągane w trakcie treningu. Bardzo popularną funkcją w zegarkach jest również możliwość pomiaru tętna. Należy jednak pamiętać, że nie sam zegarek odpowiada za nią bezpośrednio, a odpowiednia opaska komunikująca się z nim bezprzewodowo. Najczęściej jest umieszczana na klatce piersiowej. Taki pomiar jest znacznie dokładniejszy niż ten, który byłby dokonywany na nadgarstku. Niektóre zegarki są wyposażone w funkcję pulsometru, lecz samego akcesorium do monitorowania pracy serca nie ma w zestawie i trzeba je dokupić oddzielnie. Niektórzy producenci umieszczają pulsometr na zegarku. Aby dokonać pomiaru, wystarczy go dotknąć. Rozwiązanie to jest mniej precyzyjne i nie pozwala stale śledzić tętna podczas treningu. Należy pamiętać, że niezależnie od tego, jak zaawansowanym zegarkiem dysponujemy, nie można go traktować jak profesjonalnego sprzętu medycznego. Pomiary dokonywane przez niego mają jedynie charakter orientacyjny. Wbudowany GPS pozwala na dokonywanie pomiarów. Dzięki niemu możliwe jest obliczenie prędkości, z jaką się poruszamy, oraz samej długości trasy. Następnie po podłączeniu takiego zegarka do komputera lub smartfona na jego ekranie możemy dokładnie prześledzić przebytą trasę, a nawet pochwalić się osiągniętym wynikiem na portalu społecznościowym. Większość producentów oferuje własne aplikacje, przeznaczone do swoich urządzeń. Zamiast niego niektórzy producenci stosują czujnik ruchu. Rejestruje on dystans, tempo, liczbę kroków i spalonych kalorii. Rozwiązanie to jest mniej zaawansowane niż GPS, ponieważ nie pozwala np. na rejestrację przebytej trasy. Jednak dużą zaletą jest fakt, że działa również w pomieszczeniach zamkniętych, np. na siłowni.

Oprócz tego zegarek może być przydatny w turystyce. Jeśli jesteśmy miłośnikami pieszych wędrówek, zwłaszcza po górach, warto rozważyć zakup zegarka z wysokościomierzem. Dokonuje on pomiarów na podstawie zmiany ciśnienia atmosferycznego. Aby uzyskiwać dokładne wskazania, niezbędna jest kalibracja. Oprócz tego dostępne mogą być też barometr, termometr oraz kompas.

Praktyczne wykorzystanie zegarka sportowego

Niewielka opaska stanowi rozwiązanie dla osób, które nie lubią nosić zegarków, a też chcą monitorować codzienną aktywność.

Wykorzystując zastosowane w zegarkach rozwiązania, producenci w oprogramowaniu wprowadzają całą masę funkcji, które pozwalają monitorować trening i codzienną aktywność. Dzięki monitorowaniu aktywności w ciągu dnia urządzenie może podpowiadać, co robić, aby zachować zdrowie lub sprawność. Z pewnością motywująco działa informacja o osiągnięciu w ciągu dnia założonego celu. Jeśli do tego potrzeba nam jeszcze trochę więcej wysiłku, również zostaniemy o tym poinformowani w formie prostych komunikatów sugerujących jakąś aktywność. Użytkownik może wybrać rodzaj aktywności w zależności od tego, czy preferuje szybki, ale intensywny wysiłek czy długi, ale wymagający mniejszego zaangażowania. Informacje są zbieranie i dostępne w formie podsumowań, które mogą dotyczyć różnych przedziałów czasowych, np. dnia, tygodnia lub miesiąca. Można je przejrzeć w Internecie lub smartfonie. Monitorując naszą aktywność fizyczną, zegarek wraz z ciśnieniomierzem pozwala na dopasowanie treningu do określonych rezultatów. Na przykład, jeśli zależy nam na spalaniu tłuszczu, urządzenie dobierze optymalny program treningowy, a jeśli tylko zaczniemy ćwiczyć niezgodnie z nim, zaraz zostaniemy o tym powiadomieni, np. że powinniśmy dostosować tempo marszu do lepszej efektywności spalania tłuszczu. Do osiągnięcia celów długoterminowych przeznaczone są specjalne programy treningowe. Intensywność oraz częstość ćwiczeń są dobierane specjalnie pod kątem celu długoterminowego. Dostępne są także specjalne programy do treningu, np. dla biegaczy lub kolarzy. Urządzenie obserwuje nawyki treningowe użytkownika i pomaga dobrać odpowiednią rozgrzewkę i ćwiczenia. Ponieważ trening jest dopasowany indywidualnie do potrzeb, działa efektywniej. Aktywność jest monitorowana nie tylko w celu mierzenia obciążeń i postępów treningowych, ale i w celu dopasowania do nich form regeneracji, które zaproponuje zegarek. Oczywiście, to tylko kilka przykładowych zastosowań zegarków sportowych. Dostępne w nich funkcje różnią się w zależności nie tylko od modelu, ale przede wszystkim producenta urządzenia.

Niektóre zegarki sportowe mogą również współpracować z urządzeniami mobilnymi lub zebrane przez nie dane można wyeksportować do programów komputerowych. Jakie to daje możliwość? Przede wszystkim jest to kontrola postępów. Na dużym wyświetlaczu komputera lub smartfona możemy przeglądać wykresy, które dokładnie informują, jakie wyniki osiągaliśmy w danym przedziale czasowym. Do współpracy i przesyłania danych najczęściej jest wykorzystywana łączność Bluetooth. Aplikacje to również opcje społecznościowe. Swoimi wynikami czy przebytymi trasami możemy chwalić się zarówno na portalach społecznościowych takich jak Facebook, jak i tych bardziej ukierunkowanych na sport, np. Endomondo. Obserwujący nas znajomi mogą na bieżąco przeglądać bazę odbytych treningów. Aplikacja stanowi także doskonała bazę gotowych programów treningowych, często ustalonych na konkretny cel, jak np. redukcja masy ciała czy poprawa wytrzymałości. Jeśli korzystamy dodatkowo z akcesoriów, np. pulsometrów z ANT+, to informacje z nich pobierane również będą dostępne.

Z nawigacją na rowerze

Największa zaleta nawigacji rowerowych to przede wszystkim specjalnie przygotowane mapy.

Oczywiście, wśród sportowej elektroniki nie brakuje także rozwiązań dla rowerzystów. Zapalonym kolarzom polecić można zwłaszcza nawigacje rowerowe, inaczej zwane komputerami rowerowymi. Ich oferta na rynku jest duża i poszczególne modele mogą znacząco różnić się stopniem zaawansowania. Te najbardziej podstawowe to w praktyce rejestratory. Dzięki zastosowanym czujnikom, takim jak GPS czy pulsometr, mogą mierzyć np. długość trasy, jej przebieg, prędkość czy też liczbę spalonych kalorii. Pozwala to na efektywniejszy trening bardziej dopasowany do oczekiwanych rezultatów. Zapisaną trasę można następnie prześledzić w aplikacji po podłączeniu urządzenia do komputera. Oprócz tego aplikacja pozwoli np. na jej udostępnienie w serwisie społecznościowym czy wyeksportowanie np. do Endomondo. W modelach bardziej zaawansowanych główną przewagą będzie większy i bardziej czytelny wyświetlacz. Wraz z zainstalowanymi mapami, w tym oczywiście ścieżek i tras rowerowych, urządzenie pozwoli na zaplanowanie przejazdu z punktu A do B lub po prostu losowo wybierze trasę, jeśli tylko określimy podstawowe parametry, takie jak czas i odległość. Na urządzeniu można również wygodnie przeglądać historię tras. Tak jak tradycyjna nawigacja, tak i urządzenie rowerowe będzie wyposażone funkcje punktów POI, oczywiście odpowiednio dostosowanych. Mogą one informować np. o najbliższych sklepach rowerowych czy kawiarniach i innych interesujących miejscach. Mapy można na bieżąco aktualizować za pomocą aplikacji. Co ważne, również sami użytkownicy mogą dodawać znaczniki, które następnie będą udostępniane innym.

Nawigacja powinna być zgodna z systemem ANT+, który pozwoli na korzystanie z dodatkowych akcesoriów. Warto także zwrócić uwagę na rozmiar i jasność ekranu, aby był czytelny w świetle słonecznym. Istotne są również wydajność akumulatora, który powinien pozwolić na przynajmniej kilka godzin pracy, oraz odporność, głownie na działanie wody, aby można było jeździć np. w deszczu. Tutaj z pomocą przychodzi znana z urządzeń elektronicznych norma IP. Przykładowa nawigacja rowerowa Mio Cyclo 105 jest zgodna z normą IPX7. Umożliwia ona nawet zanurzenie w wodzie na 30 minut na głębokość 1 m. Szczegółowe informacje dotyczące konkretnych urządzeń dostępne są w specyfikacji.

Trening z opaską lub smartwatchem

Smartwatch z funkcjami fitness to także bardzo stylowy dodatek.

Opaski monitorujące aktywność to obok smartwatchy jedne z najpopularniejszych akcesoriów do smartfonów. Jest to zasługa głównie dużej oferty oraz sporych możliwości. Podstawowe modele nie mają wyświetlacza i oferują głównie prosty krokomierz, którego dokładność można uznać za dyskusyjną. Z jednej strony poradzi sobie on z typową aktywnością, z drugiej jednak mycie zębów może potraktować jako szybką przebieżkę. Wszystkie wyniki importowane są do aplikacji na smartfon. Zdecydowanie większą dokładnością cieszą się zarówno smartwatche, jak i opaski bardziej zaawansowane z funkcją pulsometru, a nawet własnym modułem GPS. Gdy dodamy do tego sporą ilość wbudowanej pamięci, możliwość odtwarzania plików audio i współpracę ze słuchawkami bezprzewodowymi, okazuje się, że smartfon możemy po prostu zostawić w domu, co jest niebagatelną zaletą, biorąc pod uwagę rosnące gabaryty smartfonów. Urządzenie oczywiście może monitorować całodniową aktywność, a nawet sen. Intuicyjny interfejs pozwala dobrać tryb pomiaru do akurat uprawianej aktywności fizycznej. Niektóre opaski mogą również monitorować sen – wystarczy, że nie zdejmiemy ich, gdy pójdziemy spać. Urządzenie sprawdzi, jak długo i czy dobrze śpimy, a nawet dyskretnie nas obudzi. Podobnie jak w zegarkach, tak i tu dane mogą być automatycznie synchronizowane z komputerem lub urządzeniem mobilnym wyposażonym w odpowiednią aplikację. Bardziej zaawansowane opaski i smartwatche można parować z akcesoriami takimi jak czujnik tętna, gdy uprawiamy fitness. Aplikacje mobilne niosą ze sobą również duże możliwości personalizacji treningów. Dzięki wyborowi aktywności spośród różnych dyscyplin oraz monitorowaniu parametrów, np. tętna, informują, w jaki sposób trenować, by osiągnąć konkretny cel. Warto też pamiętać o innych, mniej sportowych funkcjach smartwatchy i opasek. Są to chociażby możliwość wyświetlania powiadomień z telefonu, odczytywania i odpisywania na wiadomości.

Waga do smartfona

„Inteligentna” waga jak żaden inny sprzęt pozwoli na ocenę postępów treningowych.

Kontrola masy ciała to jeden z podstawowych sposobów oceny postępów treningowych. Niezbędna jest do tego waga łazienkowa, a ostatnim trendem są modele współpracujące ze smartfonami. Komunikacja najczęściej odbywa się przez Bluetooth, a na smartfonie instalujemy specjalną aplikację, która pozwala na odczytywanie danych zbieranych przez wagę oraz zarządzanie jej ustawieniami, np. zmianę jednostek z kg na lbs. Niektóre wagi współpracują również z platformami wbudowanymi w smartfony. System Apple oferuje aplikację „Zdrowie”, z kolei na smartfony z Androidem oprócz aplikacji producentów dostępna jest „Google Fit”. Integracja wagi z tymi aplikacjami jest pożądaną cechą ze względu na możliwość gromadzenia w jednym miejscu pomiarów ze wszystkich urządzeń, w tym np. opaski fi tness czy pulsometru. Zaletą „inteligentnych” wag jest przede wszystkim możliwość prowadzenia łatwej ewidencji pomiarów, nawet dla kilku użytkowników, którzy często są też automatycznie rozpoznawani. Oczywiście, oprócz pomiaru masy ciała waga może dostarczyć nam kilku innych informacji. Na rynku dostępne są modele, które są w stanie również podać skład masy ciała z procentowym rozkładem na mięśnie, wodę, kości oraz tłuszcz. Skąd biorą się takie informacje? Z pomocą przychodzi metoda bioimpedancji elektrycznej. Elektrody przepuszczają przez ciało impulsy elektryczne, a różne tkanki naszego działa mają odmienną impedancję. Na podstawie więc jej analizy sprzęt jest w stanie poinformować o tym, jaki jest skład masy ciała. Możliwe jest jednak wystąpienie błędów pomiarowych na poziomie od 2 do nawet 7 proc. Na odczytane wartości wpływają takie czynniki jak wypite płyny czy zjedzony posiłek. Dlatego najlepiej dokonywać go rano na czczo. Podobnie jak tradycyjna waga ta „inteligentna”, łącząca się ze smartfonem, wyposażona jest w wyświetlacz, na którym również możemy podejrzeć rejestrowane wartości. Warto, oczywiście, również zwrócić uwagę na podstawowe parametry wagi, jak jej maksymalne obciążenie oraz dokładność pomiaru, np. 100 g.