Aktywnie, kompaktowo i funkcjonalnie

Aktywne głośniki i zestawy głośnikowe w systemie audio to nie tylko oszczędność miejsca, ale również funkcjonalność – m.in. możliwość odtwarzania muzyki z wielu różnorodnych źródeł, zarówno przewodowo, jak i bezprzewodowo.

Kolumny i głośniki aktywne, w zależności od zastosowania, charakteryzują się nieco inną konstrukcją. Najpopularniejsze są aktywne kolumny podłogowe i podstawkowe oraz subwoofery wykorzystywane w domowych systemach stereofonicznych i kina domowego. Popularnymi urządzeniami są ponadto soundbary aktywne oraz głośniki bezprzewodowe (w tym modele wykorzystywane w systemach multiroom audio). Specyficznymi odmianami aktywnych kolumn głośnikowych są modele stosowane na estradzie i w studiach nagrań (tzw. monitory aktywne).

Aktywne podłogówki i podstawki

Aktywne kolumny podstawkowe i podłogowe znacznie częściej wykorzystywane są w zestawach stereo niż w kinie domowym. Zwykle sprzedawane są w parach. Wówczas jedna z kolumn ma wbudowany wzmacniacz i zasila drugą kolumnę z zestawu. Tego typu modele mogą mieć zintegrowany prosty, dwulub trzyzakresowy korektor brzmienia. Na rynku dostępne są również modele z wbudowanym złączem USB, a nawet czytnikiem kart SD, co pozwala na odtwarzanie muzyki bezpośrednio z przenośnych pamięci flash. Niektóre aktywne kolumny podłogowe lub podstawkowe mają też wbudowany moduł Bluetooth, dzięki któremu można strumieniowo odtwarzać muzykę z urządzeń mobilnych, np. smartfonów i tabletów, m.in. z internetowych serwisów muzycznych, takich jak Spotify czy Tidal.

Subwoofery aktywne

W stereofonicznym lub wielokanałowym systemie audio popularnym „dodatkiem” jest często subwoofer aktywny. Wykorzystanie subwoofera znacznie poprawia brzmienie niskich częstotliwości, niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z zestawem stereo czy kina domowego. Zastosowanie subwoofera nie zawsze jednak jest konieczne. Wiele zależy nie tylko od pozostałych kolumn, jakie zostały wykorzystane, ale również od wielkości pomieszczenia, które trzeba nagłośnić. W małych pomieszczeniach odsłuchowych, zwłaszcza jeśli do nagłośnienia zostały wykorzystane dobrej jakości kolumny podłogowe, subwoofer aktywny może okazać się zbędnym dodatkiem. Subwoofery aktywne wykorzystują najczęściej wzmacniacze klasy D. Są one odpowiednio dobrane do możliwości i parametrów technicznych wykorzystywanych w nich konstrukcji głośników niskotonowych.

Modele aktywne mogą mieć dostępne różnorodne regulatory, np. głośności czy częstotliwości odcięcia. Pierwsze to zwykle pokrętła, drugie mogą mieć postać pokręteł (co pozwala na płynną regulację częstotliwości odcięcia) lub przełączników (z dostępnymi kilkoma wartościami tego parametru). Regulując częstotliwość odcięcia, możemy manipulować pasmem częstotliwości odtwarzanym przez subwoofer. Zakres regulacji tego parametru jest nieco inny w zależności od modelu aktywnego subwoofera. Subwoofer aktywny może mieć ponadto przełącznik fazy sygnału. Faza regulowana jest w zakresie od 0° do 180°. Dobór tego parametru pozwala zniwelować różnice fazowe w odtwarzaniu niskich częstotliwości przez subwoofer i pozostałe kolumny w zestawie. Na różnicę faz może mieć wpływ m.in. sposób ustawienia subwoofera w pomieszczeniu.

Odpowiednie ustawienie dostępnych parametrów subwoofera ma bardzo istotne znacznie dla jego właściwej integracji w całym systemie audio, a tym samym i ostatecznego efektu, a więc brzmienia niskich tonów, jakie uzyskamy z jego udziałem. Niektóre modele subwooferów aktywnych mają nawet w zestawie pilot, pozwalający na zdalną konfigurację dostępnych parametrów.

Soundbary aktywne

Zamiast rozbudowanego systemu nagłośnieniowego do odbiornika telewizyjnego można zastosować soundbar aktywny. Dzięki temu nie tylko poprawimy brzmienie dźwięku odtwarzanego z telewizora, ale też zaoszczędzimy miejsce w pomieszczeniu. Wśród aktywnych modeli soundbarów dostępne są zarówno klasyczne – proste, jak i dość nietypowe – zakrzywione modele, które dopasowane są do kształtu zakrzywionych odbiorników telewizyjnych, znajdujących się w ofercie niektórych producentów.

Niektóre soundbary, z wykorzystaniem odpowiedniego uchwytu, można zamontować bezpośrednio do odbiornika telewizyjnego (zamiast do ściany). Rozwiązanie takie pozwala uniknąć wiercenia dodatkowych otworów w ścianie pomieszczenia.

Soundbary aktywne są znacznie bardziej funkcjonalne od swoich pasywnych odpowiedników. Oprócz wbudowanego wzmacniacza (lub kilku oddzielnych wzmacniaczy) mają procesory dźwięku, które pozwalają im na dekodowanie różnorodnych systemów stereo i wielokanałowych, np. Dolby Digital i DTS Surround. Na rynku pojawia się coraz więcej soundbarów aktywnych kompatybilnych z innowacyjnym systemem wielokanałowym Dolby Atmos.

Soundbary aktywne mają też wbudowane różnorodne złącza audio-wideo, co pozwala na współpracę nie tylko z odbiornikiem telewizyjnym, ale z wieloma innymi zewnętrznymi urządzeniami. Soundbary aktywne, podobnie jak aktywne kolumny podłogowe i podstawkowe, mogą obsługiwać standard Bluetooth. Dostępne są nawet modele wyposażone w funkcję Bluetooth Output, która umożliwia strumieniowe wysyłanie sygnału audio do urządzeń zewnętrznych (np. słuchawek kompatybilnych z tym standardem komunikacji bezprzewodowej).

Specyficzną odmianą soundbarów są płaskie systemy audio, których obudowy są wytrzymałe do tego stopnia, że można na nich stawiać zamocowany w fabrycznej podstawie telewizor bez obawy o ich uszkodzenie. Płaskie systemy audio, podobnie jak soundbary aktywne, są wyposażone w dekodery dźwięku przestrzennego i różnorodne złącza, dzięki którym mogą współpracować z zewnętrznymi urządzeniami audio-wideo.

Głośniki bezprzewodowe

Funkcjonalną odmianą kolumn aktywnych są głośniki bezprzewodowe. Mogą to być zarówno kompaktowe konstrukcje kompatybilne ze standardem Bluetooth (w tym odporne na trudne warunki atmosferyczne), jak i większe, obsługujące nie tylko standard Bluetooth, ale również Wi-Fi. Wbudowany wzmacniacz (najczęściej klasy D) mają zarówno przenośne głośniki, które bez trudu zmieścimy w torbie czy plecaku, jak również bardziej zaawansowane modele instalowane w domowych systemach multiroom audio.

Głośniki bezprzewodowe są zwykle zasilane z wykorzystaniem zintegrowanej baterii, np. litowo-jonowej. W tego typu sprzęcie ważny jest więc czas pracy na tego rodzaju źródle zasilania. Określenie „głośnik bezprzewodowy” wcale nie musi oznaczać braku konieczności wykorzystywania zewnętrznego zasilania. Dotyczy ono też sposobu przesyłania sygnału między kolumną a źródłem dźwięku, np. smartfonem. Do niektórych modeli dostępne są specjalne moduły funkcjonujące jako power banki i pozwalające na mobilne ładowanie baterii zintegrowanej z głośnikiem, a także umożliwiające wykorzystanie takiego głośnika bezprzewodowego w plenerze, gdzie nie ma dostępu do gniazda sieciowego.

Kolumny estradowe

Aktywne kolumny estradowe to często wielofunkcyjne zestawy przenośne. Mogą mieć nie tylko korektory dźwięku, ale wręcz zintegrowaną kilkukanałową minikonsoletę mikserską z suwakami i pokrętłami pozwalającymi na modyfi kację brzmienia, a także panel z rozmaitymi wejściami audio na urządzenia zewnętrzne (w tym wejściami mikrofonowymi).

Tego typu kolumny wyposażane są często w specjalne uchwyty, które pozwalają na wygodne przenoszenie zestawu głośnikowego z miejsca na miejsce. U podstawy kolumny estradowej często znajduje się specjalny otwór pozwalający na zamocowanie jej na statywie głośnikowym. Dzięki temu kolumna może być umiejscowiona wyżej od podłoża, a przez to dźwięk, który wytwarza, będzie rozchodził się z większą efektywnością. W tego typu modelach to nie jakość przetwarzania sygnału audio jest najistotniejsza, ale moc, ponieważ odtwarzają często dźwięk na otwartej przestrzeni, gdzie nie ma odbić fali akustycznej.

Monitory studyjne

Kolejną specyficzną odmianą kolumn aktywnych są monitory studyjne, wykorzystywane w studiach nagraniowych. Są to najczęściej monitory bliskiego pola (tzn. znajdujące się w stosunkowo bliskiej odległości od realizatora dźwięku siedzącego za konsoletą mikserską). Są one określane mianem monitorów, ponieważ – jak sama nazwa wskazuje – służą do monitorowania rejestrowanego czy też miksowanego dźwięku. Muszą więc wiernie odzwierciedlać brzmienie sygnału audio. Dźwięk odtwarzany przez monitory studyjne nie powinien być w żadnym z podpasm pasma akustycznego tłumiony czy podbijany, jak ma to często miejsce np. w kolumnach do zestawów stereo czy kina domowego. Niekiedy jednak również monitory studyjne, podobnie jak aktywne kolumny podstawkowe czy podłogowe, mają wbudowany prosty korektor dźwięku (np. tonów niskich i wysokich).