Klasyfikacja projektorów cyfrowych

Od chwili powstania kinematografu ludzie mogą oglądać ruchome obrazy na dużej powierzchni. Nawet dziś, w dobie takich wyświetlaczy jak OLED, LCD czy PDP, okazuje się, że pod względem rozmiaru obrazu nie są one w stanie konkurować z prawie 120-letnim rozwiązaniem. Owszem, dzisiejsze projektory cyfrowe znacząco różnią się od tych wykorzystujących taśmy filmowe, idea pozostała jednak ta sama.

W skrócie jest to po prostu wyświetlanie obrazu o dużej przekątnej na ekranie projekcyjnym lub innej wybranej powierzchni. Obecnie projektory są najpopularniejsze w sektorze biurowym oraz edukacyjnym, czyli tam, gdzie jakość obrazu nie ma największego znaczenia, jednak z uwagi na dużą liczbę widzów obraz musi mieć odpowiedni rozmiar. Inną kategorią są projektory do kina domowego. Wymagający kinomani nie godzą się na żadne kompromisy pod względem jakości, więc tego typu urządzenia muszą nie tylko umożliwiać wyświetlanie ogromnego obrazu, lecz także dorównywać jakości oferowanej przez telewizory, a nawet ją przewyższać. Dlatego coraz częściej projektory są stosowane w kinie domowym. Właśnie przeznaczenie projektora jest jednym z głównych kryteriów podziału urządzeń, ponieważ w dużym stopniu determinuje ich możliwości oraz – co nie mniej ważne – gabaryty.

Klasyfikacja według przeznaczenia

Jest kilka podstawowych zastosowań projektorów, które pozwalają na ich prostą klasyfikację:

• projektory imprezowe (eventowe) – są używane do wielkoformatowej projekcji na wolnym powietrzu podczas imprez masowych, np. koncertów. Ich odmiana jest używana do sal widowiskowych i teatrów, gdzie wymagana jest najlepsza jakość odtwarzania i współpraca ze wzmacniaczami akustycznymi o dużej mocy. Cechują je duże rozmiary oraz duża jasność, dzięki czemu nawet w jasnym otoczeniu obraz jest wyraźny. Mogą być wyposażone w dwie lampy;
• projektory prezentacyjne (biznesowe) – stosuje się w celach marketingowych (konferencje prasowe, szkolenia sprzedawców) i instruktażowych. Są stosunkowo małe i lekkie, przystosowane do podróży. Z tego względu nie muszą spełniać najwyższych wymagań kinowych. Mogą być używane w szkołach lub przedszkolach;
• projektory instalacyjne – obejmują zarówno urządzenia stacjonarne dla przedszkoli i szkół, jak i dla edukacji na wyższym poziomie, np. na uniwersytetach, w klinikach medycznych, w laboratoriach (gdzie także obrazy 3D odgrywają istotną rolę). Wymagana jest tam bardzo duża dokładność odwzorowywania obrazu, co najmniej SXGA. Na przykład firma JVC do zastosowań medycznych przygotowała projektor D-ILA o rozdzielczości 10 Mpx (4096 × 2400). Nowym trendem są projektory pracujące w sieciach LAN (Wi-Fi) o dużej przepustowości, instalowane w kampusach uniwersyteckich, co znacznie ułatwia przeprowadzanie prezentacji. W dużych salach wykładowych (na co najmniej 200 osób) projektory powinny mieć jasność co najmniej 4500 ANSI lumenów, a w salach do ćwiczeń lub klasach – od 2000 do 3000 ANSI lumenów. Zabezpieczeniem przed przerwami w pracy bywają dwie lampy w urządzeniu, co pozwala na szybkie przełączenie z jednej lampy na drugą. Istnieją konstrukcje, w których używa się dwu, a nawet czterech lamp;
• projektory kina domowego – muszą spełniać podwyższone wymagania ze względu na rozmiar i jakość uzyskiwanego obrazu. Mają rozdzielczość co najmniej HD (1280 × 720 pikseli) i mogą wyświetlać obraz 3D. W każdym wypadku chodzi o możliwość pełnoekranowego wyświetlania filmów o formacie 16:9 z odtwarzaczy DVD, Blu-ray oraz telewizji HDTV i SD. Są również popularne wśród graczy i często podłączane do konsol. Obecnie hi-endowe projektory kina domowego wyświetlają obraz w rozdzielczości 4K, czyli 3840 × 2160 pikseli. W kinie domowym szczególnie duże są wymagania dotyczące szumu wentylatora. Należy zatem dobrze przysłuchać się kupowanemu egzemplarzowi, czy ma cichy wentylator. Ponieważ kupujemy urządzenie, które ma służyć przez wiele lat, pożądana jest możliwość odtwarzania obrazów o rozdzielczości Full HD oraz skalowania obrazu SD do HD. Estetyka projektora powinna być „domowa”, a więc w nieco innym stylu niż biurowa;
• projektory kinowe – to prawdziwe monstra zarówno pod względem parametrów, jak i gabarytów. Ich masa sięga blisko 100 kg, a moc lampy nawet 7 kW. Dzięki temu jasność obrazu może wynosić nawet 33 000 lumenów, a jego rozmiar sięgać 32 m. Bez wątpienia nie są to urządzenia przeznaczone dla konsumentów, tylko do zastosowań profesjonalnych. Wynika to również ze specyfiki udostępnionych złączy. W projektorach kinowych nie spotkamy HDMI, tylko profesjonalny standard HD-SDI lub złącza DVI. Rozdzielczość obrazu rzucanego przez taki projektor to nawet 4096 × 2160. Oczywiście, jest również możliwość wyświetlania obrazu 3D.

Klasyfikacja według rozmiarów

Klasyfikacja projektorów według rozmiaru jest ściśle powiązana z przeznaczeniem. Trudno bowiem oczekiwać, aby przenośny projektor biurowy dorównywał jakością obrazu dużym projektorom kina domowego. Z tego względu wyróżniamy następujące kategorie:

• projektory pico i kieszonkowe – projektory o niewielkiej masie i jasności od 10 do 100 ANSI lumenów (pico) i 100–300 ANSI lumenów (kieszonkowe lub mini). Wykonane są przeważnie w technice LED z DLP. Często są zasilane z baterii bądź akumulatorów, umożliwiających pracę bez zasilania z sieci. Występują jako samodzielny sprzęt lub są wbudowane w innych urządzeniach, np. aparatach fotograficznych, telefonach komórkowych, w kamerach czy laptopach, a nawet w urządzeniach do odtwarzania muzyki. Wprowadzenie diod LED jako źródeł światła sprzyja ich rynkowemu sukcesowi. Cechują je wymiary niewielkiej książki i masa poniżej 800 g, co pozwala m.in. na wygodne zabieranie ich tam, gdzie nie ma odpowiedniego wyświetlacza, by można było grupowo obejrzeć obrazy i filmy nagrane kamerami, z odtwarzaczy multimedialnych, konsol do gier, notebooków, telefonów komórkowych, smartfonów. Według prognoz specjalistów od badań rynku projektory pico są najszybciej rozwijającą się kategorią projektorów (wzrost o ok. 120 proc. rok do roku 2010/2009), która w roku 2013 ma osiągnąć sprzedaż globalną na poziomie 10,7 miliona sztuk;
• projektory mobilne (portable) – masa projektorów mobilnych o wymiarach netbooka zawiera się w przedziale 1–2 kg. Służą przede wszystkim do akwizycji i reklamy, a więc mają zastosowanie w biznesie. Były dotychczas używane głównie do przedstawiania wykresów i prezentacji tekstowych. Najczęściej obraz ma rozdzielczość XGA, coraz częściej WXGA, a juz bardzo rzadko SVGA. Coraz większą popularność w tej kategorii zdobywają projektory z LED-owym źródłem światła i LASer&LED, które nie dość że są trwałe, to wykazują większą odporność i nie można ich stłuc;
• projektory desktop – czyli stawiane na stole, należą do przenośnych, jednak raczej w granicach pomieszczeń czy budynków niż w warunkach podróży. Ich masa to 2–6 kg. Wymagania dotyczące obrazu nie odbiegają od modeli mobilnych (rozdzielczość XGA i WXGA);
• projektory instalacyjne – są montowane na stałe jako projektory stacjonarne. Mają masę w zakresie 6–15 kg i więcej oraz dużą siłę światła. Mocna lampa (czasami dwie, a nawet cztery) oraz dostatecznie silny wentylator chłodzący wymuszają dość pokaźne wymiary urządzeń. Instaluje się je na stałe w salach, gdzie trzeba zapewnić silniejszy strumień światła i intensywne chłodzenie, a zarazem konieczna bywa lepsza jakość obrazów, w tym również filmowych – na poziomie WXGA, także HD 720p, 1080i lub 1080p.

Rozmiar pomieszczenia

Również rozmiar pomieszczenia wpływa na wybór projektora. Aby uzyskać obraz o dużym rozmiarze, projektor powinien być w odpowiedniej odległości od ekranu, na który rzuca obraz. Klient, aby mógł bez przeszkód dobrać projektor do pomieszczenia, powinien zapoznać się z poniższą klasyfikacją:

• normal throw – projektory, które znajdują się w odległości ok. 2–3 m i pozwalają uzyskać obraz o dużej przekątnej (ok. 80 cali);
• short throw – obraz o dużej przekątnej uzyskują z odległości mniejszej niż 1 m;
• ultra short throw – obraz o dużej przekątnej uzyskują nawet z odległości 50 cm.