Pielęgnacja trawnika

Dobrze utrzymany trawnik wymaga nie tylko regularnego koszenia. Aby trawa wyglądała zdrowo i dobrze się rozwijała, potrzebne jest regularne napowietrzanie, a przynajmniej raz w sezonie dogłębne oczyszczenie z pozostałości roślinnych.

Gęsty trawnik to wizytówka i ozdoba ogrodu, a dla jego właściciela prawdziwy powód do dumy. Wymaga jednak dużo pracy włożonej we właściwe utrzymanie zieleni. Podstawowym zabiegiem mechanicznym jest oczywiście koszenie trawy, ale do właściwego utrzymania zielonego „dywanu” potrzeba czegoś więcej. Zabiegi pielęgnacyjne powinno przeprowadzać się jesienią i wiosną, gdy rośliny budzą się do życia. Zwłaszcza po zimie trawnik może wyglądać nie najlepiej. Resztki ściętej wcześniej trawy, mech, liście i inne szczątki organiczne tworzą warstwę filcu, która uniemożliwia przedostawanie się do podłoża wody i światła słonecznego. Ponadto organiczne resztki rozkładają się i stają pożywką dla drobnoustrojów i grzybów, które także niekorzystnie wpływają na żywe rośliny. Gęste korzenie trawy także same ograniczają dopływ powietrza i wody. Dlatego właśnie należy wykonywać pomijane przez wielu zabiegi wertykulacji i aeracji. Wertykulacja polega na pionowym przecinaniu darni i usuwaniu martwych substancji organicznych. Trawę przecina się na głębokość od 3 do 6 cm. Zabieg powinno wykonywać się raz lub dwa razy w roku: wiosną, najlepiej między marcem a kwietniem, i późną jesienią. Wertykulację powinny poprzedzić dokładna inspekcja i koszenie trawnika. Trawę ścina się stopniowo do wysokości około 2 cm. Należy usunąć wszelkie kamienie, gałęzie i inne przeszkody mogące uszkodzić ostrza wertykulatora. Następnie trawę trzeba obficie podlać i poczekać do obeschnięcia. Praca z wertykulatorem podobna jest do koszenia trawy. Wykonuje się równoległe przejazdy raz przy razie. Następnie powinno się zmienić kierunek na poprzeczny w stosunku do poprzedniego. Po zakończeniu trawnik należy posypać nawozem, w zależności od pory roku azotowym lub potasowo-fosforowym, i podlać. W miejscach mocno zniszczonych można ponownie wysiać trawę.

Konstrukcja wertykulatora

Urządzenie zwane wertykulatorem z wyglądu przypomina kosiarkę do trawy. Korpus urządzenia oparty jest na czterech kołach. Podobnie jak w wypadku pchanej kosiarki do trawy wertykulator sterowany jest uchwytem z umieszczonym na nim włącznikiem. Już sama nazwa zdradza jego działanie. Elementem roboczym jest zestaw noży umieszczonych na wspólnym wałku. Noże umiejscowione są prostopadle w stosunku do powierzchni trawy. Napęd może pochodzić z silnika elektrycznego umiejscowionego w osi wału maszyny lub powyżej, na korpusie i przekazywać moc na wał przez pas napędowy. Istnieją też wersje z silnikiem spalinowym. W tym wypadku z racji rozmiarów samego silnika jest on umieszczony na korpusie urządzenia. Wał korbowy umiejscowiony jest równolegle do osi noży tnących. Regulacji wysokości pracy dokonuje się przez zmianę położenia kółek lub centralną śrubę nastawczą. Wertykulatory różnią się też szerokością roboczą. Większe modele mogą być wyposażone w napęd realizowany podobnie jak ma to miejsce w wypadku kosiarek pchanych. Zerwana darń, resztki roślin, liście i gałązki wyrzucane są do tyłu lub zbierane do kosza – to kolejne podobieństwo do standardowej kosiarki.

Aerator

Aeracja ma na celu napowietrzenie systemu korzeniowego trawy. Polega na nakłuwaniu trawy szpikulcami w regularnych odstępach. Mechaniczne urządzenie do tego typu prac zwane jest aeratorem. Działa na podobnej zasadzie jak wymieniony powyżej wertykulator. Inny jest element roboczy. Zamiast wałka z ostrzami stosowana jest oś z zestawem drutów, które wprawiane w ruch obrotowy nakłuwają trawę. Aerację wykonuje się częściej niż wertykulację, nawet kilka razy w sezonie. Maszyna może być wyposażona w kosz zbierający resztki roślin. Napęd może pochodzić z silnika spalinowego bądź elektrycznego. Większe modele aeratorów mogą mieć napęd kół jezdnych. Konstrukcje wertykulatorów i aeratorów mogą znacząco się różnić. Ze względu na przeznaczenie i intensywność prac poszczególne elementy mogą być wykonane z różnych materiałów. W mniejszych maszynach do konstrukcji korpusu używa tworzyw sztucznych. Modele o większej szerokości roboczej, napędzane silnikami spalinowymi mogą mieć korpusy z tłoczonej blachy stalowej lub stopów aluminium. Nie mniejszą wagę przywiązuje się do elementów obrotowych. Warto, by koła wyposażone były w szczelne łożyska kulkowe. Ułożyskowane powinno być też mocowanie wałka roboczego do korpusu. Większe, profesjonalne modele mają łożyska wałka, które wymagają regularnego dodawania smaru przez smarowniczki.

Uniwersalność, czyli dwa w jednym

Na rynku istnieją urządzenia łączące w sobie funkcje wertykulatora i aeratora. Ma to swoje ekonomiczne i praktyczne uzasadnienie. Maszyny do tego typu prac nie są używane zbyt często, a ich koszt jest zbliżony do bardziej praktycznych kosiarek o podobnej szerokości roboczej. Po drugie, zarówno aerator, jak i wertykulator wykonują pracę na podobnej zasadzie, różni je generalnie narzędzie robocze: może to być wał z zamocowanymi na sztywno ostrzami lub wałek z elastycznymi prętami. Producenci tego typu urządzeń dołączają do zestawu dwa typy wałków. Można stosować je wymiennie. W zależności od rodzaju wykonywanej pracy zakłada się wałek do aeracji lub wertykulacji.

Sterowanie

Proste modele napędzane silnikiem wyposażone są najczęściej jedynie w prosty włącznik umieszczony na uchwycie sterującym. Maszyny spalinowe uruchamia się najczęściej rozrusznikiem linkowym, zwanym również szarpakiem. Można się też spotkać z elektrycznym rozrusznikiem uruchamianym stacyjką z kluczykiem lub przyciskiem. Taka instalacja wymaga akumulatora, lecz ze względu na niewielką częstość użytkowania nie musi być często doładowywany.

Glebogryzarka

Zanim jednak nasz trawnik będzie gotowy do takich prac… należy go zasiać. Niestety nawet najlepsze nasiona i nawozy nie wystarczą dla bujnego wzrostu zielonych ździebeł, jeśli gleba pod wysiew nie będzie odpowiednio przygotowana. Na zbitej ziemi nasionom ciężko zapuścić korzenie, dlatego trzeba ją odpowiednio przekopać. Jeśli dysponujemy niewielkim terenem na nasz trawnik, glebę można przygotować za pomocą szpadla. Ale jeśli marzy się nam piękna duża połać, lepiej skorzystać z bardziej specjalistycznego narzędzia, jakim jest glebogryzarka. Urządzenie to służy do mechanicznego spulchnienia i wzruszenia ziemi. Na rynku dostępnych jest kilka rodzajów glebogryzarek. Glebogryzarki bez napędu sprawdzą się w małych ogrodach. Są one najczęściej stosowane w prywatnych ogródkach i na działkach. Glebogryzarki napędzane silnikiem elektrycznym wzruszą ziemię na niewielką głębokość. Obrobienie większego areału ziemnego wymaga zastosowania mocnej i w pełni wydajnej glebogryzarki z napędem spalinowym. Zasadniczą częścią każdej glebogryzarki są widły do przekopywania ziemi. Są one zlokalizowane na obracających się wokół własnej osi tarczach i mają kształt zakrzywionych noży. Każdy z noży na tarczy działa tak samo jak miniaturowy szpadel, wgryzając się w glebę, wydobywając jej niewielką ilość i przewracając ją na drugą stronę. Wszystkie te czynności wykonywane są z dużą prędkością.