Jak optymalnie przechowywać produkty?

Produkty tym dłużej zachowają swą świeżość, zapach i smak, im użytkownik bardziej zadba o optymalne warunki ich przechowywania. Ważne są segregowanie produktów, zapewnienie im optymalnej wilgoci i temperatury, a co za tym idzie, układanie produktów na odpowiednich półkach i we właściwych szufladach.

Zasady te dotyczą wszystkich modeli, nawet jeśli wyposażone są w dynamiczne czy bezszronowe systemy chłodzenia. Niezmiernie ważne jest przy tym sortowanie i przygotowywanie do chłodzenia lub zamrażania produktów (np. blanszowanie). Przypomina nieco segregowanie ubrań do prania w pralce i w praktyce ma niebagatelne znacznie. Nie mniej ważne jest stosowanie się do zaleceń producentów urządzeń chłodniczych. Nie lubimy tego, a to błąd. Bardzo często w instrukcji znaleźć możemy znakomite rady, a nawet przepisy!

Informacje ogólne

Rekomendowanymi temperaturami w lodówce są:

• +4 °C w komorze chłodzenia;
• –18 °C w komorze mrożenia.

To oczywiście średnie wyznaczniki. Zalecane temperatury można swobodnie regulować (a nawet trzeba!), dostosowując parametry do warunków zarówno w komorze, jak i wymogów przechowywania danego rodzaju produktu. Należy wiedzieć, że łatwo psujące się produkty nie powinny być przechowywane w temperaturze +4 °C. Zaleca się raczej wkładanie ich do specjalnych stref lub szufl ad „zero”. Dzięki optymalnej temperaturze oscylującej na poziomie 0–3 °C produkty te mogą zachować swą świeżość znacznie dłużej. Do takich obszarów powinniśmy wkładać świeże mięso (drób, wołowinę, wieprzowinę, dziczyznę itd.), wędliny, ryby, skorupiaki i owoce morza. Nie należy wkładać do nich warzyw czy sałaty, szczególnie wrażliwej na niskie wartości temperatury. Z kolei w komorach o optymalnej wilgoci można przechowywać warzywa i owoce. Urządzeń chłodniczych, jak wielu sprzętów elektrycznych, nie należy przeciążać. Dlatego też pierwszą zasadą prawidłowego chłodzenia jest ograniczanie wkładania zbyt dużej ilości produktów. Ciepłe produkty podnoszą temperaturę w komorze, a urządzenie musi wygenerować chłód, by je schłodzić. Zapychanie lodówki dodatkowymi talerzami, pojemnikami i dużymi napojami może znacząco przyczynić się do zwiększenia jej energochłonności. Najlepiej więc przekładać resztki z obiadu czy kolacji do mniejszych pojemników, które nie zabierają tyle miejsca.

Ponadto warto zwrócić uwagę na pozostałe zasady prawidłowego przechowywania, przedstawione poniżej.

• Podczas przechowywania otwartych produktów takich jak konserwy, sery, gotowe dania czy zupy należy stosować zamknięcie opakowania lub zabezpieczenie przez unoszącym się zapachem. Ochroni to inne produkty (i samą komorę) przed przeniesieniem i wymieszaniem się zapachów.
• Należy pamiętać również, że przed włożeniem gotowych potraw lub napojów należy je uprzednio schłodzić. Pod żadnym pozorem nie można chłodzić gorących dań!
• Jedną z dość ważnych wskazówek jest zwrócenie uwagi na tylną ściankę lodówki. Powinna być wolna od nadmiaru produktów, a te usytuowane w głębi lodówki nie powinny dotykać ściany. Dzięki temu cyrkulacja powietrza odbywa się prawidłowo i nie utrudnia dostania się powietrza w inne zakamarki urządzenia. W urządzeniach z rozmrażaniem cieplnym takie produkty mogłyby przymarznąć do tylnej ściany. Kilku producentów stosuje specjalny ogranicznik.

RADA: W wielu modelach producenci umieszczają naklejkę termiczną. Dzięki niej można szybko sprawdzić, czy temperatura we wnętrzu chłodziarki jest optymalna. W zależności od producenta stosuje się naklejki ze zmianą koloru lub wytłuszczeniem tekstu (np. o prawidłowej temperaturze – OK).

Prawidłowe układanie produktów

To, gdzie umieścimy dany produkt, wpłynie na późniejszy jego czas przechowywania. Dlatego, stosując się do zasady „im wyżej, tym cieplej”, możemy przedłużyć czas przechowywania nawet o kilka tygodni!

• Najwyżej ustawiamy produkty potrzebujące nieco wyższej temperatury. Dlatego też rekomenduje się przechowywanie na niej produktów mlecznych (jogurtów, śmietany, mleka), a także masła, powideł czy dżemów. Dzięki wyższym temperaturom rozwijają się bezpieczne dla zdrowia bakterie w nich zawarte (np. probiotyczne).
• Środek jest idealnym obszarem dla produktów o krótkim okresie przydatności do spożycia, np. serów czy pokrojonej wędliny. To również obszar do przechowywania gotowych dań.
• Najniżej ustawiamy produkty potrzebujące niskiej temperatury i większej wilgotności. Dzięki zjawisku grawitacji zimne masy opadają na dno urządzenia wraz ze zwiększonym stężeniem wody w powietrzu. Tam można przechowywać warzywa, owoce (specjalna szufl ada), a także mięso i ryby. To także dobre miejsce dla napojów. Na półkach bocznych warto układać produkty zamknięte, czyli wszelkiego rodzaju słoiki z przetworami, konserwy oraz sosy i soki w kartonach. Na bocznej ściance można także położyć jajka, cytrusy czy masło.

O efektywnym zamrażaniu żywności

O tym, jak bardzo przydatna jest zamrażarka w domu, nikogo nie trzeba przekonywać, chyba że należałoby wytłumaczyć jej użyteczność sceptykom mrożonek i miłośnikom zdrowej żywności. Jednak nawet dla nich kostka lodu dodana do szklanki świeżo wyciśniętego soku w upalny dzień to prawdziwe ukojenie. Jednak zanim włożymy cokolwiek do zamrażarki, warto zapoznać się z kilkoma ważnymi zasadami prawidłowego mrożenia, bowiem nie każdy wie, że nawet mrożonki mają swój okres przydatności do spożycia. Po określonym czasie mrożone produkty mogą, niestety, się zepsuć, a na pewno stracić walory smakowe.

• Produkty takie jak ryby, wędliny, gotowe potrawy, ciasto oraz pieczywo nie powinno być zamrożone dłużej niż 6 miesięcy.
• Ser żółty, drób i mięso może być w komorze mrożenia do 8 miesięcy.
• Warzywa i owoce można mrozić nawet do 12 miesięcy.

Higieniczność mrożenia oraz zachowanie względów bezpieczeństwa są dziś bardzo ważne. Dużo mówi się o chorobach układu pokarmowego, dlatego też trzeba ograniczać ryzyko, zwłaszcza ze strony mrożonej żywności. Poniżej przedstawiamy wskazówki postępowania z mrożonkami.

• Nie należy zamrażać ponownie już lekko lub całkowicie rozmrożonych produktów. Można zamrozić je znowu dopiero po przygotowaniu (ugotowaniu lub usmażeniu).  Zakupione mrożonki warto wkładać od razu do toreb termoizolacyjnych. Przedłużą one niską temperaturę produktów. Po zakupie takie produkty należy niezwłocznie włożyć do komory mrożenia.
• Świeże produkty takie jak warzywa, owoce, krewetki czy potrawy typu ravioli czy pierogi warto mrozić na najwyższej półce (tam panuje zwykle najniższa temperatura). Często producenci stosują tacę do szybkiego mrożenia. Dzięki temu produkty nie skleją się. Po zamrożeniu można przenieść takie produkty do niższych szufl ad.
• Należy unikać sytuacji, w której świeże (ciepłe) produkty stykają się z mrożonkami.
• Szefowie kuchni, ale również producenci zaznaczają, że aby warzywa zachowały pełnię wartości odżywczych, zwłaszcza kolor i aromat, przed zamrożeniem należy je blanszować (nie dotyczy to np. papryki, cukinii czy szparagów).
• Po włożeniu produktów do zamrażania warto włączyć funkcję szybkiego mrożenia. Średnio w ciągu 5 godz. produkty zamrożą się bez utraty witamin, smaku, wyglądu czy wartości odżywczych. Rekomenduje się jednak wybór tej funkcji kilka godzin przed włożeniem ich do komory (np. przed dużymi zakupami).

Podczas nieobecności

Zaplanowany wyjazd, oczekiwany od dawna urlop! Jednak co zrobić z lodówką, która niepotrzebnie będzie pracować w czasie, gdy nie będzie nikogo w domu? Spokojnie, producenci wyposażają urządzenia w specjalne funkcje lub tryby, które zdecydowanie zmniejszają koszt pracy urządzenia. Mowa przede wszystkim o funkcji (inaczej trybie) Eco lub funkcji Holiday (wakacje). W obu przypadkach, praca urządzenia oraz koszty energii elektrycznej zostają zminimalizowane.

Trybu „Eco” można używać bez względu na to, czy jesteśmy w domu, czy też wyjechaliśmy na kilka dni lub tygodni. Celem tej funkcji jest zminimalizowanie poboru prądu. Po naciśnięciu odpowiedniego przycisku urządzenie zwiększa wartości temperatury:

• – w komorze chłodniczej z 3–4 °C do 6–7 °C (w zależności od producenta);
• – w komorze mrożącej z -19–18 °C do -16–15 °C.

Funkcja Wakacje z kolei pozwala zmniejszyć przede wszystkim temperaturę w części chłodzącej. Oczywiście, znaleźć można modele, które zmniejszają temperaturę w obu komorach. Temperatura chłodzenia po włączeniu funkcji Holiday wzrasta z ok. 4 do nawet 15 °C. Użytkownicy jednak powinni wiedzieć, że w czasie wyjazdu lub nieobecności należy wyjąć wszelkie otwarte produkty spożywcze, aby po powrocie nie zastać pleśni w komorze.

Wskazówki dotyczące oszczędzania energii

Co robić i jak użytkować sam sprzęt, aby eksploatować lodówkę jeszcze bardziej ekologicznie?

• Ciepłe produkty przed włożeniem do lodówki należy ochłodzić przynajmniej do temperatury pokojowej.
• Drzwi urządzenia należy otwierać na możliwie jak najkrótszy czas.
• Mrożonki, które chcemy rozmrozić, można włożyć do komory chłodzenia. Ten zabieg pozwoli oddać zimno chłodzonym produktom.
• Zawsze domykać drzwi urządzenia, by nie wystąpiło ryzyko podwyższenia temperatury w jakiejkolwiek z komór.
• Stosować się do zaleceń montażowych.

Rola pakowania próżniowego w efektywnym przechowywaniu produktów

Jedną z głównych przyczyn psucia się jedzenia (obok m.in. temperatury) jest powietrze. To ono przyspiesza rozwój drobnoustrojów i bakterii, skracając trwałość produktów. Proces utleniania powoduje także utratę właściwości odżywczych w jedzeniu. Aby temu zapobiec, warto przemyśleć zakup urządzenia do pakowania żywności. Na rynku dostępne są małe modele poręczne, a także większe – do zabudowy. Proces pakowania próżniowego polega na wypompowaniu powietrza z worków foliowych lub specjalnych pojemników próżniowych. Dzięki pakowaniu możemy kilkukrotnie przedłużyć świeżość i jakość przechowywanych produktów. Na przykład chleb lub bułki w temperaturze pokojowej mają trwałość ok. 3–4 dni, po zapakowaniu próżniowym można je przechowywać o ok. 5 dni dłużej; wołowina z kolei przechowywana w lodówce bez pakowania jest świeża przez ok. 4 dni, przy pakowaniu próżniowym przedłużymy jej trwałość o ponad 30 dni. Podobny efekt osiągniemy przy pakowaniu próżniowym drobiu, dziczyzny lub surowych warzyw i serów. Pakowanie próżniowe jest idealnym rozwiązaniem także do przechowywania próżniowych worków lub pojemników w zamrażarce. Mięso zamrożone można przechowywać średnio przez ok. 6 miesięcy, przy pakowaniu próżniowym możemy mrozić je przez ok. 24 miesięcy. Ponadto zapakowane w zgrzanym woreczku próżniowym mięso lub warzywa można włożyć do piekarnika parowego lub do garnka z wodą i gotować je metodą sous- vide (produkty zachowują soczystość, aromat i wartości odżywcze).

Polskie zwyczaje

Coraz popularniejsze stają się urządzenia bardzo pojemne (i wysokie). To wiąże się przede wszystkim z tym, że konsumenci dziś kupują dużo produktów, często takich, które nie znalazły się na liście zakupowej. Coraz częściej kupujemy pod wpływem promocji i emocji. Nasze lodówki stale są przepełnione, a zamiast zjadać, wyrzucamy przeterminowane produkty. Oczywiście, przestrzenność w urządzeniu ma swoje zalety. Pozwala na większy wybór ulubionego produktu, możemy chłodzić większą ilość napojów, a produkty, których nie zjedliśmy, możemy schować do pojemnika i zostawić na następny dzień. Innym zwyczajem polskich konsumentów jest umieszczanie w urządzeniu artykułów nienadających się do jedzenia. Według badania przeprowadzonego przez Kantar Media na zlecenie fi rmy Samsung (na reprezentatywnej w skali kraju próbie osób powyżej 16. roku życia w Polsce, Francji, Niemczech, Wielkiej Brytanii i we Włoszech) Polki przyznały się do przechowywania w lodówce m.in. kosmetyków (aż 6 mln respondentów). Niska temperatura również przedłuża termin użycia środków do pielęgnacji ciała, a dodatkowo po aplikacji daje komfortowe uczycie odprężenia skóry. Bardzo użytecznym zwyczajem jest również przechowywanie leków w komorze chłodziarki. To jednak związane jest raczej z obowiązkiem utrzymania niektórych składników leków w niższej temperaturze (np. insuliny). Dlatego też ciekawą formą proponowaną w najnowszych modelach jest zastosowanie zamykanych balkoników (najczęściej na najwyższej półce, z racji braku zasięgu dla dziecka), które ograniczają kontakt chemicznych produktów z żywnością. Wyniki badania zaskoczyły również tym, że wiele pań przechowuje w lodówce… ubrania czy dodatki, które są dla nich cenne. Dla Francuzek, które są największymi miłośniczkami przechowywania materiałów w niskich temperaturach (ponad pół miliona odpowiedzi!), to zupełnie normalne. Materiał może znacznie dłużej zachować swój kolor i właściwości, zwłaszcza kiedy odzież kosztowała dziesiątki tysięcy euro…