Elementy składowe żelazka

Teoretycznie żelazko jakie jest, każdy widzi. Sądząc jednak tylko po wyglądzie, można dokonać złego wyboru. Wszystkie wyglądają dziś bowiem okazale i nowocześnie.

Wygląd to jedno – to, co zaś w środku, jest jednak o wiele ważniejsze. Mając informacje o tym, jak zbudowane jest żelazko czy stacja pary, łatwiej jest zdecydować się na konkretny rodzaj urządzenia. Widząc walory konstrukcyjne i wchodzące w skład urządzenia podzespoły oraz funkcje, łatwiej dopasować je do własnych potrzeb oraz możliwości – także tych finansowych. Jak w każdym wypadku, tak i w odniesieniu do żelazek: im bardziej jest ono zaawansowane technologicznie, tym lepiej trzeba je poznać.

Przede wszystkim korpus

Współczesne żelazka mają podobne części składowe, wliczając w to stacje pary czy urządzenia systemowe – w ich składzie także musi się znajdować żelazko. Zwracajmy zatem uwagę dokładnie na poszczególne elementy urządzeń. Zacznijmy od korpusu. To główna część urządzenia, bo w niej umieszczony jest element grzejny, zbiornik na wodę (jeśli żelazko jest parowe), jak również regulator temperatury lub spryskiwacz. Integralna część korpusu to także podstawa, która umożliwia stawianie urządzenia w pozycji pionowej – często element ten pokryty jest gumowymi elementami, które zapobiegają ślizganiu się żelazka oraz zapewniają mu stabilność. Co ważne, obudowa żelazek wykonana jest z tworzywa sztucznego. Wybór takiego materiału nie jest przypadkowy. Dobrej jakości tworzywo sztuczne jest trwałe, a przy tym stosunkowo lekkie. Dzięki temu obudowa nie zwiększa masy urządzenia, które przecież powinno być łatwe w manewrowaniu. Co więcej, tworzywo daje także duże możliwości, gdy chodzi o wzornictwo.

Stopa żelazka

To bardzo istotny element budowy, gdyż wpływa na jakość i wygodę prasowania. Stopy różnią się materiałem wykonania oraz sposobem rozmieszczenia otworów parowych – kształt zazwyczaj jest ten sam. Ich charakterystyczną cechą są także specjalne rowki biegnące przez całą długość, które ułatwiają prasowanie tkaniny, np. wokół guzików. Warto pamiętać, że stopa żelazka w trakcie pracy powinna osiągać równomierną temperaturę na całej powierzchni. Mniej i bardziej gorące strefy mogą doprowadzić do tego, że z jednej strony tkanina zostanie przypalona, zaś z drugiej wręcz niedokładnie wyprasowana. Dlatego tak ważne jest, by stopa miała gładką powierzchnię, która zagwarantuje swobodne przesuwanie urządzenia po tkaninie. Powinna też być łatwa do utrzymania w czystości. Najczęściej spotykane są ostatnio stopy ceramiczne, szafirowe, teflonowe i stalowe oraz wykonane ze specjalnych stopów metali.

Zbiornik na wodę

To element charakterystyczny żelazek parowych. W wypadku klasycznych modeli jego pojemność wynosi do 400 ml. Większe zbiorniki występują w stacjach pary, zdecydowanie najmniejsze są w żelazkach turystycznych oraz w steamerach. Każdy zbiornik wyposażony jest we wskaźnik poziomu wody, pokazujący jej minimalną i maksymalną ilość. Trzeba dodać, że stacje pary wyposażone są w zbiornik, zwany też bojlerem. To w nim woda jest podgrzewana, a powstała para pod ciśnieniem transportowana jest do żelazka specjalnym przewodem. Pojemność zbiornika może mieć do 2 l, standardowo wynosi ok. 800 ml. Są również modele z dwoma zbiornikami, ten drugi ma zwykle większą pojemność. Najczęściej pojemność tych urządzeń podaje się albo jako sumę pojemności obu zbiorników, albo każdego z osobna. Zaletą dodatkowego zbiornika jest wydłużenie czasu prasowania. Woda w bojlerze pozwala na prasowanie przez ok. 1,5 godziny. Stacje z systemem ciągłego napełniania w miarę potrzeby samodzielnie uzupełniają poziom wody w bojlerze.

Uchwyt

Jest to element odpowiedzialny za wygodne manewrowanie żelazkiem. Dostępne są żelazka z trzema różnymi rodzajami uchwytów: otwartymi, zamkniętymi oraz wyprofilowanymi w obudowie. W sprzedaży przeważają modele z zamkniętym uchwytem z otworem na dłoń, co ułatwia manewrowanie żelazkiem. Niektórzy producenci pokrywają tzw. rączki gumowymi elementami, które mają zapobiegać wyślizgiwaniu się urządzenia z dłoni. Ciekawym rozwiązaniem są żelazka mające wbudowany w uchwyt czujnik dotyku. Dzięki niemu urządzenie nagrzewa się tylko wtedy, gdy trzyma się je w ręce, a gdy zdejmie ją z uchwytu, to po ok. 10 s żelazko zostanie automatycznie wyłączone i uruchomione ponownie po dotknięciu.

Regulatory temperatury i ilości pary

Dotyczy to wyłącznie żelazek pracujących z parą. Najczęściej stosuje się dwa rodzaje regulatorów: temperatury oraz ilości wytwarzanej pary. Obydwa znajdują się przeważnie na korpusie, ale zdarza się, że drugi zamontowany jest na uchwycie. Regulator temperatury często ma postać okrągłego pokrętła z umieszczonymi na nim oznaczeniami (kropkami lub cyframi). Za ich pomocą ustawia się wysokość temperatury, ale bywa także, że i rodzaj tkaniny. Z kolei regulator emisji pary standardowo umieszczony jest pomiędzy otworem wlewu wody a przyciskiem spryskiwacza. Obejmuje on także przycisk uderzenia pary.

Generator pary

Jego najistotniejszą częścią jest bojler. Tutaj trzeba wspomnieć o dwóch typach konstrukcji – pierwszy dotyczy urządzeń z generatorem z bojlerem oraz zbiornikiem na zimną wodę, drugi to generator z samym bojlerem. W pierwszym typie stosuje się specjalną pompę, która ma za zadanie pompować wodę ze zbiornika z zimną wodą do bojlera. Stacje pary z taką konstrukcją nazywane są systemami z ciągłym uzupełnianiem/napełnianiem bojlera. W drugim przypadku nie ma dużego zbiornika na wodę, a bojler podgrzewa całą wlaną wodę. Aby zatem ograniczyć ilość podgrzewanej wody, bojlery mają z reguły dosyć małą pojemność (ok. 0,6–0,8 l). Ciśnienie, z jakim wytwarzana jest para, może sięgać 7,5 bar. Są także żelazka ze specjalnymi pompkami sterowanymi elektronicznie, które służą do generowania pary oraz do spryskiwania.

Przewód

Jest bardzo istotnym detalem budowy każdego żelazka czy stacji. Oprócz tradycyjnych przewodów dostępne są także przewody z tzw. złączami kulkowymi, które można obracać nawet o 360°. Jest to bardzo praktyczne rozwiązanie, które zapobiega łamaniu kabla w trakcie prasowania. Ważnymi elementami są również blokada przewodu i miejsce na jego nawinięcie. W niektórych modelach można spotkać specjalne wgłębienie w obudowie służące usztywnieniu przewodu, co zapobiega gnieceniu tkanin w trakcie prasowania. Ciekawą propozycją są także przewody z tzw. prowadnicą, która przypinana jest do deski do prasowania, a ma za zadanie utrzymywać przewód z dala od żelazka podczas jego pracy.