Determinanty skutecznej wentylacji.

Na zdrowe i efektywne oczyszczanie powietrza w kuchni, a więc na szeroko pojętą wentylację, wpływ ma wiele czynników. W wypadku okapów w pierwszym rzędzie skupić się należy na typie okapu i jego konstrukcji, wydajności, zastosowanych filtrach oraz szczelności kanału wentylacyjnego.

Mówiąc o poprawnej wentylacji, trzeba pamiętać, że składa się na nią wiele czynników – od projektu domu i kuchni przez system wentylacji (grawitacyjnej i mechanicznej) po liczbę i rozmieszczenie okien i drzwi. W tym ostatnim wypadku istotną kwestią są m.in. poprawne nurty powietrza. Ważny jest także okap. Dodajmy: dobry okap. W wypadku kuchni mówi się, że jest on nie tylko jej sercem, a więc centralnie wyeksponowanym punktem pomieszczenia, ale i płucami. O jedno i drugie trzeba dbać i przy okazji pamiętać, że wygląd ma znaczenie, ale to wnętrze jest najważniejsze.

Rodzaj okapu

Na rynku wyróżniamy wiele typów okapów. Szerzej prezentujemy je w dalszej części poradnika, szczegółowo omawiając w dziale „Rodzaje okapów”. Dokonaliśmy tam ich podziału i klasyfikacji. Trzeba pamiętać, że część z nich, choć efektowna wizualnie, nie będzie tak skuteczna w oczyszczaniu i wymianie powietrza jak modele mniej powabne, ale dobrze zaprojektowane od strony aeorydynamiki i fizyki. Jak mówią inżynierowie, „okap nie samolot, lecieć nie musi”. Powinien jednak spełniać swoje główne zadanie. Jest nim skuteczne i szybkie eliminowanie zapachów i cząstek tłuszczu, a nie… wygląd. Budowa okapu, jego bryła, kąt nachylenia, powierzchnia zasysania oraz odległość od źródła zanieczyszczeń połączona z odpowiednio dobraną wydajnością (nie mocą!) jest elementem nadrzędnym i gwarancją

Konstrukcja okapu

Nierozerwalnie związana jest z jego typem. To, jak okap został zaprojektowany i wykonany oraz w jakim trybie pracuje, ma dla wentylacji i jej skuteczności znaczenie fundamentalne. Trzeba pamiętać, że ruch mas powietrza rządzi się swoimi określonymi prawami – nie może napotykać przeciwnych prądów, innych nurtów czy wirów. Niewskazane są także nagłe spadki ciśnienia i inne „przeszkody”. Dlatego tak ważne jest, jak zaprojektowano i wykonano czaszę okapu, wlot silnikowy okapu, sam silnik oraz kanał wentylacyjny. Na jakość wymiany mas powietrza ma więc wpływ cała komora okapu, jej kształty, uwypuklenia, kąty i nachylenia, ale i sam materiał, z jakiego wykonany został okap. Ważną kwestią jest, czy okap pracuje w trybie wyciągu czy pochłaniacza . Nie zawsze możliwe jest zastosowanie tego pierwszego rozwiązania, tym niemniej wszędzie tam, gdzie się uda, warto stosować modele wywiewowe (wyciągi).

Wydajność a efektywność

Paradoksalnie, wcale nie duża wydajność okapu ma znaczenie, ale odpowiednie jej dobranie do kubatury pomieszczenia. Jeśli będzie za mała – okap nie spełni swej podstawowej funkcji, jaką jest stała wymiany określonych mas powietrza. Jeśli za duża – zaburzy ciągi powietrzne, co w skrajnych przypadkach może doprowadzić nawet do ściągania chłodu z innych kondygnacji budynku i wpłynie na zaburzenie termiki całego domu. Bardzo często wydajność okapu jest mylona z efektywnością i mocą. Jest to duże nieporozumienie. W pewnej analogii, tak jak w wypadku silnika samochodowego, najważniejsza w przyspieszeniu nie jest jego moc czy pojemność, ale jego sprawność, czyli moment obrotowy. W wypadku okapów skupić się należy przede wszystkim na klasie efektywności energetycznej, a potem na wydajności. Oczywiście, im moc… mniejsza, tym lepiej. Tak, tak!

Skuteczna filtracja

Kolejnym ważnym determinantem związanym ze skuteczną wymianą powietrza oraz jego oczyszczaniem są filtry. Wiele osób, w tym specjalistów, przesuwa ten aspekt na dalszy plan, podczas gdy stanowi on niezmiernie ważną kwestię. Sam filtr, zarówno podczas pracy wywiewowej (wyciąg) czy recyrkulacyjnej (pochłaniacz), ma istotny wpływ na eliminację cząstek tłuszczu i różnego typu oparów. Należy w tym miejscu mocno podkreślić, że wpływa to nie tylko na nasze zdrowie, ale stan całej kuchni, mebli i innych urządzeń AGD – w tym na sam okap. Bagatelizowanie tej sfery to poważny błąd. Tak jak okap, także filtry wybierać należy zawsze najlepszej jakości. Stale także należy je myć i/ lub wymieniać. Warto przy okazji dodać, że rodzaj i typ filtra (i jego wykonanie) mają znaczny wpływ na omawianą powyżej skuteczność. Przez niego bowiem przepływają zasysane masy powietrza. Wraz z jego zabrudzeniem zmniejsza się efektywność pracy okapu.

Szczelność, montaż

Na rynku urządzeń AGD wiele jest przykładów absurdalnych. Można tu podać choćby kupno ekspresu za 10 tys., a następnie picie „odpadów” kawy za 20 zł za kilogram, czy kupno zestawu audio o mocy 2000 W za kilkaset tysięcy złotych i jego rozstawienie w 50-metrowym pokoju. Także wybór za duże pieniądze jak najcichszej zmywarki i partactwo w montażu (brak poziomowania) to przykład znamienity – jej głośność zwiększa się wtedy o wiele decybeli. Nie inaczej jest z okapem. Nie wystarczy, by był piękny i miał największą wydajność i najlepszą skuteczność. Istotniejsze są odpowiednie jego dobranie do pomieszczenia oraz prawidłowy montaż. Niestety, w ponad 90 proc. okapy są montowane niepoprawnie. Bardzo źle i z wielkimi nieszczelnościami prowadzi się też kanały wentylacyjne. Efekt? Zmniejszenie wydajności i skuteczności okapu, dochodzące nawet do 40–50 proc., oraz znacznie zwiększona emisja hałasu.