Monitory dla gracza

Jeszcze kilka lat temu wielu graczy po wymianie monitora CRT na LCD narzekało na gorszą płynność tych drugich, a co za tym idzie, gorszy komfort rozgrywki w sieci. Z tego powodu na biurkach wielu z nich wciąż zalegały poczciwe monitory z „bańką”.

Sytuację znacząco zmieniło wprowadzenie na rynek monitorów wyświetlających obraz 3D. One jako pierwsze miały możliwość pracowania z częstotliwością 120 zamiast standardowych 60 Hz, co bardzo korzystnie wpłynęło na płynność obrazu.

Częstotliwość odświeżania

Jest obok czasu reakcji matrycy najważniejszym parametrem wpływającym na płynność obrazu. Oznacza ona liczbę obrazów wyświetlanych na ekranie monitora w ciągu jednej sekundy. W monitorach CRT zbyt mała częstotliwość odświeżania mogła powodować migotanie obrazu, co znacząco męczyło wzrok. Aby tego uniknąć pracowały one z częstotliwością odświeżania nawet 100 Hz. W monitorach LCD migotanie nie powinno dokuczać użytkownikowi, w związku z tym za wystarczające uznano odświeżanie z częstotliwością 60 Hz. I faktycznie tak jest, większości użytkowników będzie to w zupełności wystarczało. W grach sieciowych, np. typu „Counter Strike: Global Offensive”, dla niektórych graczy może być to jednak za mało. Dlatego też producenci w monitorach gamingowych stosują odświeżanie 120 lub nawet 144 Hz. Rozwiązanie to zapewnia zdecydowanie większą płynność obrazu, dzięki czemu komfort gry jest znacznie większy. Daje to równie istotną przewagę graczom podczas rozgrywek sieciowych. Aby uzyskać taką częstotliwość odświeżania, monitor musi być podłączony do komputera cyfrowym złączem, np. DVI Dual Link, HDMI 2.0 lub Display Port 1.2 albo nowszym.

Na koniec warto jeszcze dodać, że nie można porównywać częstotliwości odświeżania monitora LCD do tej w telewizorze LCD. Pomimo tej samej techniki wykonania paneli w telewizorze za odświeżanie odpowiada „elektronika”, która „dorabia” klatki pośrednie, niezawarte w materiale źródłowym, tym samym zwiększając wrażenie płynności ruchu. W monitorach nie ma z tym problemu i jeśli tylko pozwala na to wydajność komputera, obraz może być podawany z liczbą klatek odpowiadającą odświeżaniu.

Input lag

To zjawisko występujące w monitorach LCD. Określa ono czas, który upływa od momentu podania informacji (np. wciśnięcia klawisza) do chwili, gdy jej rezultat wyświetli się na ekranie. Winę za występowanie opóźnienia ponosi zazwyczaj „elektronika” wyświetlacza. Zazwyczaj dla wymagającego gracza satysfakcjonująca jest wartość poniżej 20 ms. W zaawansowanych monitorach dla graczy producenci są w stanie zredukować ją nawet o połowę. Praktycznie każdy monitor jest wyposażony również w tryb gry, spotkać go można także w telewizorach. Jego działanie polega na wyłączeniu wszelkich funkcji poprawiających jakość obrazu, gdyż one właśnie zwiększają opóźnienie. Wskutek tego input lag ulega redukcji. Zjawisko to najbardziej doskwiera podczas dynamicznych rozgrywek sieciowych.

Czas reakcji matrycy

Pierwsze monitory LCD były niejednokrotnie krytykowane za długi czas reakcji matrycy. Jeśli matryca w monitorze będzie za wolna, to na ekranie podczas dynamicznych sytuacji występować będzie charakterystyczny efekt smużenia, czyli zmiany ekranu nie będą nadążać za zmieniającym się obrazem. W dużej mierze czas reakcji zależy od zastosowanej matrycy. Przyjęło się, że najszybsze są matryce TN, następnie IPS, a na końcu VA. W praktyce to właśnie matryce TN są najczęściej stosowane w monitorach o przeznaczeniu dla graczy. Jeszcze do niedawna matryce typu IPS i VA charakteryzowały się dłuższymi czasami reakcji. Obecnie jednak w ofercie producentów znajdziemy już bardzo zaawansowane monitory dla graczy wykorzystujące tego typu panele i przy okazji oferujące częstotliwość odświeżania ponad 120 Hz, co jeszcze nie tak dawno było problemem. Panele typu IPS oraz VA zapewniają przy tym lepsze wrażenia wizualne z uwagi na szerszą paletę barw czy większe kąty widzenia. Dzięki temu są bardziej uniwersalne i można je wykorzystać również np. do amatorskiej pracy z grafiką.

FreeSync oraz G-Sync

Jednym z ostatnich trendów w monitorach dla graczy jest synchronizacja częstotliwości odświeżania monitora z szybkością renderowania obrazu przez kartę graficzną. Zapewniać to mają rozwiązania takie jak G-Sync oraz FreeSync. Pierwsze z nich opracowane zostało przez firmę Nvidia i wymaga karty graficznej tego producenta. Z kolei FreeSync jest rozwiązaniem otwartym, wymaga karty graficznej firmy AMD, a w niedalekiej przyszłości mają je również wykorzystywać zintegrowane układy firmy Intel. Oba te rozwiązania mają eliminować tzw. tearing, czyli rwanie obrazu oraz opóźnienia.

G-Sync to zamknięty standard. Do skorzystania z niego niezbędne są karta graficzna GeForce GTX 650 Ti Boost lub wydajniejsza oraz system Windows 7 lub nowszy. Wymagana metoda połączenia monitora i karty graficznej to złącze DisplayPort. Rozwiązanie to współpracuje również w pełni z funkcją SLI, dostępną w kartach graficznych Nvidia. Jest aktywowane z poziomu systemowego sterownika karty graficznej i może działać we wszystkich grach. G-Sync jest rozwiązaniem sprzętowym. W monitorze zainstalowany jest specjalny moduł, który odpowiada za synchronizowanie częstotliwości odświeżania ekranu z obrazem renderowanym przez kartę graficzną. Teoretycznie działanie V-Sync jest bardzo podobne, jednak powoduje ono opóźnienia, ponieważ czas reakcji jest ograniczony do 1/60 sekundy i może być przyczyną zacinania obrazu, co wynika z faktu, że układ graficzny może renderować klatki z inną częstotliwością niż odświeżanie monitora. Z kolei dzięki G-Sync obraz jest wyświetlany natychmiast po wyrenderowaniu, co maksymalnie skraca czas reakcji, obraz jest płynniejszy i nie występuje jego rwanie czy migotanie. Monitory z funkcją G-Sync są powszechnie dostępne w ofercie producentów. Nie ma ograniczeń wynikających z rozdzielczości ekranu, monitory oferują rozdzielczość Full HD, WQHD, a nawet 4K.

FreeSync jest rozwiązaniem otwartym bazującym na VESA Adaptive-Sync, które jest opcjonalną częścią standardu DisplayPort 1.3. Oprócz tego nie wymaga dodatkowego modułu w monitorze, co czyni je tańszym w adaptacji. Rozwiązanie to umożliwia dynamiczne zarządzanie częstotliwością odświeżania monitora, która jest dopasowana do liczby klatek generowanych w ciągu sekundy przez kartę graficzną. Obecnie wymaga ono karty graficznej AMD korzystającej z architektury GCN w wersji 1.1 lub nowszej.