Rowery i hulajnogi elektryczne

Coraz częściej dostrzegamy pojazdy elektryczne na ulicach. Dotyczy to nie tylko samochodów. Alternatywę dla nich, zwłaszcza w ruchu miejskim, stanowią hulajnogi czy rowery elektryczne. Jazda nimi to minimalny wysiłek, a przy tym nie trzeba stać w korkach. (Fot. Sharp)

Zdecydowanie spośród małych pojazdów elektrycznych to właśnie rowery i hulajnogi są najpopularniejsze. Wynika to oczywiście z ich dużej uniwersalności i łatwości użytkowania. Deskorolki są mało praktyczne jako środek transportu, jednak świetne do zabawy. Z kolei monocykle wymagają większych umiejętności i wprawy, żeby jazda pozostała bezpieczna. Wybierając pojazd elektryczny, oczywiście, należy zwrócić uwagę na jego podstawowe parametry, takie jak moc silnika, napięcie zasilające, osiągana prędkość, zasięg oraz maksymalne obciążenie, które świadczą o użyteczności urządzenia. Przyjrzyjmy się najpopularniejszym rodzajom pojazdów elektrycznych, czyli hulajnogom i rowerom.

Hulajnogi elektryczne – wymagania prawne

Opracowane przez rząd przepisy regulują sposób poruszania się hulajnogami elektrycznymi oraz definiują, jakie wymagania muszą spełniać. Osoby w wieku 18 lat lub starsze nie potrzebują uprawnień, żeby z nich korzystać. W wypadku dzieci i młodzieży w wieku od 10 do 18 lat niezbędne są te same uprawnienia jak do jazdy rowerem, czyli karta rowerowa lub prawo jazdy kategorii AM, A1, B1 lub T. Dzieci w wieku do 10 lat mogą poruszać się hulajnogą elektryczną w strefie zamieszkania pod warunkiem, że pozostają pod opieką osoby dorosłej. Jazda hulajnogą elektryczną jest dozwolona po ścieżkach rowerowych z prędkością do 20 km/h. Można również poruszać się po chodniku, z prędkością zbliżoną do pieszego. Możliwe jest również korzystanie z jezdni, po której dozwolony jest ruch pojazdów z prędkością nieprzekraczającą 20 km/h. Warto dodać, że masa hulajnogi elektrycznej nie powinna przekraczać 30 kg, długość 1,4 m, a szerokość 0,9 m. Z przodu powinno znajdować się przynajmniej jedno światło pozycyjne koloru żółtego lub białego, z tyłu powinno być umieszczone czerwone światło odblaskowe innego kształtu niż trójkąt oraz jedno czerwone światło pozycyjne. Po bokach powinno się znajdować przynajmniej jedno światło odblaskowe żółte lub białe. Niezbędnym wyposażeniem są dzwonek lub sygnał dźwiękowy, a także przynajmniej jeden sprawny hamulec.

CONCEPT SC4010 Crossader 4.0; 4SWISS EX9

Hulajnogi elektryczne

Łatwość obsługi i praktyczność sprawiają, że hulajnogi elektryczne należą do najpopularniejszych pojazdów elektrycznych. Urządzenie jest wyposażone w jeden lub dwa silniki elektryczne umieszczone w przednim lub tylnym kole bądź w obu. Moc wynosi od 100 W w modelach dla dzieci, do 350 – 500 W w tych kierowanych do osób dorosłych. Standardem na rynku są koła w rozmiarze 8 oraz 7,5 cala. Dobrze radzą sobie w ruchu miejskim i na równych terenach. Niektóre hulajnogi mogą mieć większe koła, np. 10-calowe. Zazwyczaj dotyczy to modeli o większej masie, które mają zapewniać bardziej komfortową jazdę. Zawieszenie hulajnogi może być sztywne lub wyposażone w amortyzację. To pierwsze lepiej sprawdzi się w środowisku miejskim, z kolei amortyzacja zwiększa komfort podróży w terenie. W hulajnogach zazwyczaj stosuje się dwa typy opon – pełne bezdętkowe oraz z dętkami. W oponach bezdętkowych ryzyko przebicia czy uszkodzenia jest zredukowane do minimum. Jednak gorzej tłumią wibracje. Producenci stale je jednak udoskonalają, stosując np. specjalne żelowe wypełnienia, których zadaniem jest zapewnienie większego komfortu jazdy na wyboistym terenie. Opony z dętkami powinny mieć kontrolowane ciśnienie. Mogą zostać przebite, jednak lepiej tłumią wibracje. Wymiana uszkodzonego koła, niestety, nie jest łatwa i zawsze może zaskoczyć nas w trasie. Dodatkowo oznacza też konieczność poniesienia kosztów. Wybór powinniśmy więc uzależnić od preferencji oraz terenu, po jakim poruszamy się, trzeba jednak przyznać, że opony pełne są zdecydowanie mniej problematyczne. Większość dostępnych na rynku hulajnóg elektrycznych ma prędkość maksymalną ograniczoną do 20 km/h. Niektóre modele hulajnóg można dodatkowo wyposażyć w dodatkową baterię. Jest ona niewielka, a nawet dwukrotnie zwiększa zasięg sprzętu.

Producenci oferują hulajnogi z bateriami o różnej pojemności, żeby można było dobrać zasięg do potrzeb. (Fot. Concept)

Rowery elektryczne

Wśród rowerów elektrycznych możemy wyróżnić modele hybrydowe, określane również jako pedelec (ang. pedal electric bike), których silnik elektryczny pracuje jedynie podczas pedałowania, oraz e-bike, które mogą być napędzane samym silnikiem elektrycznym. Rowery hybrydowe z silnikami o mocy do 250 W i rozpędzające się do 25 km/h są traktowane tak samo jak tradycyjne rowery i nie wymagają żadnej dodatkowej certyfikacji. Dlatego też cieszą się bardzo dużą popularnością. W miastach nie obowiązują ich również ograniczenia wjazdu, np. do stref, gdzie nie mogą pojawiać się skutery. Oczywiście, jeśli tylko chcemy, możemy siłą własnych mięśni osiągać większą prędkość, jednak wtedy specjalny system odłącza wspomaganie i uruchamia je dopiero po zmniejszeniu prędkości do 25 km/h. Tego typu konstrukcja ma wiele zalet w wypadku rowerów do jazdy w terenie – silnik elektryczny z pewnością przyda się przy bardziej wymagających trasach i podjazdach, z kolei w rowerach miejskich sprzęt pozwoli dotrzeć na miejsce wypoczętym, a nie zlanym potem. W dalszym ciągu jednak angażujemy mięśnie, więc jest to zdrowy wysiłek fizyczny. Siłę wspomagania użytkownik może regulować, dzięki czemu jest ona idealnie dopasowana do aktualnej trasy. W zależności od niej oraz masy użytkownika czy prędkości zasięg może wynosić nawet ponad 100 km. W razie konieczności zawsze można dokupić dodatkową baterię. Obecnie oferta jest naprawdę rozbudowana. Znajdziemy w niej zarówno rowery górskie, crossowe, trekkingowe, miejskie, a nawet szosowe wyposażone w silnik elektryczny.

TECHNISAT Cooper UTY-9 EU; SHARP BK-RS08-ES

Konstrukcja rowerów elektrycznych

W przypadku rowerów elektrycznych warto zwrócić uwagę nie tylko na parametry techniczne, jak np. wydajność akumulatorów. Znaczenie ma również rodzaj konstrukcji, czyli umiejscowienie silnika oraz akumulatora. Silnik zazwyczaj znajduje się w tylnym kole lub jest umieszczony centralnie, w zespole napędowym wraz z pedałami. Obie konstrukcje mają swoje cechy. Silnik umieszczony w tylnym kole jest rozwiązaniem tańszym. Zapewnia dobrą przyczepność i minimalizuje ryzyko wystąpienia poślizgu, dzięki temu, że napęd nie jest przenoszony przez mechanizm korbowy i łańcuch nie wpływa na ich zużywanie się, oraz nie występują straty mocy. Jednak taki rower jest przede wszystkim gorzej wyważony, a koło ma bardziej skomplikowaną konstrukcję. Silnik umieszczony centralnie to rozwiązanie bardziej zaawansowane, niżej położny środek ciężkości sprawia, że rower jest lepiej wyważony, co więcej, moment obrotowy podczas jazdy jest dozowany optymalnie. Dzięki temu odczucia są zbliżone do jazdy rowerem tradycyjnym. To także trwalsze rozwiązanie. Akumulatory umieszczane są centralnie lub na bagażniku. To drugie rozwiązanie to domena rowerów tańszych i miejskich. Ze względu na lepsze wyważenie pojazdu dobrym wyborem jest rower elektryczny z akumulatorem umieszczonym centralnie. W najbardziej zawansowanych modelach jest on niemalże zintegrowany z ramą, mimo tego jest jednak możliwość jego wymiany w razie potrzeby.