Zanieczyszczenia zgromadzone w worku możemy łatwo i higienicznie usunąć. (Fot. MPM)

Filtracja w odkurzaczach

Producenci odkurzaczy stosują nie jeden, a kilka filtrów, by mieć niemal 100 proc. pewności, że nic się z odkurzacza nie wydostanie. Zbiorniki na zanieczyszczenia różnią się przede wszystkim budową. Poza pojemnikiem lub workiem zatrzymującym zanieczyszczenia stosuje się dodatkowe filtry. Drugi etap filtracji polega na zatrzymaniu tych drobinek, które przedostały się przez zbiornik. Tutaj stosuje się filtr ochrony silnika, do którego nie może przedostać się kurz czy pył. Pozbawione większych zanieczyszczeń powietrze natrafia na filtr, który ma strukturę gąbki. To na tym etapie zatrzymywane są te pozostałości, które mogłyby doprowadzić do przegrzania silnika. Ostatni etap dotyczy tak naprawdę wydmuchiwanego przez odkurzacz powietrza. Tutaj najczęściej stosuje się dobrej jakości filtry EPA lub HEPA. Im wyższe oznaczenie cyfrowe, np. 14, tym lepiej. Skrót EPA czytamy jako Efficiency Particulate Air, co można przetłumaczyć jako wysokosprawny (wysokowydajny) filtr powietrza. HEPA to z kolei skrót od High Efficiency Particulate Air, a więc „filtr najwyższej sprawności”. Filtry te charakteryzują się bardzo dużym stopniem filtracji i są w stanie zatrzymać nawet 99,97 proc. zanieczyszczeń. W dobrej klasy odkurzaczach najczęściej stosuje się filtry HEPA 13 i HEPA 12.

W związku z tym, że niektóre filtry trzeba wymieniać, a inne także prać, warto wiedzieć, gdzie się znajdują. Jeśli chodzi o miejsce montażu, wyróżnia się dwa filtry: wlotowe i wylotowe. Oba spełniają określone zadania. To, jakie dają rezultaty, zależy m.in. od miejsca, w którym są umieszczone. Filtry wlotowe w odkurzaczu bezworkowym znajdują się w pojemniku na zanieczyszczenia i mają postać filtrów piankowych z gąbki, które skutecznie wyłapują kurz i są łatwe w czyszczeniu. Filtry wylotowe można znaleźć za silnikiem, natomiast ich zadanie polega na oczyszczaniu wydmuchiwanego już powietrza. W zależności od modelu umiejscowione są w górnej lub tylnej części korpusu i osłonięte specjalną, wyjmowaną kratką. Bardzo często, w zależności od urządzenia, producenci oferują różne typy filtrów wylotowych. Mogą to być klasyczne filtry HEPA lub tzw. mikrofiltry. Te ostatnie są tak skonstruowane, że nie trzeba ich wymieniać.

AMiCA VM 1058 Surazo; ZELMER ZVC334 Kuba; CONCEPT VP8076 Solido

Zalety i cechy worków

Dobrze wykonany worek to taki, który jest maksymalnie wydajny i zapełnia się w całości, musi być zatem odpowiednio skonstruowany. Najczęściej składa się z kilku lub kilkunastu warstw o różnej strukturze, która pozwala na zatrzymanie zanieczyszczeń różnej wielkości. Przedostające się do wnętrza śmieci zostają zatrzymane we wnętrzu również dzięki szczelnemu zamknięciu. Dostępne w sprzedaży worki różnią się materiałem wykonania, pojemnością, rodzajem zamknięcia, a także niektórymi właściwościami. Warto przyjrzeć się im bliżej, aby wybrać produkt najlepiej pasujący do konkretnego modelu odkurzacza oraz środowiska, w jakim odkurzacz pracuje. Worek pełni funkcję filtra zatrzymuje bowiem główne zanieczyszczenia i brud. Jeśli jest źle dobrany lub przepełniony, wpływa na zmniejszenie siły ssania, a także na sposób działania całego urządzenia i może doprowadzić do przegrzania silnika. Dlatego też tak ważna jest jego systematyczna wymiana. W sprzedaży są dostępne dwa rodzaje worków: jedno i wielokrotnego użytku. Ich rodzaj ma ścisły z wiązek z materiałem, z jakiego są wykonane. Dużą zaletą worków jednorazowych jest wygoda użytkowania – wystarczy je wyciągnąć z komory i wyrzucić. Worki papierowe należą do produktów jednorazowego użytku, których nie trzeba opróżniać – wystarczy je wymienić. Wykonane są z jednej lub kilku warstw papieru, które przepuszczają powietrze, zachowując odpowiednie parametry filtracji. Trzeba pamiętać, że są one mniej odporne na uszkodzenia, a wsysanie ostrych przedmiotów czy szkła może doprowadzić do ich przerwania. Stosując je, nie można wciągać także wody czy jakichkolwiek innych cieczy, substancji łatwopalnych lub mogących spowodować zapłon, np. niedopałków czy gorącego popiołu. Worki tekstylne można podzielić na jedno- lub wielokrotnego użytku. Te drugie to modele płócienne, które obecnie są rzadkością. Większą popularnością cieszą się modele jednokrotnego użytku, wykonane z syntetycznych włókien czy np. runa owczego i składające się z kilku warstw, dzięki czemu mają wysoki stopień filtracji, dużą chłonność i nie ograniczają intensywności przepływu powietrza. Odpowiednie prowadzenie powietrza sprawia, że zanieczyszczenia są równomiernie rozprowadzane na całej ich powierzchni, co nie tylko zwiększa ich wydajność, ale także przedłuża trwałość nawet o 20 proc., a nawet pełni funkcję ochronną. Skuteczność takich worków wynosi nawet 99,9 proc.

Jednym z ważniejszych parametrów worków jest pojemność, która wiąże się z wielkością komory odkurzacza. Część producentów odkurzaczy ma w ofercie worki przeznaczone do konkretnych modeli, część stosuje produkty uniwersalne. Pojemność zazwyczaj waha się od 2,5 do 6 l. Trzeba pamiętać, że niektóre worki mają tzw. dodatkową komorę lub zwiększoną pojemność (XXL) oraz przystosowane są do spełniania konkretnych zadań, np. pochłaniania nieprzyjemnych zapachów. Worki stanowią pierwszy etap filtracji i pochłaniają największe zanieczyszczenia. W każdym odkurzaczu znajdują się specjalne mocowania lub wypustki ułatwiające ich montowanie. Obowiązkowym elementem każdego modelu jest tzw. płytka (najczęściej jest z tektury, ale może być z tworzywa), którą stosuje się zarówno w workach papierowych, jak i tekstylnych. Spełnia ona kilka funkcji: umożliwia zamontowanie worka, jest rodzajem „zaworu” zatrzymującego kurz i drobiny, a dzięki otworowi umożliwia przedostanie się zanieczyszczeń. W wypadku worków wielokrotnego użytku najczęściej stosuje się listwę zamykającą. Ciekawym rozwiązaniem są higieniczne zamknięcia, rzadsze jest instalowanie na worku specjalnego kapsla, którego zamknięcie również zapobiega wydostawaniu się kurzu.

MPM MOD-27; THOMAS Aqua+ Multiclean X10 Parquet; CONCEPT VP8226 Refresh Parquet

Szczotki i ssawki

Zasadniczo wyróżnia się dwa typy końcówek: szczotki i ssawki. Różnią się one obecnością lub brakiem włosia zbierającego zanieczyszczenia i kurz. Jeśli chodzi o rozróżnienie poszczególnych nasadek i ich nazewnictwo, trzeba pamiętać, że często to, co jeden producent uznaje za szczotkę, inny określa jako ssawkę. Szczotki z miękkim włosiem idealnie sprawdzają się podczas odkurzania powierzchni, które łatwo zarysować. Parkiet, płytki czy panele wymagają zastosowania końcówek z włosiem lub materiałowymi wkładkami, które zapobiegną powstawaniu rys. Z kolei dywany czy tapicerkę łatwiej wyczyścić, stosując końcówki ze specjalnymi wypustkami, które ułatwią wydobywanie zanieczyszczeń czy np. sierści. Wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje szczotek:

• uniwersalne – to modele wyposażone w przełącznik do podłóg twardych i miękkich. Regulowana długość włosia pozwala dostosować parametry do rodzaju czyszczonej powierzchni, ale nie tylko;
• turboszczotki – stworzono je z myślą m.in. o właścicielach zwierząt. W przeciwieństwie do klasycznych szczotek te napędza siła ssąca odkurzacza – ich skuteczność zależy od natężenia przepływu powietrza. Turboszczotki wykorzystują prosty mechanizm obracającej się rolki, która jest wprowadzana w ruch siłą przepływającego powietrza. W ich wnętrzu znajduje się obracający się wałek, który wraz ze szczotkami napotkane śmieci nagarnia w kierunku otworu ssącego w końcówce. Doskonale sprawdzają się podczas usuwania zabrudzeń, np. z dywanów, czy zbierania włosów i sierści zwierząt;
• elektroszczotki – są najbardziej zaawansowane, mają spiralny obrotowy element pokryty włosiem, który napędzany jest własnym silnikiem, co znaczy, że można wyłączyć taką szczotkę, gdy odkurzacz nadal pracuje, i używać jej jako klasycznej. Dzięki wbudowanemu silnikowi skuteczność odkurzania nie zależy już od mocy odkurzacza, jednak można je stosować jedynie w tych modelach, które mają specjalne gniazdo do ich podłączenia. Decydując się na zakup urządzenia z elektroszczotką, warto wybrać taką, która ma możliwość ustawienia poziomu wysokości lub dodatkowe oświetlenie.  

MPM MOD-51; BOSCH Serie 4 BGLS4POW2; MPM MOD-52